Weekend świętojański – Otwarcie wystawy Matejko. Malarz i historia

Podczas weekendu świętojańskiego W-JANKI przypominamy tradycje związane z przesileniem letnim, świętujemy 185 urodziny artysty i zapraszamy na nową wystawę czasową “Matejko. Malarz i historia”. To właśnie tu w najkrótszą noc w roku pod czujnym okiem alchemika Sędziwoja metal zamienia się w najprawdziwsze złoto, Mistrz Twardowski opuszcza Księżyc, by ponownie zawitać do Krakowa, a być może materializuje się nawet duch samego Stańczyka.

Spektakle, oprowadzania po wystawie, wróżby, zgłębianie tajników alchemii, tworzenie własnych dziełek sztuki z użyciem roślin i ziół  – każdy, kto lubi lato, znajdzie coś dla siebie!

Wstęp na wydarzenia wolny, jeśli nie zaznaczono inaczej.

*Uwaga, imieninowa oferta specjalna! 24 czerwca każdy Jan i każda Janina wchodzi na wystawę “Matejko. Malarz i historia” za 5 zł. Bilety promocyjne dostępne w kasie.
*Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni: 35 zł

 PIĄTEK 23.06.2023

19.00-22.00

POTAŃCÓWKA U WYSPIAŃSKIEGO

Wieczór taneczny na dziedzińcu Muzeum Stanisława Wyspiańskiego
Jak na wieczór świętojański przystało weekend zaczynamy tańcem. Podczas wianków wszytko jest możliwe i nikogo nie powinno dziwić, że najsłynniejszy uczeń Jana Matejki – Stanisław Wyspiański zaprasza nas do tańca w ciepłym, letnim, synkopowym rytmie.
W programie: lekcje tańca swingowego, pokazy animacji tanecznych, potańcówka swingowa.
Prowadzenie: Szkoła tańca „Jazz Like That”.
Wstęp wolny. W przypadku deszczu wydarzenie zostanie odwołane.
Miejsce: dziedziniec Muzeum Wyspiańskiego, pl. Sikorskiego 6

(Wszystkie pozostałe wydarzenia odbywają się w Gmachu Głównym, al. 3 Maja 1)

SOBOTA 24.06.2023

13:00-14:30
14:30-16:00

PŁÓTNA NAWIEDZONE PRZEZ DUCHY (HISTORII). PRAWDY, LEGENDY I ZNIKAJĄCE OPOWIEŚCI

Oprowadzania tematyczne po wystawie “Matejko. Malarz i historia”
Bitwa pod Racławicami, kazanie Skargi, Polonia… Obrazy Jana Matejki kojarzą się z zasłużonymi dla historii postaciami i scenami znanymi z podręczników szkolnych. Wśród bohaterów Matejki są jednak postacie z pogranicza historii i legendy, niejednoznaczne i nieco tajemnicze – Stańczyk, Wernyhora, alchemik Sędziwój i pan Twardowski. Zapraszamy na oprowadzanie śladami duchów legendarnej przeszłości. O czym za ich pośrednictwem chciał nam powiedzieć Jan Matejko?
Wstęp w ramach biletu na wystawę. Początek w holu przed wejściem na ekspozycję.
Prowadzenie: Agata Kokoryn (przewodniczka i edukatorka MNK)

14:00-16:00
WRÓŻBUDKA ŚWIĘTOJAŃSKA

Zgłoś się po wróżbę na lato!
Początek lata i magia nocy świętojańskiej to jeden z tych nielicznych momentów w roku, kiedy warto sobie pozwolić na wiarę we wróżby. Te otrzymane w muzeum na pewno się sprawdzą. W końcu powstaną pod okiem artystów i z błogosławieństwem muz, bo przepowiadanie przyszłości to przecież jednak także sztuka. Jan Matejko również to rozumiał. W swoich obrazach opowiadał o przeszłości, lecz, niczym legendarny Wernyhora,  poukrywał w nich także proroctwa na przyszłość. Prognozy Matejki nie zawsze były pomyślne, lecz zaręczamy, że nasze przyniosą dużo radości!
Wróżbudka ma formę otwartego stoiska, można dołączyć w dowolnym momencie. Miejsce: plac przed Gmachem Głównym.
Przygotowanie i prowadzenie: Zespół wróżbitek i wróżbitów z Działu Edukacji oraz wolontariusze MNK

