Błękitny Lew – oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku
Zapraszamy was do urokliwego zabytkowego spichlerza na ulicę Chmielną 53 w Gdańsku. Tam właśnie znajdziecie Centrum Edukacji Archeologicznej „Błękitny Lew”, czyli jeden z oddziałów Gdańskiego Muzeum Archeologicznego.
CO NA MIEJSCU?
Na miejscu czekają na was fascynujące, interaktywne wystawy do zwiedzenia. Będziecie mieli możliwość dotknięcia eksponatów, przymierzenia strojów, a nawet wzięcia udziału w mini wykopaliskach archeologicznych. Dodatkowo udostępnione zostaną wam różnorodne pomoce multimedialne, takie jak filmy czy prezentacje komputerowe, z kolei dźwięki i zapachy na zrekonstruowanej uliczce średniowiecznego Gdańska pozwolą wam w pełni doświadczyć wrażenia podróży w czasie.
Nasze wystawy
„Miasto pod miastem” – wystawa prezentująca wyniki wieloletnich badań archeologicznych w Gdańsku, charakterystykę prac terenowych oraz metody rekonstrukcji warunków życia oraz wyglądu mieszkańców dawnego Gdańska.
„Średniowieczna uliczka hanzeatycka” – rekonstrukcja uliczki z przełomu XIV i XV wieku w mieście hanzeatyckim z warsztatami, kramami i łaźnią.
„Gdańsk w świecie Hanzy” – ekspozycja prezentująca zabytki archeologiczne pozyskane w trakcie prac wykopaliskowych w historycznej części miasta, obrazujące potęgę handlową Gdańska oraz życie codzienne jego mieszkańców od okresu późnego średniowiecza do XIX wieku.
„Wyspa Spichrzów w Gdańsku” – ekspozycja poświęcona historii Wyspy Spichrzów i badaniom prowadzonym tu przez archeologów.
Muzeum otwarte na wszystkich
Serdecznie zapraszamy do zwiedzania naszych wystaw osoby z niepełnosprawnościami. Budynek muzeum został przystosowany zarówno do potrzeb osób z dysfunkcją narządów ruchu (winda, toaleta dla niepełnosprawnych), jak i osób niewidomych i słabowidzących. Serdecznie zapraszamy grupy osób z niepełnosprawnościami, zarówno dzieci, jak i dorosłych, do skorzystania z naszej oferty edukacyjnej. Program zajęć i zwiedzania dostosujemy do Waszych potrzeb, chętnie skorzystamy też z wszelkich sugestii i wprowadzimy dalsze ulepszenia w celu poprawienia komfortu zwiedzania.
Prosimy o kontakt pod numerem telefonu: (58) 320-31-88.
SPICHLERZ „BŁĘKITNY BARANEK
Centrum Edukacji Archeologicznej „Błękitny Lew” to jednak znacznie więcej niż tylko wystawy. Nie mniej istotną atrakcję stanowi sam budynek, w jakim mieści się Centrum. Mowa tu o zabytkowym spichlerzu „Błękitny Baranek”, którego historia sięga aż XVI wieku – wtedy bowiem powstał w tym miejscu pierwszy magazyn…
Jak spichlerz zmieniał się na przestrzeni wieków
Pierwotnie był to budynek murowany z cegły gotyckiej (klasyczny typ cegły ręcznie formowanej) z dostępem od ulicy Chmielnej oraz nabrzeża Motławy. W wykazie z 1620 roku podano szerokość magazynu – wynosiła ona 48 stóp, czyli 13,8 m. Co ciekawe, do dziś nie uległa ona zmianie.
W źródłach z 1631 roku pojawia się po raz pierwszy niemiecka nazwa: „Blaue Lamm”, czyli właśnie „Błękitny Baranek”. Na przestrzeni wieków pojawiła się także i inna nazwa, która powstała najpewniej na skutek błędu w pisowni. Ta nazwa to „Blaue Löwe”, czyli… Błękitny Lew. Choć w stosunku do budynku nie stała się ona obowiązująca, doskonale sprawdza się jako nazwa naszego Centrum.
W 1779 roku budynek przebudowano przy użyciu nowego typu cegły, tzw. „holenderki”. W ramach przebudowy wymurowano ściany szczytowe (tj. trójkątne ściany wieńczące budowlę) od strony ulicy i Motławy. Nowa konstrukcja składała się z szeregu drewnianych stropów, tworzących aż siedem kondygnacji do składowania towarów.
Przechowywane tu zboże było transportowane do wnętrza szerokimi bramami. Po trzy takie bramy na poziomie parteru wybudowano od strony rzeki oraz – dokładnie naprzeciw – od strony ulicy. Dzięki temu rozładunek towarów przebiegał sprawnie, a jednoczesna praca wielu tragarzy – bezkolizyjnie.
Na wyższe poziomy wciągano ładunki przy pomocy specjalnych wewnętrznych wind. Obsługujący spichlerz mogli się tam dostać jedynie po drabiniastych, stromych schodach. Z kolei w podłogach znajdowały się otwory do przesypywania wysuszonego już ziarna na niżej położone piętra.
W XIX wieku od strony rzeki zamocowano dodatkową windę, której pozostałości są widoczne na zachodniej elewacji budynku do chwili obecnej. W wieku XX przy ścianie północnej dobudowano murowaną klatkę schodową łączącą wszystkie piętra.
W trakcie oblężenia miasta przez wojska rosyjskie, w październiku 1813 roku, spichlerz został zniszczony, udało się go jednak odbudować. Jego właścicielem w 1854 roku był Karol Wilhelm Uphagen – stryjeczny wnuk Jana Uphagena, właściciela słynnej kamienicy przy ul. Długiej 12.
Po zbombardowaniu Gdańska przez wojska radzieckie w 1945 roku, spichlerz „Błękitny Baranek” pozostał jedynym historycznym obiektem magazynowym na Wyspie Spichrzów, w którym zachowana została nie tylko fasada, czyli frontowa ściana budynku, lecz także wnętrze (belkowanie i konstrukcja stropów).
W okresie powojennym spichlerz był wykorzystywany jako magazyn ziół przez przedsiębiorstwo Herbapol. Następnie przez wiele kolejnych lat funkcjonował jako pustostan.
Pomimo objęcia zabytku ochroną konserwatorską w 1967 roku, nie przeprowadzano tu właściwie żadnych prac konserwatorskich ani remontowych. Stan budynku stopniowo pogarszał się. Następowało powolne załamywanie stropów, które doraźnie podpierano kolejnymi słupami. Na skutek uderzenia pioruna spłonęła więźba dachowa (drewniany szkielet dachu), a wnętrze niechronione przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, ulegało stopniowemu zawilgoceniu i zagrzybieniu.
„Baranek” pod opieką „Lwa”
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, jako wojewódzka samorządowa instytucja kultury, przejęło obiekt w 1995 roku i od tego czasu, w miarę dostępności środków finansowych, rozpoczęło działania zmierzające do uratowania zabytkowego spichlerza.
W latach 1995-2008 przeprowadzono niezbędne prace badawcze i projektowe, wzmocniono fundamenty oraz zreperowano drewnianą konstrukcję nośną budynku, więźbę dachową i pokrycie dachu. Przeprowadzono też konserwację ceglanych elewacji zewnętrznych oraz wykonano prace adaptacyjne wnętrza obiektu do nowej funkcji – Centrum Edukacji Archeologicznej „Błękitny Lew”.
