Lektury w muzeum – warsztaty literackie

Z czym konfrontuje nas tragedia?
29 lutego 2020 r., godz. 10.00-12.00, Biały Dom
Wstęp – 5 zł, zapisy (+48) 22 50 60 183, edukacja@lazienki-krolewskie.pl (liczba miejsc ograniczona)
Prowadzenie: dr Karolina Rychter (UW), Joanna Szumańska (MŁK), koncepcja i koordynacja: Joanna Szumańska (+48) 22 50 60 044

Zastanowimy się, co wyróżnia tragedię spośród innych gatunków dramatu, na czym polega jej moc i dlaczego budziła tak żywe i często pełne ambiwalencji uczucia u filozofów, a także jaką rolę odgrywała w starożytnej Grecji i co znaczy dla nas dzisiaj? Przyjrzymy się również klasycznej definicji tragedii sformułowanej przez Arystotelesa i związanemu z nią pojęciu katharsis oraz powodom, dla których Stagiryta uważał tragedie Sofoklesa za wzorcowe. Prześledzimy ponadto niejednoznaczne relacje między filozofią, sofistyką i tragedią. Przeczytamy też fragmenty tekstów Arystotelesa, Platona i Simona Critchleya. Spotkanie stanowi wprowadzenie do dwudniowego seminarium „Antygona musi umrzeć, czyli istota tragedii”, które odbędzie się 28 i 29 marca.

Antygona musi umrzeć, czyli istota tragedii
28-29 marca 2020 r., godz. 10.00-16.00, Biały Dom
Wstęp – 10 zł (dwudniowe seminarium), zapisy (+48) 22 50 60 183, edukacja@lazienki-krolewskie.pl (liczba miejsc ograniczona)
Prowadzenie: prof. J. Hernik Spalińska (IS PAN), koncepcja i koordynacja: Joanna Szumańska (+48) 22 50 60 044

Podczas seminarium będziemy czytać „Antygonę” Sofoklesa i „Antygonę” Jeana Anouilha, i zastanawiać się czym różni się tragedia od dramatu. „Sprężyna jest nakręcona” – mówi Chór w Antygonie Anouilha. – „Nic więcej nie trzeba, wszystko potoczy się samo. Właśnie to jest wygodne w tragedii. Wystarczy tknąć palcem i gotowe, mechanizm działa, takie nic na pozór, jedno spojrzenie nie trwające dłużej niż sekundę, jedno spojrzenie na dziewczynę, która przechodzi ulicą i wnosi ramiona”.

Porównamy „Antygonę” z okresu „pierwszego oświecenia”, czyli czasu sofistów
w Atenach, z „Antygoną” napisaną w „czasie pogardy”, czyli podczas II wojny światowej – symbolicznym końcu nowoczesności. Pochylimy się też nad aspektem metateatralności w sztukach Sofoklesa i Anouilha, pytając dlaczego przedstawicielkami najbardziej idealistycznego podejścia do życia są w teatrze zazwyczaj młode kobiety (Antygona, Ifigenia, Joanna d’Arc).

Karolina Rychter – doktor filozofii, związana z Instytutem Filozofii i Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się filozofią kultury, a w szczególności związkami filozofii i literatury.

Joanna Szumańska – historyk teatru, historyk sztuki i muzealnik, doktorantka w zakładzie Historii i Teorii Teatru w Instytucie Sztuki PAN, kustosz w Muzeum Łazienki Królewskie, związana z Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.

Dr hab. Jagoda Hernik Spalińska – teatrolog i historyk teatru, profesor w Instytucie Sztuki PAN (Warszawa) w Pracowni Teatru oraz w Zbiorach Specjalnych (Dokumentacja Teatru). Prowadzi studia podyplomowe w IS PAN na kierunku: teatrologia. W Laboratorium Dramatu przygotowała cykl autorskich spotkań „Toksyczna rodzina antyczna”. Wydała książki: „Wileńskie Środy Literackie” (wyd. IBL PAN, 1998), „Życie teatralne w Wilnie podczas II wojny światowej” (wyd. IS PAN, 2005), „Anty-Ifigenia” (IS PAN, 2014). Teksty z historii teatru drukowała m.in. w „Pamiętniku Teatralnym”, „Notatniku Teatralnym”, litewskim piśmie „Menotyra”; o współczesnym teatrze pisała m.in. w „Dialogu”, „Teatrze”, „Didaskaliach”, litewskim „Teatrasie” (ogółem ok. 200 publikacji). Oprócz podstawowego zainteresowania, jakim jest historia i współczesność teatru, zajmuje się dramatologią.