14:00-16:00
ŚWIATŁOCZUŁA SOBÓTKA

Warsztaty z cyjanotypii – wykonaj własne dzieło z roślinnym bohaterem!
Warsztaty będą celebracją światła oraz ziół i kwiatów polnych, które „wydrukujemy” własnoręcznie w szlachetnej fotograficznej technice cyjanotypii. Użyjemy ziół i kwiatów, które tradycyjnie wykorzystywane były do obrzędów i magicznych rytuałów w czasie letniego przesilenia i zapewniać miały różne dobrodziejstwa (miłość, oczyszczenie, siłę, płodność, spokój, mądrość).
Piękno, różnorodność i bogata symbolika roślin zawsze pociągały artystów. Dekoracyjne walory motywów zaczerpniętych z przyrody zainspirowały nawet Jana Matejkę. Przedziwne kwiaty, rajskie ptaki i zawsze zielone liście akantu wplótł w dekorację malarską ścian wnętrza Kościoła Mariackiego. Pośród nich umieścił całą anielską orkiestrę. Zapewne wiedział, że raj to przecież najpiękniejszy z ogrodów.
Warsztaty na placu przed Gmachem Głównym mają formę otwartą, można dołączyć w dowolnym momencie do godziny 15:30.
Prowadzenie: Bizarro Studio

15:00-18:00

Z WARSZTATU ALCHEMIKA SĘDZIWOJA

Plenerowy pokaz Pracowni Alchemika

Czy mieliście kiedyś okazję spotkać prawdziwego alchemika? Sposobność ku temu pojawia się właśnie dziś! I chyba nie ma w tym nic dziwnego, bo noc świętojańska to czas magii i niesamowitości wszelkiego rodzaju.
Alchemiczne stoisko przywołuje pamięć o Michale Sędziwoju, XVI i XVII-wiecznym polskim alchemiku, którego Matejko uwiecznił na jednym ze swoich obrazów. Na stoisku będzie można nie tylko dowiedzieć się więcej o samym bohaterze i krakowskich akcentach w historii alchemii, ale również zobaczyć alchemiczne procesy w praktyce: wśród nich otrzymywanie tlenu metodą Sędziwoja, destylacja, a nawet… próba transmutacji metalu w złoto! Wszystko to w otoczeniu zrekonstruowanej aranżacji pracowni alchemiczno-aptekarskiej, wśród alembików, kolb i palenisk.
Pokaz ma charakter otwarty, można dołączyć w dowolnym momencie. Miejsce: plac przed Gmachem Głównym
Prowadzenie: Michał Szymański / Pracownia Alchemika

15:00 – 18:00
W-JANKI ZE SZTUKĄ I PRZYRODĄ. MAGIA ROŚLIN ŚWIĘTOJAŃSKICH

Otwarte stoisko poświęcone dzikim roślinom oraz warsztaty gipsowych odlewów – zabierz ozdobę z motywem roślinnym do domu!
Piękno, magia, zdrowotne właściwości zaklęte w płatkach i liściach, feeria barw i kształtów, różnorodność ulotnych struktur… Rośliny towarzyszą nam w życiu codziennym i podczas wyjątkowych okazji. Są zarówno obiektem badań naukowych, jak i inspiracją dla artystów.
Na stoisku naukowcy z Instytutu Ochrony Przyrody PAN podzielą się wiedzą dotyczącą dziko występujących roślin, opowiedzą o związanych z nimi wierzeniach oraz pokażą, jak można utrwalić ich kruche piękno poprzez stworzenie gipsowych odlewów. Chętni będą mogli wykonać ozdobę z motywem roślinnym i zabrać ją do domu. Będzie pięknie!
Stoisko ma formę otwartą, można dołączyć w dowolnym momencie. Miejsce: plac przed Gmachem Głównym
Prowadzenie: Instytut Ochrony Przyrody PAN

