Co na katar wirusowy, co na katar sienny?
Zanim przejdziemy do sprawdzonych, domowych sposobów na katar, podamy kilka kluczowych faktów na jego temat. Zacznijmy od początku, odpowiadając na pytanie: czym jest katar? To powszechny objaw, pojawiający się w bardzo różnych okolicznościach. Z nieżytem nosa, bo tak fachowo nazywa się nadmiar wydzieliny z nosa, spotyka się każdy z nas, bez względu na wiek, miejsce zamieszkania czy też porę roku. Katar u dzieci pojawia się tak samo często, jak u niektórych dorosłych. Osoby o osłabionej odporności, podatne na katar, mogą walczyć z nim nawet osiem razy w ciągu roku.
Nieżyt nosa jest powszechną dolegliwością, najczęściej będącą skutkiem infekcji wirusowej. Głównym sprawcą nosowych objawów przeziębienia są poza wirusami paragrypy, również rhinowirusy. Szacuje się, że odpowiadają za ok. 40% zakażeń wirusowych. Rhinowirusy przenoszą się drogą kropelkową wraz z cząsteczkami śliny czy właśnie kataru. Zarażamy się więc w miejscach publicznych, pracy, sklepie, na przystanku, w szkole, kościele, nie pomijając przychodni. Nawet nie musimy rozmawiać z nosicielem choroby, wystarczy, że chwycimy za trzymaną przez niego klamkę lub poręcz. Niektóre wirusy mogą utrzymywać się na powierzchniach płaskich przez kilka godzin – dlatego tak ważne jest częste mycie rąk i unikanie zatłoczonych miejsc w okresach zwiększonej zachorowalności. Trzeba ponadto wiedzieć, że rhinowirusy to podstępne patogeny, które wypracowały sobie wyjątkowo skuteczny sposób ataku. Wnikają do nosogardzieli wraz z wdychanym zimnym powietrzem. Rhinowirusy lubią lekki chłód (34°C) i wilgoć, dlatego tak dobrze czują się w nabłonku górnych dróg oddechowych. Ułatwiamy im atak, kiedy zmarzniemy. Zarówno czekając w jesienny, deszczowy dzień na autobus, jak i spędzając słoneczny urlop, kąpiąc się w zimnym morzu. ,,Przeziębienie” nazywa się tak nie bez przyczyny. Wyziębiony, zmarznięty organizm z jednej strony jest doskonałym miejscem do rozwoju chorobotwórczych mikrobów, a z drugiej – z powodu niskiej temperatury staje się niezdolny do samoobrony – pod wpływem zimna transport śluzowo-rzęskowy spowalnia, a komórki nabłonka nie pracują prawidłowo i nie informują układu immunologicznego o potrzebie ,,wytoczenia ciężkich dział’’. Jednym z nich jest gorączka, co tylko potwierdza tezę o tym, że zarazki lubią lekki chłód. Dotyczy to nie tylko wirusów, lecz także bakterii, które mogą stać się przyczyną kataru. Zasadniczą różnicą pomiędzy infekcją wirusową a bakteryjną jest sposób leczenia. Infekcję bakteryjną zwalcza się antybiotykiem, który choć wprawdzie nie skraca czasu trwania kataru, pozwala skrócić czas zamrażania, złagodzić przebieg choroby i zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań. A jak wyleczyć katar, który wywołały wirusy? Niestety na tego rodzaju patogeny nie ma leku przyczynowego, choć jest całkiem sporo leków objawowych i sprawdzonych, domowych sposobów.
Poza katarem o podłożu wirusowym i bakteryjnym, należy wspomnieć też o katarze siennym, wywołanym przez alergeny wziewne. Kurz, sierść zwierząt, zarodniki pleśni, pyłki roślinne mogą powodować tak samo nieprzyjemne dolegliwości, co wirusy, aczkolwiek związane z alergią dolegliwości nie mają podłoża infekcyjnego. Katar sienny leczy się środkami przeciwhistaminowymi, przeciwleukoterinowymi czy glikokortykosteroidami. Pomocne, jak przy innego rodzaju katarze, są także leki obkurczające naczynia krwionośne, aczkolwiek to farmaceutyki przeznaczone do leczenia krótkotrwałego. Gdy pojawia się katar inny niż wirusowy, trzeba udać się do lekarza i rozpocząć leczenie przyczynowe. Tylko tak można skutecznie pozbyć się choroby i uchronić się przed jej nawrotem w przyszłości.
