Pierwsza wzmianka o uprawie tych pochodzących z Chin owoców z rodzaju Citrus dotyczy cywilizacji doliny Indusu sprzed około 6000 lat. Stąd owoce przedostały się najpierw na wschodnie wybrzeże Afryki, później do krajów położonych w basenie Morza Śródziemnego, w tym do Włoch i Hiszpanii, a następnie trafiły do Ameryki.
Obecnie pomarańcza jest jednym z najpowszechniej spożywanych owoców cytrusowych na świecie, a jej produkcja stanowi 70% produkcji wszystkich cytrusów!
Pomarańcze mogą być słodkie lub gorzkie. Dwie podstawowe odmiany gorzkie to:
• bergamotka, która używana jest przede wszystkim w przemyśle perfumeryjnym i do produkcji olejków eterycznych,
• sewilska, którą wykorzystuje się do wyrobu dżemów, likierów (tj. curaçao), a także w cukiernictwie (np. kandyzowana skórka pomarańczowa).
Pomarańcze słodkie (Citrus sinensis) spożywa się przede wszystkim na surowo lub używa się ich do sporządzania napojów – soku pomarańczowego.
Pomarańcza to źródło cennych substancji, które wspomagają nasz organizm w walce z chorobami przewlekłymi i przedwczesnym starzeniem się:
• jest idealnym owocem dla osób na diecie – dostarcza średnio 60–70 kcal i bogata jest w błonnik pokarmowy, który zapewnia uczucie sytości i wspomaga pracę układu pokarmowego;
• ma szczególnie dużo witaminy C; 100 g pomarańczy jest jej aż 50 mg! Witamina C nie tylko wzmacnia naszą odporność, ale także działa jako katalizator przy wchłanianiu żelaza;
• zawiera wapń, który jest niezwykle istotnym składnikiem kości, bierze udział w procesach krzepnięcia krwi, w prawidłowej pracy mięśni, w syntezie hormonów i enzymów, w regulacji ciśnienia krwi;
• regularne spożywanie soku pomarańczowego zmniejsza krystalizację szczawianów wapnia i kwasu moczowego – dwóch głównych związków, które powodują powstawanie kamieni w nerkach;
• dostarcza dużych ilości witaminy A i innych przeciwutleniaczy, takich jak α- i β-karoten, β-kryptoksantyna, luteina, likopen i zeaksantyna; związki te pomagają utrzymać oczy we właściwej kondycji i zachować dobry wzrok, a także wzmacniają układ odpornościowy organizmu;
• jest źródłem potasu, kwasu foliowego, witamin z grupy B, które zapewniają właściwą pracę układu nerwowego, mięśniowego oraz regulują gospodarkę wodną w organizmie;
• regularnie pity sok z pomarańczy i grejpfrutów zabezpiecza kości przed uszkodzeniami i zapobiega osteoporozie;
• obecne w pomarańczach fitozwiązki (jedna pomarańcza zawiera ich prawie 200!) chronią przed pewnymi rodzajami nowotworów złośliwych, wzmacniają naczynia krwionośne, pomagają obniżyć poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Posiadają również właściwości przeciwzapalne, dzięki którym chronią organizm przed chorobami przewlekłymi i przedwczesnym starzeniem się.
witamina A – 346 IU, witamina C – 82 mg, witamina B1 – 0,09 mg, witamina B2 – 0,07 mg, niacyna – 0,59 mg, kwas foliowy – 48 mg, potas – 232 mg, fosfor – 32 mg, magnez –15 mg, wapń – 60 mg, sód – 2 mg, żelazo – 0,18 mg, błonnik pokarmowy – 3,4 g.
Ten najpopularniejszy owoc cytrusowy ma szereg zastosowań kulinarnych:
• świeżo obrany owoc – zdrowa przekąska między głównymi posiłkami,
• pomarańcze pokrojone w kostkę – składnik sałatek i surówek,
• pomarańcze pokrojone w plasterki – orzeźwiający dodatek do napojów,
• sok pomarańczowy – składnik sosów i różnych egzotycznych potraw,
• skórka z pomarańczy – dodatek do ciast i deserów oraz jako przyprawa do wielu potraw,
• dżem z gorzkich pomarańczy (niesłodzony) – doskonały składnik deserów lub dodatek do herbaty.
Uwaga!
Warto pamiętać, że biała skóra pokrywająca miąższ owocu stanowi źródło pektyn, które obniżają poziom cukru oraz „złego” cholesterolu (frakcja LDL) we krwi, a także chronią przed rozwojem nowotworów, dlatego warto spożywać owoc wraz z nią.
Przy zakupie należy wybierać pomarańcze o gładkiej strukturze i cienkiej skórce.
Większy ciężar owocu świadczy o większej zawartości soku. Unikaj kupowania pomarańczy, które są bardzo miękkie, gąbczaste lub ze śladami pleśni. Pomarańcze przechowuje się około 7 dni w temperaturze pokojowej lub ok. 14 dni w lodówce. Nie należy przechowywać ich w plastikowych torebkach, gdyż sprzyjają one rozwojowi pleśni.