16:00-17:00
17:00-18:00

(W)JANKOWE ŚWIĘTOWANIE

Spektakl / performans młodzieży z VI LO im. Adama Mickiewicza w Krakowie na wystawie “Matejko. Malarz i historia”
Alchemik Sędziwój spiera się z czarodziejem Twardowskim. Polonia znowu jest smutna. Jan Kazimierz liczył na lepsze miejsce, a Jadwiga tradycyjnie się spóźniła, bo nie mogła wyjść z domu. Stańczyk jak zwykle dwoi się i troi, by każdy był zadowolony. W ten wyjątkowy wieczór magia czai się po muzealnych kątach – trudno przewidzieć, jacy goście się jeszcze pojawią i co się wydarzy. Tak to już jest, gdy urodziny, a zarazem imieniny świętuje pewien znany malarz, elektryzujący publiczność od pokoleń.
Tym razem nie zamierzamy stać z boku – zaglądamy w sam środek przyjęcia i włączamy się w celebrację!
Jak mistrz Jan przyjmie urodzinową niespodziankę? Czym skończy się małe nieporozumienie między gośćmi? I przede wszystkim – czy nie zabraknie konfetti oraz grupowego zdjęcia?
Wstęp wolny, konieczne pobranie wejściówki w kasie przed spektaklem. Początek na placu przed Gmachem Głównym. Wskazówka dla gości: szukajcie Stańczyka! A może on sam Was znajdzie..?
Przygotowanie i prowadzenie: Alicja Dróżdż, Daria Ivanchenko, Zuzanna Jędrychowska, Natasza Kamińska, Malwina Miąsik, Maciej Nowakowski, Maja Pogwizd, Zofia Rumińska, Jagoda Skotnicka, Krystian Szadziński, Daria Wolanin, Amelia Wójcik

18:00-19:00
KWIAT PAPROCI

Spektakl
Taka noc ma miejsce tylko raz w roku. Gdy tylko słońce skryje się za horyzontem, w leśnym mateczniku zakwita magiczny Kwiat Paproci. Ten, kto znajdzie tę niezwykłą roślinę, będzie żył w wiecznym dostatku. Niestety, dotychczas nikomu nie udało się odnaleźć Perunowego Kwiatu. Śmiałków jest wielu, lecz w leśnej gęstwinie czają się liczne niebezpieczeństwa. W gąszczu ukrywają się zwodnicze Rusałki i Wiły porywające do nigdy niekończącego się tańca. Najgroźniejsze jednak są tajemnicze Nocnice…
Czy komuś wreszcie uda się odnaleźć wyjątkowy Kwiat?
„Kwiat paproci” to balet, którego fabuła nawiązuje do dawnych legend i wierzeń naszych przodków. Łączy technikę tańca neoklasycznego i klasycznego z elementami tańców ludowych. Utrzymany jest w klimacie słowiańskich mitów, opowiada o obrzędach i tajemniczych stworzeniach, które zamieszkują lasy.
Jedną z najbardziej tajemniczych postaci, które pojawiają się w obrazach Jana Matejki jest mistrz Twardowski, którego życie stało się tematem baśni i legend. Jego atrybut – magiczne lustro, oraz umiejętność przywoływania duchów zainspirowały również twórców spektaklu.
Miejsce: plac przed Gmachem Głównym, wstęp wolny
Prowadzenie: Teatr Tańca Terpsychora; reżyseria: Agnieszka Stawicka, choreografia: Agnieszka Stawicka, Agnieszka Kapusta, Małgorzata Cierlik

