Charakterystyczne dla dysfonii jest chrząkanie, chrypka, zmatowienie głosu, skrócenie czasu fonacji (tworzenia dźwięku). Zaburzenia głosu występują najczęściej u osób pracujących głosem, ale nie tylko – występują także u dzieci.
Początkowa faza zaburzeń – dysfonia czynnościowa, jest najczęściej odwracalna (jeśli zastostosujemy odpowiednie metody i zmienimy swoje przyzwyczajenia), nie występują w niej zmiany organiczne w krtani.
Najczęstszą postacią dysfonii czynnościowej jest postać hiperfunkcjonalna, która powstaje w wyniku przeciążenia głosu. Efektem takiego przeciążenia będzie bolesność krtani, gardła oraz szybsza męczliwość głosu, często nie będziemy w stanie wydobyć go z siebie.
Sytuacja odwrotna, czyli postać hipofunkcjonalna charakteryzuje się osłabioną czynnością mięśni krtani, głos jest cichy, szybko się męczy.
Ostatnia postacią jest dysfunkcjonalna, w krórej nie ma koordynacji między oddychaniem, fonacją i artykulacją, czujemy jakby coś nam w gardle zawadzało.
Ignorowanie objawów zaburzeń głosu może doprowadzić do zmian patologicznych w obrębie krtani i uniemożliwią zawodowe posługiwanie się głosem.
Najczęstszymi chorobami głosu są:
– guzki głosowe – występują u osób, które zbyt mocno wytężają swój głos- mówią głośno, często krzyczą (dzieci podczas zabawy lub gdy chcą zwrócić na siebie uwagę). W początkowym etapie, kiedy pojawiają się guzki miękkie, wystarczy zmiana przyzwyczajeń i rehabilitacja głosu, w późniejszym etapie gdy przerodzą się w guzki twarde- trzeba wziąć pod uwagę leczenie mikrochirurgiczne i również rehabilitację głosu. Częściej występują u kobiet.
– zmiany obękowo-przerostowe fałdów głosowych – spowodowane stanami zapalnymi, podrażnieniem lub zbyt napiętą fonacją. W pierwszej fazie objawy mogą ustąpić po odpoczynku głosowym, w kolejnej powstają polipy lub obrzęk Reinckego (mogą wystąpić duszności, problemy z oddychaniem, chrapanie),
– niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni- objawy: brak zwarcia fonacyjnego, pogłębia się po wysiłku głosowym,
– owrzodzenie kontaktowe – narośle lub zgrubienia w tylnej części głośni. Przyczynami są: nieprawidłowe nawyki tworzenia głosu, refluks żołądkowo- przełykowy, u osób dorosłych – palenie papierosów, częściej występuje u mężczyzn. Leczenie polega na zlikwidowaniu przczyny- rehabilitacja głosu, leczenie refluksu, zaprzestanie palenia. Jeśli nie zauważymy efektów, konieczna będzie interwencja chirurgiczna.
Należy pamiętać, że głos jest naszym podstawowym narzędziem pracy i komunikacji. Dzieciom łatwiej od małego wpajać prawidłowe nawyki wytwarzania głosu, jego higieny i profilaktyki.
Oto podstawowe zasady:
– kontrolne badanie u foniatry i laryngologa,
– dbałość o narząd głosu – wystrzeganie się infekcji, „doleczenie” ich do końca, oszczędzanie głosu w trakcie ich trwania,
– unikanie szkodliwych substancji – np. zbyt zimne i gorące napoje, u dorosłych papierosy, alkohol,
– nawilżanie – częste picie wody, najlepiej niegazowanej,
– odpowiednie natężenie głosu – nie mówić nienaturalnym, sztucznym głosem zbyt cicho i zbyt głośno, wykluczamy krzyk! 🙂
– odpowiednia postawa w trakcie mówienia – postawa stojąca, głowa prosto ( nie zadarta, nie napinamy mięśni szyi, karku – wpływa to niekorzystnie na krtań), luźne ramiona).
Zasięgnijmy porady foniatry lub logopedy zajmującego się emisją głosu. Zastosują oni rehabilitację, w której uwzględnione będą ćwiczenia przywracające prawidłową czynność mięśni krtani, naukę oddychania przeponą, ćwiczenia nastawienia i rezonansu głosowego.
Przeczytaj także:
