Kolejny etap to wielokrotne opowiadanie i czytanie baśni, bajek oraz rymowanych historii, a przez to wytwarzanie zażyłości z wybranym tekstem literackim. To etap budzenia wrażliwości na słowo, rytm, rym i nastrój utworów. To czas na przeżycia emocji związanych z losami bohaterów. W tym czasie funkcja książki rozszerza się, staje się ona również źródłem wiedzy o otaczającym świecie. Dziecko poznaje świat przez zabawę.
Zabawa jest naturalną i podstawową formą aktywności każdego dziecka. Pretekstem do wielu zabaw może stać się tekst literacki. Dlatego pomocą dla rodziców, jak go wykorzystywać, jak bawić się z dziećmi wierszem, bajką, baśnią, są zajęcia animacyjno-czytelnicze zatytułowane „Stare i nowe spotkania bajkowe" organizowane od 2001 roku w Dziale Pracy z Dziećmi Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu. Mają na celu wprowadzenie dzieci i rodziców w świat książki przez zabawę. Odbywają się raz w miesiącu. Wszystkie mają charakter interdyscyplinarny, ale każde z nich ma swój temat. Uczestnikami są rodzice, dziadkowie, opiekunowie i oczywiście, dzieci w wieku przedszkolnym. (Obecność opiekunów jest obowiązkowa!). Zajęcia rozpoczynają się powitalną piosenką, która zwołuje rozbiegane dzieci i zaprasza do wspólnej zabawy. Potem najmłodsi poznają fragment baśni, bajki, bądź wiersza, który wprowadza je w temat spotkania. Tematy poruszane na zajęciach odwołują się do zdarzeń i doświadczeń małego dziecka, dotyczą więc cyklicznych zmian, jakie zachodzą w przyrodzie, pokazują zwyczaje świąteczne związane z obchodami Bożego Narodzenia, Wielkanocy, a także Dnia Mamy, Taty, Babci, Dziadka czy też Święta Pluszowego Misia lub Urodzin Kubusia Puchatka, wprowadzają również bajkowe i baśniowe postacie np.: Kopciuszka, Królowej Śniegu, Misia Uszatka, Pszczółki Mai, Krecika.
Tekst wprowadzający prezentowany jest w formie teatru żywoplanowego, teatrzyku kukiełkowego, czy multimedialnego pokazu slajdów.
Ponieważ dzieci chętnie odgrywają różne role, po zapoznaniu się z tekstem, proponuję im i rodzicom zabawę w teatr polegającą na odgrywaniu ról bohaterów prezentowanych opowiadań . Dzieci wtedy lepiej rozumieją i „przeżywają" dany tekst. I tak na przykład na jednym ze spotkań całe rodziny inscenizowały sceny z kolęd, na innym poszczególne wagony z „Lokomotywy" J. Tuwima. Zachęcone przeze mnie używały do tego różnych prostych przedmiotów, nadając im nowe funkcje, na przykład: kij był fujarką, na której grał pastuszek, berłem króla lub lizakiem zawiadowcy stacji.
Następnie dzieci wraz z rodzicami uczestniczą w warsztatach plastycznych wykorzystując różne techniki, na przykład: rysunek, wydzierankę, wycinankę, lepienie z plasteliny, modeliny. Działania te związane są z tematem spotkań bajkowych, jeżeli dotyczą świąt, to dzieci wykonują ozdoby świąteczne, jeżeli na przykład Dnia Mamy to robią laurkę. Jeżeli omawiamy zmiany zachodzące na przykład jesienią to dzieci wyklejają liściaki, robią ludziki z „darów jesieni" (kasztany, żołędzie), jak również w odpowiedni sposób przygotowują z warzyw „aktorów" do odegrania wiersza J. Brzechwy „Na straganie".
Kolejnym rodzajem proponowanych przeze mnie zabaw są zabawy ruchowe i tu: zabawy w ganianego (na przykład: różne rodzaje berka, różne odmiany ciuciubabki), zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość, zabawy rozwijające ekspresję ruchową. Poza tym wprowadzam także ćwiczenia prowadzone metodą kinezjologii edukacyjnej P.E. Dennisona (podstawowym założeniem w tej metodzie jest przekonanie, że ciało i umysł są nierozdzielne).
Często łączę ruch z muzyką na przykład w klanzowych tańcach integracyjnych, gdzie dzieci wraz z rodzicami „idą" na jesienny spacer, „na niby" zbierają kasztany i rozgartują sterty kolorowych liści, czy też „ubierają" choinkę – wieszają na niej bombki, zapalają światełka, a następnie tańczą wokół świątecznego drzewka.
Innym rodzajem proponowanych działań są zabawy kulinarne, podczas których dzieci wraz z rodzicami wykonują torty urodzinowe (na przykład z okazji: Urodzin Kubusia Puchatka, Mamusi Maminka czy Spotkań Bajkowych) lub uczą się sztuki robienia wiosennych kanapek.
Istotnym elementem „Starych i nowych spotkań bajkowych" jest udział w nich rodziców, bądź opiekunów. Rola rodziców, szczególnie w pierwszych latach życia dziecka, jest nieoceniona. To rodzice są pierwszymi nauczycielami i towarzyszami dziecięcych zabaw. To oni mają być przewodnikami w świecie zabawy, również zabawy z książką. Bibliotekarz spełnia rolę pośrednią. Wskazuje odpowiednie dla wieku dziecka lektury i proponuje określone działania w oparciu o wybrany tekst.
Zabawy podczas „Spotkań bajkowych" są tak pomyślane, aby rodzice bawili się z dziećmi w bibliotece, a następnie kontynuowali zabawę w domu, na przykład wykonując model latawca według szablonu z ilustracjami z książki pt. „Kubuś Puchatek", czy książkę będącą dokumentacją podróży wakacyjnych (bazą do wykonania takiej książki mogą być muszelki, piasek morski, zasuszone rośliny, szyszki, patyczki itp.).
W swojej pracy przywiązuję dużą wagę do różnych form współpracy biblioteki z rodzicami w kształtowaniu potrzeb młodego czytelnika. Zainicjowane w bibliotece „Stare i nowe spotkania bajkowe" mają na celu:
– rozbudzenie ciekawości dziecka poprzez ukazywanie mu tego co się dzieje w najbliższym otoczeniu;
– poszerzenie zasobu jego wiadomości (funkcja informacyjna);
– pobudzenie do refleksji (kojarzenie faktów, wyciąganie wniosków);
– wzbogacenie zasobu pojęciowego małego człowieka;
– uczenie zachowań społecznych (zabawa w grupie rówieśników);
– wskazywanie roli rodziców w pierwszych kontaktach dziecka z książką;
– a nade wszystko uczynienia biblioteki miejscem przyjaznym, które kojarzy się dzieciom z radością i zabawą.
Na potwierdzenie tego przytoczę słowa pięcioletniego Jasia, który nie mogąc doczekać się kolejnych „Spotkań bajkowych" codziennie pytał mamę: „Czy dziś już pójdziemy do zabawnej biblioteki?".
Iwona Podlasińska
Instruktor czytelnictwa dzieci
Polecamy również Uczynić dzieci czytelnikami oraz Baśniowe wieczory
