KOMARY
Samce to właściwie „pacyfiści” w owadzim świecie. Żywią się nektarem z płatków kwiatów, nikomu nie wadzą, nie atakują, żyją zaledwie kilka dni. Winy za bąble i uprzykrzone życie ponoszą tylko i wyłącznie komarzyce. Żyją nawet ponad dwa miesiące, kąszą by zaopatrzyć się w krew, która niezbędna jest do złożenia jaj (czasem nawet kilkuset), bez której to owe jaja zginą.
KIEDY
Te o wady najczęściej zaczynają swoją działalność w maju. Kończą na jesieni, zazwyczaj we wrześniu. W ciągu doby najwięcej można ich spotkać o świcie, wieczorem i w nocy.
GDZIE
Najwięcej komarzyc napotkamy przy zbiornikach wodnych, czy nawet wilgotnych rowach, łąkach. Dlaczego? Taki klimat najbardziej im sprzyja i to właśnie tam ma miejsce wylęg larw komarów.
KOGO ATAKUJĄ
Najbardziej lubią atakować młodych mężczyzn, dzieci, kobiety w okresie owulacji. Związane jest to z temperaturą ciała, wyższą od przeciętnej. Komarzyce są wyposażone w niezwykle czuły narząd termolokacyjny. Dlatego tak szybko docierają do obiektów najcieplejszych. Mają też niezawodny receptor węchowy, dzięki któremu namierzają spocone ciała, które szybko padają ich ofiarą.
SZKODLIWOŚĆ
W Polsce komary nie przenoszą żadnych chorób. Jednak u dzieci, osób starszych i osób wrażliwych i uczulonych mogą wywołać oprócz zwykłego świądu wstrząs toksyczny: gorączka, obrzęki przełyku i tchawicy, trudności z oddychaniem, spadek ciśnienia. Wtedy wskazany szybki kontakt z lekarzem.
JAK SOBIE POMÓC PO UKĄSZENIU
Najlepiej zdezynfekować miejsce ukąszenia spirytusem, woda utlenioną, rivanolem. Następnie posmarować jakimś z wielu dostępnych na rynku specyfikiem: żelem, maścią łagodzącą podrażnienia. Gdy nasze dziecko ma skłonności do rozdrapywania bąbli, warto je dezynfekować wielokrotnie i podać dziecku wapno.
JAK SIĘ BRONIĆ
Wybierając się w miejsca gdzie możemy spotkać szczególnie dużo komarów, pamiętajmy o długim rękawie, spodniach z długimi nogawkami, skarpetkami. Dobrze zabezpieczyć się też środkami zwanymi repelentami: żele, spreje, kremy, dezodoranty. Warto nimi posmarować wszystkie odsłonięte części ciała. Dorośli mogą też ratować się witamina B1, której zapachu komarzyce nie znoszą.
Wózek dziecięcy, łóżeczko należy zabezpieczyć specjalną moskitierą.
Owady te możemy też skutecznie odpędzić zapachami miłymi dla naszych receptorów, a odrażającymi dla komarów. Te zapachy to: mięta, wanilia, eukaliptus, lawenda, cytryna. Dlatego pomyślmy o świeczkach zapachowych albo olejkach.
KLESZCZE
Są pajęczakami. Na świecie występuje ich około 800 rodzajów. Zagraża nam jedynie 8 z nich. Jednak i ta liczba przeraża, gdy czytamy o możliwych następstwach ukąszenia kleszcza. Sezon aktywności kleszczy zaczyna się już w marcu i trwa do listopada. Dłuższy okres żerowania kleszczy przekłada się na wzrost ich liczebności. Kleszcze spotykamy nie tylko na obrzeżach lasów i łąkach, ale także w przydomowych ogrodach i miejskich parkach.
Niektóre zawierają bakterie i wirusy, wywołujące zapalenie opon mózgowych i boreliozę.
KIEDY
Sezon ich największej aktywności to maj/czerwiec i wrzesień/ październik.
GDZIE
Kleszcze żyją na granicy lasów liściastych i łąk, w parkach, a także w zaroślach. Szczególnie lubią miejsca porośnięte paprociami, jeżynami, czarnym bzem.
Wysokość, na której najczęściej występują to 1,5m, tak, więc na swoją ofiarę czekają na gałęziach drzew, niskich krzewach. Lubią ciepło i wilgotne obszary.
KOGO ATAKUJĄ
Najbardziej narażeni są grzybiarze, dzieci i wszyscy odwiedzający lasy, zarośla, parki.
SZKODLIWOŚĆ
Kleszcz do ciała przyczepia się za pomocą malutkiego aparatu gębowego z licznymi „haczykami”, po czym zaczyna odżywiać się naszą krwią i może to trwać nawet kilka dni.
Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne. W jego ślinie znajdują się substancje, które mają właściwości znieczulające. W ślinie tej mogą znajdować się wirusy i bakterie.
Dostanie się tych wirusów i bakterii może spowodować groźne choroby: kleszczowe zapalenie mózgu (choroba wirusowa) i boreliozę (choroba bakteryjna).