Jak wyleczyć katar w domu?
A jak wyleczyć katar o podłożu wirusowym, na który nie ma leku przyczynowego? Jest na to kilka sprawdzonych sposobów.
Leki bez recepty na katar i zatkany nos
Choć nie ma leku na przeziębienie, błędne jest przekonanie, że kataru się nie leczy. Wręcz przeciwnie! W czasie infekcji warto sięgać po farmaceutyki łagodzące objawy, dostępne bez recepty (NLPZ), nie tylko, aby przynieść sobie ulgę, lecz także, żeby zmniejszyć transmisję zakażenia. Jak już wspomnieliśmy, wirusy przenoszą się ze śliną, katarem. Im więcej wydzieliny z nosa, im więcej kichania i zasmarkanych chusteczek, tym większe rozprzestrzenianie się tych chorobotwórczych drobnoustrojów. Można temu zaradzić, stosując leki z fenylefryną, które obkurczają naczynia krwionośne i zmniejszają przekrwienie błony śluzowej nosa. Stosując je, dolegliwości nosowe słabną, także te związane z alergią.
Domowy sposób na katar: inhalacje
Świetnym sposobem na łagodzenie nieżytu nosa są inhalacje, zarówno te ziołowe, które przygotowuje się w misce z gorącą wodą, jak i te z nebulizatora z użyciem soli fizjologicznej czy hipertonicznej. Wirusy nie lubią wysokich temperatur, dlatego pięć minut nad gorącą parą wodną skutecznie osłabi ich działanie. Poza tym wykorzystane do ,,domowych parówek pod ręcznikiem” zioła mają wiele prozdrowotnych korzyści.
- Rumianek i zawarte w nim olejki eteryczne pomagają nawilżyć śluzówkę i pozbyć się zalegającej wydzieliny, działają przeciwzapalnie i bakteriobójczo.
- Majeranek łagodzi stan zapalny w przewodzie nosowym, jest delikatny, dlatego doskonały na katar w ciąży i u małych dzieci.
Co na katar? Sól morska!
Poza inhalacjami warto zastosować, zwłaszcza na katar u dzieci, które nie potrafią jeszcze wydmuchiwać zalegającej wydzieliny, aerozol soli morskiej. Jej aplikacja pozwala rozrzedzić gęsty śluz i oczyścić nos, a tym samym ustrzec się przed rozwojem stanu zapalnego gardła czy zapalenia płuc. Sól morska oczyszcza i nawilża błonę śluzową, przynosi ulgę i pomaga w zwalczaniu kataru.
Kubek gorącej herbaty
Nawodnienie organizmu jest bardzo ważne podczas leczenia infekcji, ponieważ woda odpowiada za nawilżenie błon śluzowych i wydalanie patogenu z organizmu. Dlatego w trakcie przeziębienia zaleca się przyjmowanie większej ilości płynów, zwłaszcza pod postacią ciepłej, aromatycznej herbaty z miodem i plasterkiem cytryny.
Zwalczanie kataru ząbkiem czosnku
Czosnek to naturalny antybiotyk, który działa przeciwwirusowo! W leczeniu przeziębienia stosuje się go w różnych odsłonach kulinarnych (kanapka z rozgniecionym ząbkiem czosnku, ciepłe mleko z masłem i czosnkiem) czy aromaterapeutycznych (,,Gałganek Aliny”, inhalacje). Zjedzenie ząbka czosnku wprawdzie nie sprawi, że katar przeminie, lecz z pewnością uczyni go mniej uciążliwym, a nas zdrowszymi! To jeden z tych naturalnych, prozdrowotnych produktów, który korzystnie wpływa na cały organizm – układ immunologiczny, pokarmowy, krwionośny. Warto przy tym jednak zaznaczyć, że czosnku, ze względu na jego działanie przeciwzakrzepowe, nie należy łączyć z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, jak ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Angelini Pharma Polska