NIEDZIELA 25.06

 11:30-14:00
WRÓŻBUDKA ŚWIĘTOJAŃSKA

Zgłoś się po wróżbę na lato!
Początek lata i magia nocy świętojańskiej to jeden z tych nielicznych momentów w roku, kiedy warto sobie pozwolić na wiarę we wróżby. Te otrzymane w muzeum na pewno się sprawdzą. W końcu powstaną pod okiem artystów i z błogosławieństwem muz, bo przepowiadanie przyszłości to przecież jednak także sztuka. Jan Matejko również to rozumiał. W swoich obrazach opowiadał o przeszłości, lecz, niczym legendarny Wernyhora,  poukrywał w nich także proroctwa na przyszłość. Prognozy Matejki nie zawsze były pomyślne, lecz zaręczamy, że nasze przyniosą dużo radości!
Wróżbudka ma formę otwartego stoiska, można dołączyć w dowolnym momencie. Miejsce: hol Gmachu Głównego.
Przygotowanie i prowadzenie: Zespół wróżbitek i wróżbitów z Działu Edukacji oraz wolontariusze MNK

 11:30-14:30
ZABIERZ STAŃCZYKA W TORBIE DO DOMU

Otwarte warsztaty sitodruku – zrób sobie torbę ze Stańczykiem!
Czerwony kaptur, złote dzwoneczki, zamyślona mina… Większość z nas kojarzy tę postać: to Stańczyk, nadworny błazen Jagiellonów, jeden z najbardziej rozpoznawalnych bohaterów obrazów Jana Matejki. Na co dzień gości w ramach obrazów, ale z okazji obchodów świętojańskich staje się dużo bardziej mobilny: każdy zwiedzający może wrócić do domu w jego towarzystwie!
Zapraszamy na otwarte stoisko warsztatowe sitodruku, gdzie uczestnicy odbiją samodzielnie własnych Stańczyków na materiałowych torbach. Tym razem słynny błazen wystąpi w wielu odsłonach kolorystycznych, a towarzyszyć mu będą słowa samego Matejki. Jakie? Zaskakujące!
Motyw można nadrukować zarówno na przygotowanych przez nas torbach, jak i przyniesionych przez siebie tekstyliach (np. ubraniach).
Można dołączyć w dowolnym momencie do godziny 14:45. Miejsce: hol Gmachu GłównegoProwadzenie: Joanna Zaguła (Dział Edukacji MNK)

 12:00-13:30
OPROWADZANIE KURATORSKIE PO WYSTAWIE “MATEJKO. MALARZ I HISTORIA”

Jan Matejko malował polską historię. Opowiadał „skąd przychodzimy?”, a więc także o tym, „kim jesteśmy?”. Czy nasze odpowiedzi na te pytania są takie same? Artyście zarzucano wiele nieścisłości historycznych, wytykano obecność postaci, które w danym miejscu nie mogły się znajdować, a także przeładowanie obrazów, mnożenie drobiazgów, które rzekomo utrudniają oglądanie dzieł. W jakim celu malarz popełniał te wszystkie ”błędy”? Matejko tworzył w czasach, kiedy kina jeszcze nie było. Czy wyprzedził sztukę filmową? A może jego obrazy  wyobrażają dzieje w sposób, który jest dla filmów nieosiągalny? Oprowadzanie po wystawie „Matejko. Malarz i historia” będzie próbą odpowiedzi na te i inne pytania.
Wstęp w ramach biletu na wystawę. Początek w holu przed wejściem na ekspozycję.
Prowadzenie: prof. UAM dr hab. Michał Haake

W przypadku niesprzyjającej pogody wydarzenia odbywające się na placu przed Gmachem Głównym mogą zostać przeniesione do holu budynku.