Poezja to nie tylko rymy
Dzieci myślą poetycko, jeśli tylko pozwolimy im pisać różne wiersze – nie tylko te rymowane. Jako edukatorka i mama trzech córek widzę, że kiedy usuniemy sztywne reguły, a zamiast tego zaprosimy dzieci do zabawy słowem, dzieje się magia. Pamiętaj: rymy nie muszą się zgadzać, wersy mogą być szalone, a przecinki i błędy ortograficzne poprawimy później.
Ważne jest też wspólne wykonywanie takich poetyckich aktywności. Jeśli dziecko boi się pisać w obawie przed tym, że mu nie wyjdzie lub nie jest jeszcze wystarczająco sprawne – pomoc rodzica będzie bezcenna. Np. możesz zostać sekretarzem dziecka i pisać zdania, które Ci podyktuje.
Na dobry początek zadbaj o twórcze otoczenie
Jak rozwijać kreatywność u dzieci przez poezję? Twórcze pisanie zaczyna się od swobodnej atmosfery, ciekawości i wspólnego działania. Dlatego warto stworzyć codzienną przestrzeń, w której pisanie staje się czymś naturalnym i radosnym. Pomogą w tym proste rozwiązania:
- Stwórz domową tablicę kreatywnego pisania – niech będzie to miejsce, gdzie każdy może przypiąć swój wiersz, tekst lub rysunek ze słowami.
- Pisz razem z dzieckiem – listy, kartki do znajomych, zabawne listy zakupów („Kupić masło, żeby zrobić ciasto!”).
- Podpisujcie wspólnie zdjęcia w rodzinnym albumie – twórzcie do nich historie i zabawne tytuły.
Takie codzienne działania wzmacniają w dziecku poczucie, że pisanie to nie szkolne zadanie, ale sposób na wyrażenie siebie. \
Szukajcie inspiracji w codzienności
W książce „How to Write Poems” Joseph Coelho przekonuje, że tematy na wiersze można „upolować” wszędzie. Inspiracja czasem pojawia się w najbardziej niepozornym momencie np. w autobusie, na spacerze, przy śniadaniu. I choć brzmi to prosto, właśnie takie codzienne sytuacje mogą stać się początkiem pięknego wiersza.
Autor zachęca, by rozwijać kreatywność u dziecka poprzez codzienne pytania i ćwiczenia z uważności:
– Zadaj pytanie: „O czym myśli to drzewo?”
– Zatrzymaj się przy szczególe: „Dlaczego ten zapach mnie zasmucił?”
– Obserwuj z ciekawością: „Skąd ten mężczyzna ma taki kapelusz?”
To podejście uczy dzieci uważnego patrzenia na świat i otwartości na to, co niewidoczne na pierwszy rzut oka. Pomaga nie tylko pisać, ale przede wszystkim myśleć twórczo. A to pierwszy krok do kreatywnego pisania.
Gotowe pomysły na wiersze – jak rozwijać kreatywność dziecka krok po kroku?
Wspólne pisanie poezji nie musi zaczynać się od pustej kartki. Dzieci chętnie angażują się w zabawy z wyraźną strukturą i lekkim prowadzeniem. Jeśli zastanawiasz się, jak rozwijać kreatywność dziecka i jednocześnie dobrze się bawić, sięgnij po sprawdzone formy:
- Wiersze z lukami – dzieci uzupełniają brakujące słowa w gotowych wersach.
- Akrostychy – to wiersze, w których pierwsze litery wersów tworzą wybrane słowo, np. TALENT. Dziecko może dopisać do każdej litery imię znajomego i jego supermoc – to świetna zabawa i ćwiczenie uważności wobec innych.
- Wiersze pięciu zmysłów – pomagają uruchomić wyobraźnię i emocje: „czerwony pachnie jak…”, „kiedy widzę zielony, słyszę…”. Dzieci uczą się łączyć słowa ze swoimi doświadczeniami i emocjami.
Wiersze obrazkowe – dzieci wpisują tekst w kontury zwierząt, tworząc wizualno-poetyckie kolaże.
Więcej wskazówek znajdziesz w moim darmowym e-booku „Bądź mądry, pisz wiersze!”. To zestaw 5 twórczych zabaw z poezją w tle dla dzieci w wieku 5–10 lat: do pisania, rysowania, zadawania pytań i eksperymentowania ze słowem.
Pobierz e-booka: https://subscribepage.io/pisz-wiersze
Dzięki gotowym szablonom i pytaniom dziecko łatwiej ruszy z miejsca, a Ty masz pewność, że prowadzisz je przez proces twórczy krok po kroku.
Ćwiczenia z poezji – jak rozwijać kreatywność uczniów starszych klas?
Joseph Coelho, autor książki „How to Write Poems”, przekonuje, że każdy może być poetą – wystarczy odrobina odwagi, zabawy i językowej swobody. Jego proste ćwiczenia świetnie sprawdzą się w klasach 4–6, bo zachęcają uczniów do twórczego pisania bez presji ocen.
- Słowne potyczki
To trzyminutowe wyzwanie pisarskie: uczniowie zapisują w tym określonym czasie wszystko, co przychodzi im do głowy – bez przerw, bez poprawiania. Na koniec liczą słowa i próbują pobić swój wynik przy kolejnych próbach. Ćwiczenie pomaga przełamać blokady, rozwija wytrwałość i pokazuje, że każdy pomysł jest wartościowy. - Wiersz z metafor
Metafory pozwalają zobaczyć codzienność w nowym świetle. Coelho uczy, jak tworzyć poetyckie porównania: „Słońce to piekarnik” czy „Słońce to żarówka”. Uczniowie budują cały wiersz, zaczynając każdą zwrotkę od własnej metafory, którą wcześniej wymyślili. Ćwiczenie rozwija wyobraźnię i uczy patrzenia z różnych perspektyw. - Aliteracje, czyli zabawa dźwiękiem
Dzieci tworzą wiersze, w których większość słów zaczyna się na tę samą literę co ich imię, np. „Marta marzyła, myśląc o majestatycznych morskich muszlach”. To nie tylko zabawa dźwiękiem, ale też ćwiczenie rozwijające słownictwo, rytm i uważność na brzmienie języka.
Wspólnym mianownikiem tych zadań jest lekkość i otwartość. Nie trzeba znać zasad poezji, by się nią bawić. Wystarczy spróbować!
„Och psie,
Jak Ty się czujesz
W takiej masie futra?”
Ten fragment wiersza napisał kiedyś przedszkolak. Przeczytałam go wiele lat temu w jakimś opracowaniu. Dla mnie to zawsze był dowód na to, że dzieci potrafią myśleć poetycko, jeśli tylko damy im przestrzeń. Mam nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie inspiracją i pokazał, jak rozwijać kreatywność u dzieci w prosty, dostępny sposób: przez słowo, emocje, wspólne przeżywanie codzienności i tworzenie wokół przestrzeni przyjaznej pisaniu.
O autorce:
Małgorzata Bieniek – copywriterka od kilkunastu lat, edukatorka od czasu do czasu, miłośniczka poezji od zawsze. Prowadzi profil @pisz_wiersze na Instagramie, gdzie dzieli się pomysłami na twórcze pisanie z dziećmi.
Prywatnie mama trzech córek, które nieustannie przypominają jej, że dzieci potrafią myśleć poetycko – jeśli tylko damy im na to przestrzeń.
Autorka e-booka „Bądź mądry, pisz wiersze!”, w którym znajdziesz karty do wierszopisania, inspirujące pytania i zabawy słowem dla dzieci w wieku 5–10 lat.
Fot. A. Babisz