Kleszczowe zapalenie mózgu
Często bywa mylone z grypą. Po tygodniu dwóch od ukąszenia, pojawiają się pierwsze objawy podobne do grypy: wysoka gorączka, ból mięśni, głowy. Po kilku dniach objawy mijają i najczęściej wtedy choroba się kończy. Jednak po kilku dniach poprawy pojawiają się kolejne niepokojące objawy tzn. wysoka gorączka, nudności, wymioty, sztywność karku. Po zaobserwowaniu takich niebezpiecznych objawów należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Zachodzą wtedy zmiany zapalne w płynie mózgowo-rdzeniowym.
Przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest bardzo skuteczna szczepionka, która zapobiega tej ciężkiej chorobie (trzyetapowe szczepienie wykonane w odstępie kilku miesięcy daje gwarancję na trzy lata).
Borelioza
Przeciwko boreliozie nie ma niestety szczepienia, wymaga ona długotrwałego leczenia antybiotykami. Na boreliozę wskazuje zaczerwienienie, które powstaje w miejscu ukąszenia. Zaczerwienienie to stopniowo się powiększa, może osiągnąć średnicę kilkunastu centymetrów. Warto po ugryzieniu przez kleszcza i usunięciu go obrysować długopisem lub nawet markerem rumień (zaczerwienienie) i obserwować czy „przemieszcza się” jeśli tak należy zgłosić się do lekarza, bo może to być pierwszy objaw boreliozy. Inne objawy to: wysoka gorączka, bardzo silne bóle głowy, wymioty i sztywność karku. Groźne są zwłaszcza powikłania, głównie neurologiczne i psychiatryczne. Zaniedbana borelioza może spowodować zmiany w układzie krążenia, wywołać zapalenie stawów.
Dlaczego leczenie trwa tak długo?
Bakterie powodujące boreliozę żyją w organizmie człowieka pod kilkoma postaciami, „dorastając” zmieniają swój wygląd i sposób życia. Każda z postaci jest odporna na jakiś antybiotyk dlatego też, aby całkowicie pozbyć się bakterii z organizmu trzeba przez kilka miesięcy zażywać różne antybiotyki.
Pomoc po ukąszeniu
Gdy zauważysz kleszcza nie panikuj. Przygotuj pincetę i spirytus lub wodę utlenioną do zdezynfekowania miejsca ugryzienia. Wyciągając kleszcza złap go i pewnym ruchem wyciągnij, najlepiej jednym ruchem. Nie wykręcaj i nie miażdż. Nie smaruj też kleszcza niczym tłustym. Kiedyś uważano ze to pomaga i kleszcz szybko opuści naszą skórę. Wcześniej jednak będzie się dusił i wymiotował pod naszą skórę, a to może dostarczyć groźnych wirusów i bakterii do naszego organizmu. Dlatego nie używaj żadnych tłuszczy. Jeśli po usunięciu kleszcza zauważysz ze pozostały jego jakieś odnóża w skórze koniecznie skontaktuj się z lekarzem w celu ich usunięcia.
Jeśli z sukcesem wyrwałaś całkowicie kleszcza i tak obserwuj miejsce ugryzienia czy nie pojawia się zaczerwienie, jeśli tak obrysuj je długopisem. Trzeba być czujnym i w razie objawów wskazujących na początku na grypę zwrócić się jak najszybciej do lekarza i poinformować o swoich podejrzeniach.
Jak się bronić?
Podobnie jak przed komarami. Wybierając się do lasu, parku w zarośla, należy bezwzględnie pamiętać o osłonięciu ciała ubraniami: długie nogawki, długie rękawy, wysokie obuwie, czapki. Można używać maści, żelów i innych preparatów odstraszających kleszcze.
Po każdej wycieczce w takie miejsce obejrzyj dokładnie całe ciało i ubranie. Szczególnie sprawdź miejsca pod pachami, w pachwinach, u kobiet pod piersiami, w zgięciach kolan i za uszami.
Szczepionka
Przed kleszczowym zapaleniem mózgu można się bronić także przyjmując szczepionkę.
Uodpornienie podstawowe
Dawka Termin podania
I dawka 0,5 ml tak wcześnie, jak to możliwe najlepiej w zimnym okresie roku
II dawka 0,5 ml 1-3 m-ce po pierwszym szczepieniu (można też po dwóch tygodniach – sposób przyspieszony)
III dawka 0,5 ml 9-12 m-cy po drugim szczepieniu
Szczepienie przypominające wykonuje się co 3 lata.
Sposobem na obronę przed komarami i kleszczami jest też unikanie miejsc, w których mogą się znajdować.
Smutnym by jednak było nie odwiedzić w wakacje tylu pięknych miejsc. Dlatego zadbajmy i zabezpieczmy siebie i bliskich jak tylko możemy najlepiej, bądźmy czujni i podziwiajmy i odpoczywajmy w tych urokliwych zakamarkach polskich lasów, stawów, jezior i łąk.
