Wszystko robią szybko i zdecydowanie. Jakby się gdzieś wybierały, a przedtem miały do załatwienia całą listę spraw, których nie sposób odłożyć…
Wiosną łączą się w pary – całkiem nowe lub już sprawdzone. Znajdują sobie jakąś dziuplę – a że o nią coraz trudniej, to zaakceptują też jej ersatz. Jeszcze tego samego dnia posprzątają swoje nowe lokum i zaczną znosić materiał na gniazdo. Dla higieny i ochrony przed pasożytami, co i rusz podrzucą tam trochę wonnych ziół. Na przykład krwawnik dobrze się sprawdza w tej roli, a ostatnio coraz bardziej u nas popularna lawenda. On znajduje też czas na śpiewanie – gdzieś z jakiegoś dobrze wyeksponowanego punktu albo nawet wprost ze swojej dziupli czy budki lęgowej.
W jego pieśni usłyszymy najróżniejsze dźwięki. To najprawdziwsza mix-składanka ulubionych kawałków Szpaka. A każdy śpiewa własną, charakterystyczną. Kiedyś pobrzmiewały w nich przede wszystkim głosy innych ptaków. Dzisiaj pomiędzy pięknymi cytatami z Wilg czy Skowronków, usłyszymy m.in. alarmy samochodowe. Niektóre dźwięki i melodie Szpak będzie powtarzać przez wiele lat. Inne to tylko chwilowa moda z podwórka lub wspomnienia z zimowiska. Cokolwiek to będzie – zawsze zaśpiewane z największą pasją i zaangażowaniem. Po szpaczemu! A im bardziej różnorodna i skomplikowana będzie ta kompozycja, tym lepiej będzie świadczyć o kondycji i doświadczeniu śpiewającego. Słowem: „jak cię słyszą, tak cię piszą”.
Wreszcie pojawiają się młode – a z nimi okres wyjątkowo ciężkiej pracy. Teraz wszystkie owady i ich larwy muszą się mieć na baczności. Wielkim przysmakiem są dżdżownice i różne robaki darniowe. Szpaki wkładają swój ostry dziób w ziemię – i w tej pozycji go otwierają. Możliwe jest to dzięki niezwykłej sile ich mięśni czaszkowych. Po tej operacji zaglądają uważnie w powstały otwór i sprawdzają, czy nie ma tam czegoś smakowitego. Skrupulatnie zajrzą też pod każdy liść i kamyk. Sprawdzą każdy inny zakamarek. Zaradne Szpaki nie przegapią żadnej okazji. Gdy roją się mrówki lub jętki, ptaki będą się uwijały w powietrzu jak baletnice. Znane są też ze swojej słabości do dojrzałych owoców – nawet już mocno sfermentowanych. I w przeciwieństwie do nas (i innych ptaków!), Szpaki się nie upijają. Wszystko za sprawą specjalnego enzymu (dehydrogenaza alkoholowa), którego mają 14 razy więcej niż my.
W końcu młodzież wylatuje z gniazda. Teraz trzeba ją nauczyć życia – przede wszystkim w społeczeństwie. Szpacze rodziny zaczynają więc grupować się w coraz większe stada i koczować po okolicy. Jesienią, na koniec każdego dnia, przed ułożeniem się do snu – najchętniej gdzieś wśród trudno dostępnych trzcinowisk lub wysoko na drzewach- całe stado rzuci się w szalony popis latania synchronicznego. Przez pół godziny i więcej tysiące ptaków, niczym jeden organizm, będzie pulsować na niebie przybierając najbardziej niezwykłe kształty. Wielka, żywa chmura. Doskonała harmonia. Wspaniały spektakl.
Dlaczego? Może w ten sposób Szpaki manifestują swoją Joie de vivre. Może dlatego do tej pory tak się spieszyły?… Z całą pewnością kochają towarzystwo. A tak liczne musi naprawdę radować! Może z tego samego powodu Szpaki tak chętnie i ochoczo śpiewają: w przerwach między robieniem dziur w ziemi, w czasie kąpieli, przed zaśnięciem – na ziemi, na dachu, na drzewie… Każda pora i miejsce mogą być dobre. Typowo – to jest w czasie wiosennego sezonu godowego – jak i poza nim.
Wreszcie zima zmusi całe stado do podróży na Zachód i Południe Europy. Tam spotkają jeszcze więcej Szpaków. Z różnych zakątków kontynentu. Ich radość będzie jeszcze większa. Zatem i pokazy latania synchronicznego jeszcze bardziej spektakularne. Wezmą w nich udział dziesiątki, a nawet setki tysięcy ptaków. Widok i emocje nie do opisania! Dla nich i dla nas.
Szpaki są też jedynymi Ziemianami, którym udało się zatrzymać czas! Właściwie robiły to regularnie – każdego zimowego wieczoru siadając ciasno na wskazówkach słynnego Big Bena. W tamtych latach do centrum Londynu przylatywało na noc blisko milion ptaków. Jednak zabawa z czasem oraz liczne ślady ich pobytu spowodowały ostatecznie, że władze miasta z pomocą Sokołów Wędrownych wyperswadowały Szpakom noclegi w eleganckiej stolicy.
Artykuł zaczerpnięty z wystawy Ptak też Człowiek! zrealizowanej przez organizację pożytku publicznego – Ptaki Polskie. Wystawa jest częścią Kampanii Bądź na pTAK!, prowadzonej dzięki dofinasowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pod honorowym patronatem Ministerstwa Środowiska. Sponsorem Kampanii jest firma AMS S.A., a Partnerem Medialnym Portal ONET.pl
Zapraszamy do działu z ptasimi kolorowankami Miasta Dzieci!
