Umocnienia wzniesiono w latach 1828-1869 według założeń szkoły nowopruskiej stanowiącej odmianę systemu poligonalnego. Wyróżniały się one zarówno walorami architektonicznymi, jak i obronnymi, a zastosowane tutaj nowatorskie rozwiązania stały się wzorcem dla budowanych później twierdz. Umocnienia Ostrowa Tumskiego umożliwiające obronę okrężną stanowiły dodatkową cytadelę wewnętrzną zrealizowaną do 1862 roku. W ich skład wchodziła między innymi Śluza Katedralna będąca jedną z pierwszych budowli hydrotechnicznych twierdzy. Zrealizowana w zasadniczej części w latach 1834-1838 pełniła przede wszystkim funkcję jazu spiętrzającego w przypadku zagrożenia wody Cybiny. Zapewniała ona także komunikację między Tumem oraz Śródką. Unikatem na wyspie jest również redita Przyczółka Mostowego zbudowanego w latach trzydziestych i czterdziestych XIX wieku. Jest to bowiem jedyna taka budowla zachowana z wszystkich poznańskich fortów twierdzy poligonalnej, która jeszcze nigdy nie była pokazywana publicznie.
W ubiegłym roku Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia oraz Centrum Turystyki Kulturowej Trakt przygotowało zwiedzanie Śluzy Katedralnej, wówczas rewitalizowanej dla potrzeb Interaktywnego Centrum Historii Ostrowa Tumskiego Brama Poznania. Zainteresowanie było bardzo duże i wówczas pojawił się zamysł cyklicznego kontynuowania przedsięwzięcia. W tym roku największymi atrakcjami będzie pierwsza publiczna możliwość sobotniego zwiedzania redity Przyczółka Mostowego oraz niedzielny obóz wojskowy w pobliżu Śluzy Katedralnej.
Szczegółowe informacje:
Program:
Sobota
11.00, 12.30, 14.00, 15.30 – zwiedzanie redity Przyczółka Mostowego w grupach. Jest ona usytuowana na terenie funkcjonującego zakładu pracy i z tego też względu wejście na teren jest ograniczone jedynie do kilku pięćdziesięcioosobowych ściśle limitowanych grup (nie będzie możliwości zapisania się na miejscu). Potrzebne też będą latarki oraz długopisy, gdyż odbędzie się tradycyjny konkurs wiedzy o obiektach poznanych na trasie. Zapisy w dniach od 30 lipca do 1 sierpnia w godzinach 16.00-20.00 pod numerem telefonu +48 606 621 562 (Elektrociepłownia Poznań-Garbary, ul. Panny Marii)
Niedziela
10.00, 13.00, 15.00 – zwiedzanie Śluzy Katedralnej w grupach
11.00-12.45 – prelekcje związane z tematyką fortecznego dziedzictwa kulturowego oraz związanej z nim turystyki. Magdalena Sprenger (Genius Loci) opowie o wczesnośredniowiecznych fortyfikacjach Mieszkowego grodu, prof. Jan Skuratowicz (Uniwersytet Adama Mickiewicza) o Murach Lubrańskiego, dr Marek Rezler o wielkopolskiej drodze do niepodległości, Michał Kępski (CTK Trakt) o Bramie Poznania czyli centrum interpretacji dziedzictwa (Brama Poznania ICHOT, ul. Gdańska)
13.00-14.00 – spotkanie z Leszkiem Adamczewskim – autorem książek między innymi o drugowojennej historii Wielkopolski (Śluza Katedralna, ul. Dziekańska)
14.00 – scenka z życia garnizonu poznańskiej twierdzy czasu Wielkiej Wojny (Śluza Katedralna, ul. Dziekańska)
Warunki uczestnictwa: Impreza ma charakter rodzinny, jest bezpłatna i odbędzie się bez względu na pogodę. Uczestnicy biorą w niej udział na własną odpowiedzialność, ubezpieczenie we własnym zakresie.
Atrakcje: Oprowadzanie odbędzie się w historycznych mundurach, na ulicy Dziekańskiej rozgości się obóz wojskowy różnych formacji z zabytkowymi pojazdami (między innymi replika czołgu lekkiego Renault FT-17), kuchnia polowa oraz stoisko księgarskie. Niewątpliwą atrakcją będą przejażdżki po urokliwych uliczkach wyspy jedyną w Polsce drugowojenną ciężarówką Chevrolet Canada C60-S.
W przestrzeni Ostrowa Tumskiego pojawią się rekonstruktorzy, przede wszystkim w mundurach oraz strojach sprzed 1918 roku przybliżając klimat tych lat. Okazja jest bowiem szczególna, gdyż w tym roku obchodzimy setną rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny. Będzie można zobaczyć zarówno umundurowanie oficerów, jak i żołnierzy, nie zabraknie również wykwintnych strojów kobiecych oraz dziecięcych. W kawiarnię z czasów cesarstwa zamieni się natomiast Hyćka na Śródce.
Dzięki współpracy z Fabryką Umundurowania Braci Kłoskowskich Hero Collection imprezie towarzyszy okazjonalna wystawa pokazująca przekrojowo uniformy stron walczących w Wielkiej Wojnie. Na kolejnej ekspozycji będzie można obejrzeć zdjęcia Kazimierza Gregera z okresu powstania wielkopolskiego.
Dodatkowe informacje: www.tmmlsh.pl, facebook.com/tmmlsh, przemo_m.dobroni.pl
Kontakt: Przemysław Maćkowiak, tel. +48 604 869 102.
Organizatorzy: Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia oraz Centrum Turystyki Kulturowej Trakt. Współpraca: Fundacja Historii Polskiej Broni Pancernej, Grupa Rekonstrukcji Historycznej Dywizjon Smok Toruń, GRH Rex, GRH 1. Samodzielnej Kompanii Commando, Leib-Husaren-Regiment Nr. 1 & Nr. 2 Danzig, Automobilklub Wielkopolski oraz Fabryka Umundurowania Braci Kłoskowskich Hero Collection, Dalkia Poznań ZEC S.A., ZDM Poznań, Aquanet S.A., Naukowe Koło Studenckie Bioinicjatywa (Politechnika Poznańska) i Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna.
© Przemysław Maćkowiak
Ilustracje
1. Jedną z atrakcji imprezy będzie możliwość szczegółowego obejrzenia zachodniego przyczółka Śluzy Katedralnej z lat 1834-1838. Jej ubiegłoroczne zwiedzanie w trakcie Dni Twierdzy cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Fot. © Jakub Pindych
2. Gratką dla miłośników fortyfikacji będzie na pewno możliwość obejrzenia w sobotę 2 sierpnia redity Przyczółka Mostowego, nigdy jeszcze nie pokazywanej publicznie. Na zdjęciu lipcowe przygotowania do zwiedzania wymagające między innymi wielu uzgodnień związanych z bezpieczeństwem. Fot. © Monika Warchalewska
3. W niedzielę 3 sierpnia na Ostrowie Tumskim będzie można zobaczyć między innymi replikę czołgu lekkiego Renault FT-17 zbudowanego dla potrzeb filmu Jerzego Hoffmana „Bitwa Warszawska 1920". Fot. © Mark Krol
4. Również w niedzielę 3 sierpnia będzie można przejechać się po Ostrowie Tumskim wojskową ciężarówką Chevrolet C60-S w malowaniu pustynnym. Została ona wyprodukowana w grudniu 1942 roku w kanadyjskich zakładach General Motors dla armii brytyjskiej. Fot. © Przemysław Maćkowiak
