Objawy pojawiają się najczęściej w wieku 1,5 do 3 lat, najwięcej zachorowań jest wśród chłopców, ale mogą się też pojawić u dziewczynek. U nich też częściej występuje Zespół Retta.
Zachowania i deficyty, które powinny zwrócić uwagę Rodziców to:
– Słaby rozwój mowy – w wieku 2 lat dziecko powinno już nazywać osoby, przedmioty i czynności, z którymi ma kontakt. Pojawiają się już wypowiedzi dwuwyrazowe, choć często jeszcze bez odmiany. Dziecko używa zdrobnień. Rozumie proste zdania, polecenia i wykonuje je. Mówi o sobie „ja”. Potrafi wskazywać i nazwać znane przedmioty, osoby, zwierzęta na obrazkach. Jego umiejętności językowe i zasób słów szybko się rozwijają.
– Trudności w użyciu języka nie są przez dziecko rekompensowane za pomocą gestów – wskazywania, papa, kiwanie głową itd.
– Brak uwspólnienia uwagi – dziecko nie patrzy na przedmiot, który pokazujemy, nie ma też potrzeby przynoszenia zabawek czy innych „skarbów” rodzicom
– Osłabiony kontakt wzrokowy – dziecko nie patrzy w oczy, czasem jego spojrzenie jest niepokojące – zbyt „obojętne”, jakby niezogniskowane na osobie lub zbyt „wpatrujące”, jakby nie patrzyło na osobę, tylko na przykład na swoje odbicie w tęczówce.
– Dziecko bawi się zabawkami w sposób niepokojący, niezgodnie z ich funkcją – wącha je, stuka nimi, szereguje, przesuwa przed oczami. W tym wieku dziecko powinno już rozwijać zabawę tematyczną naśladując dorosłych i odtwarzając swoje przeżycia, np. badanie i pielęgnacja lali, jazda autem. Może się też bawić konstrukcyjnie – budować most czy wieżę z kilku klocków.
– Dziecko preferuje zabawę samotną i złości się bądź nie zwraca uwagi, gdy chcemy dołączyć.
– Nie odpowiada na uśmiech, nie inicjuje zabaw z opiekunem.
Zaburzeniom ze spektrum autyzmu towarzyszą zaburzenia integracji sensorycznej, co oznacza, że zmysły dziecka nie potrafią ze sobą współpracować i przetwarzać w sposób prawidłowy informacji, które do nich docierają.
Zaniepokoić rodziców mogą m. in.:
– ograniczone preferencje żywieniowe,
– dziecko chce jeść stale ten sam zasób pokarmów, na przykład tylko słone pokarmy lub tylko w postaci „papek”,
– niechęć do ubrań z określonego materiału lub w ogólnie ubrań,
– dziecko nie przepada za przytulaniem lub przeciwnie: podchodzi do każdego, z nienacka, i mocno go ściska bądź też samo uwielbia być bardzo mocno przytulane,
– niechęć do określonych dźwięków, hałasu, bycia w tłumie,
– wpatrywanie się np. w wirującą pralkę, światła,
Czasami Rodzicom trudno jest oszacować, czy dziecko rozwija się prawidłowo, czy też trzeba już przedsięwziąć jakieś kroki. Tymczasem zwłoka działa na niekorzyść naszej pociechy – traci czas, podczas gdy rówieśnicy szybko się rozwijają. Dlatego oprócz samodzielnego wyszukiwania informacji, warto skontaktować się ze specjalistą, który pomoże zweryfikować obawy rodziców i zaproponuje metody terapii. Najmniejsze zaniepokojenie Rodzica warto skonsultować ze specjalistą.
Artykuł publikujemy dzięki uprzejmości SILENTIO – Fundacji pomocy osobom z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz ich rodzinom
