Problem zaburzeń płynności mowy pod postacią jąkania jest coraz lepiej poznany. Pojawia się wiele tytułów i przełomowych publikacji opartych na nowych badaniach. Na bazie tej wiedzy, terapia jąkania staje się coraz bardziej skuteczna, jednak ważna jest właśnie świadomość tego problemu.
Świadomość rodziców
Pojawienie się jąkania u małego dziecka jest dla rodziców ogromnym zaskoczeniem, a nawet szokiem. Rozpoczyna się nerwowe poszukiwanie przyczyny problemu. Nadal w świadomości rodziców pokutuje pogląd, iż jest to jąkanie wczesnodziecięce, które z czasem samo ustąpi. Niestety jest to mit i wiele ryzykujemy licząc, iż to właśnie nasze dziecko dogoni statystkę i samo przestanie się jąkać. Każdy dzień czekania, aż problem sam ustąpi zamienia się w tygodnie, a nawet miesiące narastania problemu.
Czas by to ryzyko zastąpić pewnością, że można nawet małemu dziecku bardzo pomóc zaczynając od niewielkich zmian w komunikacji i relacjach rodzinnych, poprzez specjalistyczne ćwiczenia logopedyczne, a kończąc na diecie i spokojnym śnie.
Świadomość dziecka
Już nawet najmłodsze dzieci mają świadomość, iż się jąkają. Czują, że z ich mową jest jakiś problem. Okazują to lub ukrywają w różny sposób. Zasłaniają usta, nie chcą mówić, występują u nich problemy w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi. Nie terapeutyzowany problem rośnie razem z dzieckiem. Co więcej, temat jąkania może stać się rodzinnym tabu. Nie ukrywajmy przed dzieckiem prawdy o jąkaniu. Jeżeli nie wiemy jak podjąć ten temat z dzieckiem, skorzystajmy z pomocy specjalisty. Bo jeśli dziecko nie zostanie odpowiednio przygotowane na konfrontacje społeczną, możemy być pewni, iż niestety uczynią to inne dzieci, a nawet nieświadomi dorośli.
Świadomość społeczna
Jąkanie jest dla nas wciąż nieco zaskakujące. Spotykając osobę z tym zaburzeniem, a w szczególności dziecko, nie za bardzo wiemy jak się w tym „znaleźć”. Reakcje są różne. W najlepszym wypadku, nie chcemy urazić, próbujemy zrozumieć słowa, pomagamy w komunikacji. Z punktu widzenia specjalistycznego może to przynieść zupełnie odwrotny efekt.
Oto kilka wskazówek jak rozmawiać z dzieckiem, które się jąka:
– Słuchajmy uważnie i bądźmy naturalni.
– Akceptujmy to, że każdy z nas jest inny.
– Wysłuchajmy wypowiedzi nie przerywając jej.
– Nie próbujmy „zagadać” drugiej osoby i zgadywać co ma na myśli.
– Dajmy kilka sekund pauzy zanim rozpoczniemy naszą wypowiedź.
– WAŻNE: Nie kończymy sami słów i zadań rozmówcy, niejako wyręczając go.
– Nie udzielajmy porad (np.: zwolnij, napisz to na kartce).
I najważniejsze! Jeśli problem dotyczy waszego dziecka nie czekajcie i nie wahajcie się, koniecznie skonsultujcie problem ze specjalistą. Pandemia uruchomiła szerokie możliwości korzystania z specjalistycznej pomocy on – line. Dotarcie do dobrego specjalisty stało się w ten sposób łatwiejsze.
Czy wiesz, że…
22 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Świadomości Jąkania, który został ustanowiony, by zwrócić naszą uwagę na problem niepłynności mowy.
Joanna Just – logopeda, specjalista zaburzeń komunikacji językowej. neologopedia.pl
