Jak przeciwdziałać próchnicy?
Do powstania próchnicy przyczyniają się nie ilości węglowodanów w diecie, lecz czas ich pozostawania w jamie ustnej. Z tym ważnym faktem wiąże się pierwsza zasada przeciwdziałania próchnicy: jeżeli spożywamy produkty cukiernicze, to logicznie korzystniejsze jest zjedzenie jednej, nawet większej porcji w ciągu dnia niż podzielenie jej na wiele mniejszych, ponieważ wówczas zęby są narażone na kontakt z cukrem kilka razy dziennie, a to zwiększa ilość zalegających w jamie ustnej węglowodanów. Ryzyko takich zjawisk możemy zmniejszyć do minimum, kiedy przyjmiemy zasadę czyszczenia zębów lub płukania jamy ustnej po posiłkach węglowodanowych.
Powinniśmy uważać na zjadane bezpośrednio przed snem słodycze oraz popijania ich słodkimi napojami gazowanymi, w których zawartość cukru (sacharozy) wynosić może nawet 11g/100ml.
Kolejna zasada wynika z obserwacji, że na rozwój próchnicy ma wpływ konsystencja i zdolność do przywierania pokarmów do powierzchni zębów. W związku z tym najbardziej niekorzystne stają się pokarmy łatwo klejące się do zębów, a więc krakersy, batoniki, cukierki, gumy rozpuszczalne, żelki, ciastka, chrupki, słodzone kaszki i białe pieczywo. Niezwykle istotne jest również właściwe zestawienie dań, tak aby pokarmy o najbardziej negatywnym dla zębów działaniu jedzone były na początku, a te które ułatwiają oczyszczanie jamy ustnej z prostych węglowodanów, na końcu posiłku.
Wyróżniono zatem dwie grupy składników pokarmowych:
• Pierwsza grupa o właściwościach ułatwiających powstawanie próchnicy – to produkty kriogenne, czyli zawierające białą mąkę i cukier rafinowany, a także suszone owoce, rodzynki, pączki, ciasta drożdżowe i z owocami, ciasteczka, chrupki, batoniki, cukierki, sucharki, krakersy, chipsy, dżemy i marmolada.
• Druga grupa chroniąca przed rozwojem próchnicy – to produkty kariostatyczne, wśród których należy wymienić: mleko i jego przetwory, kakao naturalne, czekoladę i wyroby czekoladowe, świeże owoce i surowe warzywa, jaja, mięso, ryby, masło i zielona herbata.
Prawidłowo zestawiona i zbilansowana dieta naszej pociechy powinna zawierać wszystkie substancje korzystne dla rozwoju i stanu uzębienia. Wśród nich trzeba wyróżnić składniki mineralne: wapń, magnez, fluor oraz witaminy D i A, C. Największą zawartość dobrze przyswajalnego przez przewód pokarmowy wapnia mają mleko i jego przetwory, takie jak: jogurt, mleko zakwaszane, kefir i maślanka, które powinny znajdować się w jadłospisie naszego dziecka.
Aneta Strelau
Mama Adasia i Wojtusia, dyplomowany dietetyk
