sobota 17.05.2025 do niedziela 25.05.2025 
Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego, organizowane przez Małopolski Instytut Kultury w Krakowie, to jedno z największych cyklicznych wydarzeń ukazujących i promujących bogactwo kulturowe Małopolski. W jego ramach można odkryć zabytki i poznać inspirujące historie pałaców, klasztorów, fabryk i domostw w całej Małopolsce – miejsc, do których przechodzień zwykle nie ma wstępu. Tegoroczna edycja będzie kolejną okazją do poznawania bogactwa kulturowego naszego regionu. W tym roku opowiemy o fenomenie światła i pierwszoplanowej roli, jaką odgrywa w naszym życiu. Przyjrzymy się jego znaczeniu dla malarstwa, fotografii i architektury, a także temu, jak ludzkość radziła sobie z ciemnością, rozświetlając ją nowymi wynalazkami.
Rozświetlona Limanowa
Pierwsze dni będą okazją do rzucenia światła na Limanową. 17 i 18 maja otworzy się, zapraszając do dwóch miejsc – do Dworu Marsów oraz do rafinerii ropy naftowej. We Dworze będziemy mieli okazję posłuchać nie tylko niezwykłych historii przewodniczek i przewodników, ale także zobaczyć wystawę fotograficzną, zagrać w rodzinną grę terenową, uczestniczyć w rodzinnych warsztatach czy… odpocząć podczas pikniku. W parku przy Dworze na limanowskich piknikowiczów czekać będą leżaki, kawiarenka i czytelnia plenerowa. W programie również rodzinne warsztaty i pokaz latarni magicznych oraz prezentacja mody retro.
Nie lada gratką będzie wizyta w rafinerii ropy naftowej w Limanowej. Odbędziemy spacery historyczne śladami niegdysiejszych pracowników, zobaczymy plenerową wystawę fotograficzną, a na Limanową spojrzymy z wieży rafineryjnej strażnicy. Ale to nie wszystko! W sobotę wieczorem rozświetlimy Sowliny! Podczas historycznego pikniku przeniesiemy się do pierwszej i drugiej dekady XX wieku za sprawą pokazu latarni magicznych i spektaklu pantomimy Piknik w ramie czasu. Wieczór zakończy projekcja diaporamy o historii rafinerii w Sowlinach na ścianie jednej z hal, wzbogacona oprawą muzyczną na żywo.
Kraków znany – nieznany
Nie mniej emocji w pierwszy weekend będzie można zaznać w Krakowie. Tu otworzą się dla nas dwa miejsca, które być może już widzieliście – ale nigdy w takiej odsłonie. W willi przy ul. Józefitów 16 przez długie lata funkcjonowało Muzeum Historii Fotografii. Dziś działa tu oddział popularnego Muzeum Fotografii w Krakowie. O „Prafilmówce Krakowskiej”, jej zapleczu i przestrzeniach samej willi posłuchamy podczas licznych oprowadzań. Zajrzymy do pracowni konserwatorskiej, magazynów studyjnych, ciemni fotograficznej…
Z kolei istniejący od XIII wieku klasztor Dominikanów zna każdy krakus i każda krakuska. Czyżby? Podczas pierwszego weekendu dni opowiemy wiele nieoczywistych historii z życia zakonników, skupiając się na symbolice światła, która dla Domini canes (łac. psów pańskich), jak zwykło się mawiać o braciach, jest niezwykle ważna. 17 i 18 maja zwiedzimy klasztor, kościół i Muzeum Oo. Dominikanów, poznając te fascynujące historie, ale także oddamy się różnorodnym aktywnościom twórczym, m.in. dla dzieci i rodzin odbędą się warsztaty plastyczne inspirowane witrażami.
