Co to są siatki centylowe?
Siatki centylowe to tak naprawdę tabele statystyczne, które służą do opisu rozkładu danych przedstawionych jako wartości procentowe (centyle). Centyle to punkty podziału danych na 100 równych części, które określają procent danych poniżej danej wartości.
Siatki centylowe są często używane do opisu rozkładu wieku, wzrostu, masy ciała i innych zmiennych związanych ze zdrowiem. Siatki dotyczące dzieci pokazują np. jaka jest średnia masa ciała czy wzrostu dziecka i jak się te wartości zmieniają się w zależności od wieku.
Jakie są różnice w siatkach centylowych chłopców i dziewczynek?
Siatki centylowe u chłopców i dziewczynek różnią się między sobą, ponieważ dotyczą średnich danych dla dwóch różnych płci. Jednak na początku poszczególne centyle dla poszczególnego wieku dziecka osiągają podobne wyniki masy ciała i wzrostu dla obu płci.
Dopiero wraz z wiekiem poszczególne centyle dla chłopców osiągają wyższe wartości wagi i wzrostu.
Dla przykładu: 50 centyl wagi dla chłopca w wieku 8 lat osiąga wartość 27,6 kg, a dla dziewczynki w tym samym wieku wynosi 26,6 kg. Natomiast dla dzieci w wieku 15 lat wynosi odpowiednio 59 kg dla chłopców i 53,6 dla dziewcząt.
Wynika to z tego, że chłopcy mają genetycznie więcej tkanki kostnej oraz mięśni, dlatego ich masa jest większa niż waga dziewcząt w tym samym wieku.
Jak czytać siatki centylowe u dzieci?
Siatki centylowe są dostępne za darmo w Internecie, można je znaleźć także w książeczce zdrowia dziecka. Aby odczytać siatkę centylową, trzeba na siatce znaleźć odpowiedni wiek dziecka oraz aktualną wagę lub wzrost. Ustalając w ten sposób odpowiedni kanał centylowe można porównać go z innymi centylami.
Co oznacza dany centyl? Można to wyjaśnić w prosty sposób:
- jeśli dziecko znajduje się na 10 centylu, oznacza to, że jego wzrost lub masa ciała jest niższa niż 10% populacji.
- jeśli dziecko znajduje się na 50 centylu, oznacza to, że jego wzrost lub masa ciała jest taki sam jak średnia w populacji.
- jeśli dziecko znajduje się na 90 centylu, oznacza to, że jego wzrost lub masa ciała jest wyższa niż 90% rówieśników.
W interpretacji siatek centylowych szczególną uwagę trzeba zwrócić na skrajne wartości. Centyle między 5 a 95 reprezentują wartości, które znajdują się w górnej i dolnej granicy odchyleń standardowych. Wartości te są uważane za wzorce zdrowej masy ciała lub wzrostu dziecka.
Natomiast centyl 3 i 97 reprezentują wartości, które znajdują się jeszcze bardziej na skraju odchyleń standardowych i są uważane za nietypowe. Jeśli waga dziecka jest niższa niż centyl 3 lub wyższa niż centyl 97, może to oznaczać konieczność wykonania dodatkowych badań.
Warto pamiętać, że siatki centylowe są tylko wskaźnikami i nie oznaczają, że dziecko jest zdrowe lub niezdrowe. Lekarz powinien wziąć pod uwagę nie tylko dany centyl, ale także inne elementy jak: historia rodzinna, styl życia i stosowaną dietę.
Artykuł sponsorowany
