Uroczyste otwarcie nowej wystawy stałej – 24 stycznia 2013 roku, o godz. 17.00
Przez mongolskie bezdroża. Fotografie z podróży Elżbiety Dzikowskiej – nowa wystawa czasowa (24.01-3.03.2013 r.)
Kurator: Magdalena Nierzwicka
24 stycznia 2013 roku przypadają dwa ważne jubileusze. Pierwszy to dziesięciolecie powołania przez Muzeum Okręgowe w Toruniu nowego oddziału – Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika. Drugim są 92. urodziny jego patrona Tony’ego Halika: reportera, dziennikarza i znanego globtrotera. Pod tą szczególną datą w kalendarzu odnotować będzie można kolejną uroczystość, a mianowicie obchody udostępnienia wystawy stałej w Muzeum Podróżników w zupełnie nowej odsłonie.
Niewielka powierzchnia pierwszej ekspozycji stałej, zlokalizowanej w spichrzu przy ulicy Franciszkańskiej 11 okazała się niewystarczająca na cele wystawiennicze. Pozyskanie sąsiedniej kamienicy przy ulicy Franciszkańskiej 9 stworzyło możliwość zaaranżowania rozbudowanej, nowoczesnej wystawy. Nowa stała ekspozycja składa się z szeregu wystaw prezentujących dorobek podróżniczy Tony’ego Halika i Elżbiety Dzikowskiej, ich pasję podróżowania i zasługi kolekcjonerskie, historię polskiego i światowego podróżnictwa i odkrywania świata, wybrane kolekcje polskich podróżników i badaczy, obrazy niemal z całego świata, uchwycone na zdjęciach i w filmach. Prawie każda z sal wypełniona jest kolekcjami kultury materialnej plemion, które zgromadziła Elżbieta Dzikowska podczas swych licznych podróży. Odnaleźć zatem można wielobarwne tkaniny z Gwatemali i Meksyku, niezwykłe ozdoby ciała łowców głów z Indii oraz Papui Nowej Gwinei, biżuterię kobiet z Etiopii oraz Namibii, dekoracyjne naszyjniki i stroje kilku mniejszości narodowych z Chin, Ladakhu, i to co najistotniejsze, bogatą kolekcję biżuterii pochodzącą prawie z każdego zakątka świata. Zbiory dopełnia unikatowa ekspozycja glinianych naczyń i figurek prekolumbijskich powstałych na terenach obecnego Meksyku i Peru.
Otwarciu nowej wystawy stałej towarzyszy wystawa czasowa zatytułowana "Przez mongolskie bezdroża” będąca fotograficznym plonem podróży Elżbiety Dzikowskiej po kraju Dżyngis – chana. To również rezultat zachwytu podróżniczki nad tą magiczną krainą, z odmienną od naszej cywilizacją i fascynującą kulturą. Mongolia to kraj o malowniczych krajobrazach. Przecina go wiele pasm górskich o różnorodnej strukturze, urozmaicają liczne jeziora i lasy. Jednak największe wrażenie na Elżbiecie Dzikowskiej wywarła rdzenna ludność, żyjąca według dawnych zasad z zachowaniem tradycji. Mongołowie zapamiętani przez podróżniczkę to ludzie "doskonale odżywieni, sprawni fizycznie, kochający wolność, przestrzeń, swoje stada, a nade wszystko konie – zwłaszcza mieszkańcy prowincji, czyli koczownicy”. Ich idealnym domem jest nadal jurta, choć nieuchronny rozwój cywilizacyjny sprawił, iż spotyka się na niej solar lub antenę telewizyjną. Jednak pozostają wciąż koczownikami przemierzającymi konno bezkresne przestrzenie swego kraju. "Być” jest wciąż ważniejsze niż „mieć”. To właśnie urzeka najbardziej i budzi ogromny szacunek.
Religią dominującą w Mongolii jest buddyzm, a właściwie jego odmiana zwana lamaizmem. W Karakorum w XVI wieku powstał zespół świątynno-klasztorny Erdene Dzuu, odznaczający się przepiękną architekturą i bogatym wyposażeniem. Niestety wiele zabytków zniszczona została przez komunistów mongolskich w latach 1937-1939. Od lat 90. XX w. centralnym ośrodkiem religijnym odradzającego się buddyzmu stał się zespół klasztorno-świątynny Gandan w Ułan Bator.
Muzeum Podróżników zaprasza wszystkich zwiedzających do wspólnej wyprawy po ekspozycji czasowej prezentującej uroki Mongolii oraz po wystawie stałej ukazującej niezwykłe krainy, barwy i tradycje, przybliżającej bogactwo i zróżnicowanie otaczającego nas świata, a także celów naszych podróży.
(Wiadomości i cytaty o Mongolii zaczerpnięto z książki E. Dzikowskiej pt. "Mongolia”)
Wystawa stała w Muzeum Podróżników została dofinansowana z budżetu Gminy Miasta Toruń oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
