Jedyny i Niepowtarzalny Ivan. Recenzja

Katherine Applegate, popularna i nagradzana autorka książek dla dzieci, w Jedynym i Niepowtarzalnym Ivanie przedstawiła fikcyjną opowieść, ale opartą na podobnej historii pewnego goryla, który jak Ivan wychowywany był pośród ludzi i kiedy tylko stał się zbyt uciążliwy, został atrakcją prywatnej kolekcji zwierząt w jednym z centrów handlowych. Przez dwadzieścia siedem lat żył zamknięty w klatce. Trudno sobie nawet wyobrazić, jak wielką samotność odczuwało to zwierzę i jak musiało tęsknić za swoim naturalnym środowiskiem, z którego zostało brutalnie wydarte. Katherine Applegate oddała mu głos w swojej powieści. Pozwoliła wyrazić wszystkie przeżycia. Książkowy bohater używał prostych słów, jednak dzięki swoim wyznaniom pokazał, że zwierzęta nie są martwymi istotami. Wielu zdarzeń i sytuacji nie potrafią wytłumaczyć, ale czują i cierpią, zwłaszcza jeśli są źle traktowane.

Goryl Ivan był niezwykle wrażliwym bohaterem, artystą, który swoje uczucia wyznawał poprzez rysunki. Zaprzyjaźnił się ze słonicą Stellą. Umierającej obiecał, że zaopiekuje się małą słoniczką Ruby. Zwierzęta uwięzione w klatce, tęskniły za zamordowanymi przez człowieka najbliższymi. Wiedziały też, że nigdy nie uda im się powrócić do naturalnego środowiska. Marzyły o zoo, gdzie mimo, że uwięzione, mogłyby żyć z innymi zwierzętami i nie musiałyby znosić cierpienia, jakie zadawał im ich właściciel, zmuszając je do cyrkowych występów. Ivan musiał więc zrobić wszystko, by spełnić swoją obietnicę.

Jedyny i Niepowtarzalny Ivan staje się więc wzbudzającą najsilniejsze emocje historią, w której przeplatają się losy zwierząt i ludzi.

Człowiek zwykle staje się przyczyną nieszczęścia głównych bohaterów książki, ale można w niej znaleźć też i takie postacie jak Julia i George, którzy sprawili, iż los Ivana i jego przyjaciół się odmienił. Katherine Applegate krytykuje przede wszystkim konsumpcyjny styl życia człowieka, ciągle zabieganego i płacącego za oglądanie zwierząt zamkniętych w klatkach, które są źle traktowane i czują się osamotnione. W celach rozrywkowych morduje się całe stada słoni czy goryli, robi się z ich części ciała bibeloty sprzedawane w sklepach z pamiątkami. Zwierzęta są zmuszane do występów cyrkowych i zamykane w prywatnych kolekcjach, w których są potrzebne dotąd, dokąd przynoszą właścicielowi pieniądze. Dzięki opowieści o Ivanie dzieci zostaną uwrażliwione na ich los, nauczą się empatii oraz przekonają się, jak wiele znaczy opieka nad zwierzętami oraz ponoszona za nich odpowiedzialność.

Katherine Applegate wzrusza i wywołuje bunt przeciwko wszelkim działaniom, które powodują cierpienie zwierząt.

Jedyny i Niepowtarzalny Ivan jest wyznaniem goryla, który siłą został wydarty ze swej rodziny i naturalnego środowiska, by stanowić element rozrywki konsumpcyjnego świata. Bohater jednak przede wszystkim pięknie opowiedział o samotności, przyjaźni i odpowiedzialności, ucząc empatii i uwrażliwiając na losy zwierząt.

Magdalena Żerek www.czytamto.pl

Jedyny i Niepowtarzalny Ivan
Katherine Applegate
Ilustracje: Patricia Castelao
Tłumaczenie: Magdalena Zielińska
320 stron
Wydawnictwo CzyTam
Warszawa 2014