Nieskończoność przypomnień. Kielce Stefana Żeromskiego

Ekspozycja powstała w historycznym miejscu – budynku szkoły, w której kształcił się pisarz. Poświęcona jest historii i realiom XIX-wiecznych Kielc, czyli miastu z czasów młodości Stefana Żeromskiego. Z Kielcami łączył go bowiem bardzo emocjonalny stosunek. Tu właśnie nawiązał pierwsze przyjaźnie i miłości, tu zetknął się z „wielką literaturą" i do tego miejsca „powracał" w swoich utworach, nazywając je Klerykowem, Łżawcem czy Obrzydłówkiem. O tym miejscu pisał:

Kielce! Tyle lat, taka nieskończoność przypomnień, epizodów – śliczne sny i gorycze – wszystko zapisane na kamieniach, na wieżach kościołów, na panoramach krajobrazów, na chodnikach ulic. („Dzienniki")

Wszystko, co daje, w co bogata młodość przeddwudziestoletnia, przeżyło się tu. Gimnazjum, w które wrosłem sposobem życia i przyzwyczajeniami – od dnia dzisiejszego poczyna być wspomnieniem. („Dzienniki")

Zabytkowe wnętrza szkoły dadzą gościom niepowtarzalną okazję, aby poczuć atmosferę XIX-wiecznej szkoły oraz, przez chwilę, pożyć życiem mieszkańców miasta. W specjalnie wydzielonej przestrzeni, zwiedzający odbędą historyczną wędrówkę ulicami Kielc sprzed stu lat. W tym miejscu poznają opowieść o dziejach i kulturze miasta oraz o jego mieszkańcach związanych ze szkolnictwem, literaturą czy fotografią.

Zaprezentowane na wystawie obiekty cechuje duża różnorodność tematyczna. Znajdują się wśród nich liczne fotografie, mapy, plany ogólne i sytuacyjne ulic, druki okolicznościowe, afisze oraz dokumenty związane z działalnością kieleckich aptek, zakładów fotograficznych, księgarń oraz najstarszej kieleckiej szkoły. Ekspozycję uzupełniają wyroby rzemiosła artystycznego, obrazy, litografie oraz wydruki. Przedstawione tu materiały są świadectwem historii Kielc.

Chcąc zatem poczuć klimat tamtego okresu, a także poznać dzieje Kielc należy na chwilę zatrzymać się przy witrynie księgarskiej, by zobaczyć nowości wydawnicze czy przystanąć na peronie i sprawdzić rozkład jazy pociągów pasażerskich z 1885 roku i prześledzić plan „Iwanogrodzko-Dąbrowskiej" linii kolejowej. Warto również skierować kroki do apteki „Saskiego" na kieleckim Rynku oraz poznać kieleckich fotografików, których zakłady odwiedzali uczniowie męskiego Gimnazjum Rządowego. Na szlaku historycznej wędrówki koniecznie trzeba „wpaść" do mieszczańskiego salonu, którego wnętrze urządzone zostało tradycyjnie, zgodnie z obowiązującą wówczas modą.

Spacer ulicami miasta kończy się w szkolnej sali, gdzie obok drewnianych ławek, zeszytów, książek oraz dokumentów z archiwów szkolnych znajdują się fotografie uczniów i nauczycieli. Do najciekawszych eksponatów należy zbiór pamiątkowych zdjęć kolegów Stefana Żeromskiego opatrzony dedykacjami dla pisarza, oraz zespół listów, których adresatem był literat.

Wystawie towarzyszy wydanie Syzyfowych prac – jednej z najbardziej znanych powieści Stefana Żeromskiego – w której odnaleźć można wiele wątków kieleckich i autobiograficznych. Publikacja wzbogacona została ilustracjami Szymona Kobylińskiego i Antoniego Uniechowskiego.

Ekspozycji towarzyszy również konferencja naukowa Stefan Żeromski – kim był, kim jest? 

Kurator: Sylwia Zacharz
Koordynator: Magdalena Kowalska

Wystawa będzie prezentowana do 31 stycznia 2015 r.