Złość jest emocją nieodłącznie związaną z rodzicielstwem. Choć może się wydawać, że najlepszym rozwiązaniem byłoby wykreślenie jej ze swojego życia, w rzeczywistości odgrywa w nim ona bardzo ważną rolę. Dlaczego odczuwanie złości jest tak trudne?
Większość rodziców, przeglądając umieszczone w mediach społecznościowych zdjęcia znajomych, przestaje wierzyć w swoje kompetencje. Zrelaksowani ojcowie radośnie podrzucają swoje dzieci, a szczęśliwe, starannie uczesane matki pozują z wózkiem na spacerze. „Nieperfekcyjni” rodzice uważają, że to z nimi jest coś nie tak. Przecież sami nie mają nawet czasu napić się kawy czy iść pod prysznic, nie mówiąc już o swobodnym zagospodarowaniu czasu na długi, odprężający spacer. Obowiązki się piętrzą, a ich dzieci krzyczą i rozrzucają zabawki, robiąc jeszcze większy bałagan. Spoglądają na siebie samych. Czują złość. Zaczyna się od delikatnej irytacji, jednak bardzo szybko na jej miejsce przychodzi frustracja, wściekłość, a nawet agresja.
Brzmi znajomo?
Spis treści
Czy tłumienie złości jest dobrym pomysłem?
Nie wiemy, do czego służy złość. Towarzyszy nam co prawda codziennie, ale najchętniej pozbylibyśmy się jej raz na zawsze. Większość obecnych rodziców dorastało w przekonaniu, że jest ona niepotrzebną, niemile widzianą, niedojrzałą emocją. Nie znamy sposobów wyrażania swojej złości, nie chcemy jej, nie zamierzamy oswajać. Gdy się pojawia, tracimy grunt pod nogami. Uważamy, że w danej sytuacji najlepsze byłoby tłumienie złości, jednak powinniśmy pamiętać, że takie zachowanie nie rozwiąże problemu. Co więcej, niewyrażona złość, tak jak inne emocje, może objawiać się w dość nietypowy sposób – prowadzić do migreny, bezsenności, a nawet stanów depresyjnych. Odcinając się od złości, rodzic uważa, że postępuje prawidłowo. Niestety, w ten sposób najbardziej krzywdzi samego siebie.
Co powinniśmy wiedzieć o naszej złości?
Jeśli my również od najmłodszych lat słyszeliśmy, że złość to emocja, która świadczy jedynie o egoizmie, może być nam trudno zrozumieć jej istotę. Tak naprawdę jednak wszystkie emocje odgrywają ogromną rolę w naszym życiu – także złość. Jest ona naturalną odpowiedzią na poczucie zagrożenia i niesprawiedliwości, na ignorowanie swoich potrzeb, na to, że jest nam po prostu źle. Informuje nas o tym, że coś nam nie służy.
Co możemy zrobić ze swoją złością? Toksyczne sposoby wyrażania złości
Odczuwanie złości jest czymś naturalnym. To, wbrew pozorom, bardzo mile widziana reakcja, przed którą żaden rodzic nie powinien uciekać. Sama w sobie nie jest szkodliwa – wiele jednak zależy od tego, jak na nią reagujemy. Do krzywdzących sposobów wyrażania złości należą:
- zachowania agresywne (agresja) – fizyczne (m.in. bicie, popychanie, potrząsanie) i psychiczne (szyderstwo, wyśmiewanie i inne ataki słowne).
- zachowania pasywno-agresywne (bierna agresja) – ignorowanie innych osób, krytykanctwo, manipulacje.
- brak jakiekolwiek reakcji – tłumienie złości.
Czuję złość – i co dalej? Zdrowe wyrażanie i odczuwanie złości
Dobrą wiadomością dla wszystkich rodziców, których z powodu złości często dręczą wyrzuty sumienia, jest to, że każdy z nas może nauczyć się radzić ze swoją złością. Zgodnie z założeniami Porozumienia bez Przemocy, w komunikacji powinniśmy pamiętać o tym, by wyrażać swoją złość bez oceniania i osądzania innych („Ale z ciebie bałaganiarz!”), porównywania („Twój brat jest dużo grzeczniejszy niż ty!”), żądania („Idź natychmiast do swojego pokoju!”) i uchylania się od odpowiedzialności („Mówię ci o tym tylko dla twojego dobra”). Nawet jeśli wydaje nam się, że winę za stresującą sytuację ponoszą inne osoby (partner zapominający o obowiązkach domowych czy hałasujące i bijące się dzieci), w rzeczywistości to właśnie nasze potrzeby kryją się za złością. Pamiętajmy o tym i starajmy się wyrażać je wprost – bez krzyku, sarkazmu i moralizowania. Opanowanie gniewu i frustracji jest trudnym zadaniem, jednak warto się go podjąć. Dla naszych partnerów, dzieci, a nawet przyszłych pokoleń.