Świet(l)ni ludzie z Małopolski
W kolejny weekend będziemy kontynuować tradycję pokazywania znanych miejsc z nieoczywistej strony. Biblioteka Jagiellońska w Krakowie to najstarsza biblioteka uniwersytecka w Polsce. Gmach kojarzony jest ze zbiorami, przestronną czytelnią (czy wręcz czytelniami) – ale czy wiedzieliście, że działa tu także m.in. introligatornia, klinika papieru czy sekcja konserwacji? Oprowadzania po nich, jak i po magazynach czy całym gmachu Biblioteki będą odbywały się przez cały drugi weekend Dni. Nie zabraknie także wydarzeń dla najmłodszych, m.in. warsztatów o różnorodności prowadzonych przez edukatorki ze stowarzyszenia Salam Lab.
Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego to nie tylko opowieść o miejscach, ale także o ludziach. Człowiek, który oświetlił Amerykę, polski Nobel, wreszcie – samotnik z Prokocimia. Tak mówiono o Erazmie Jerzmanowskim jeszcze za jego życia. Niemal nie zachowały się po nim zdjęcia, przedmioty, nie ma zbyt wielu wspomnień. Najlepszym świadkiem życia Erazma Jerzmanowskiego i jego żony Anny jest zatem zakupiony z końcem XIX wieku Pałac i Park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w niegdysiejszej podkrakowskiej wsi Prokocim. Przed nami oprowadzania, spacery, wykłady, a także rodzinne warsztaty ceramiczne, nawiązujące do świetlnych tradycji dzisiejszej dzielnicy.
Kolejną fascynującą osobowością, którą poznamy za pośrednictwem miejsca, będzie Józef Sperling, kreatywny przedsiębiorca z Rzeszowa, zajmujący się wyrobem mebli i urządzaniem wnętrz. W 1912 kupił pnącą się ku niebu aż na trzy piętra kamienicę przy Sławkowskiej 12, zwaną po prostu Kamienicą Sperlinga. Dzisiaj znajduje się tu galeria obrazów należąca do wnuka pierwotnego nabywcy, architekta i fotografa, Christiana Lepretteʾa.
W końcu nie byłoby Zagrody Apolonii w Zakrzowie, koło Niepołomic, gdyby nie Elżbieta Graboś – uśmiechnięta i kipiąca energią konserwatorka zabytków. Wychowała się w drewnianym domu babki, który na zawsze pozostał jej bliski. Rozrastająca się zagroda, w której przybywało kolejnych uratowanych cudeniek z drewna, stała się dla niej miejscem, w którym wciąż eksperymentuje z materiałami, technologiami oraz rozwiązaniami aranżacyjnymi. 24 i 25 maja będziemy mieli okazję zajrzeć do jej zagrody, zasmakować przysmaków z kiermaszów czy wziąć udział w warsztatach, w tym rodzinnych warsztatach stolarskich. A także poznać panią Elżbietę podczas oprowadzań, w trakcie których zapewne otworzy nas na to, co dla niej najważniejsze – na estetykę płynącą z tradycji, z wiarą, że świadomość lokalnej tożsamości daje poczucie harmonii ze światem.
We wszystkich wspomnianych miejscach, zarówno małopolskich, jak i krakowskich, będą znajdowały się punkty informacyjne Małopolskiego Instytutu Kultury. Tu też będzie można sięgnąć po bezpłatną książkę Radka Raka pt. „Wszystko jasne”, w której autor opowiada historie związane z zabytkami pokazywanymi podczas tej odsłony Dni Dziedzictwa, wplatając pomiędzy fakty wątki fantastyczne.
Cały program Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego 17 i 18 oraz 24 i 25 maja znajdziecie na stronie internetowej: www.dnidziedzictwa.pl.
Wstęp do wszystkich zabytków oraz miejsc i udział we wszystkich aktywnościach podczas Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego jest bezpłatny. Na poszczególne wydarzenia obowiązują darmowe wejściówki. Ich rezerwacja będzie możliwa za pośrednictwem strony.
