Już u małego dziecka daje się zauważyć preferencja do używania jednej ręki częściej niż drugiej – mówi psycholog Jolanta Wroniewicz-Czapczyk. – Jednak w tym okresie dominacja jest chwiejna i do około 6 roku życia dziecka nie można określić, która ręka będzie dominująca. W wieku szkolnym (6-12 lat) proces lateralizacji (rozwój przewagi funkcjonalnej jednego z parzystych zmysłów – np. oka, oraz jednego z parzystych narządów ruchu – np. ręki) dobiega końca i ustala się dominacja jednej z półkul mózgowych.
Leworęczni mówią o sobie, że są największą mniejszością na świecie. Są także grupą, która coraz głośniej zwraca uwagę na zapotrzebowanie na produkty codziennego użytku tworzone właśnie z myślą o nich. Z pomocą leworęcznym przychodzi dziedzina wiedzy zwana ergonomią.
Ergonomia zajmuje się dostosowaniem pracy i przedmiotów codziennego użytku do możliwości psychofizycznych i percepcji człowieka. Jest to więc niezwykle przydatna osobom leworęcznym dziedzina wiedzy. Ciekawostką jest fakt, iż prekursorem nauki ergonomii był Polak: profesor Wojciech Bogumił Jastrzębowski, który jako pierwszy w świecie wprowadził do piśmiennictwa nazwę ergonomia.
Pozornie może wydawać się, że w codziennym życiu ergonomia nie ma zbyt dużego zastosowania. A jednak, ergonomiczność dotyczy właściwie wszystkich przedmiotów użytkowych. Najprostsze przykłady to: myszka do komputera, nożyczki, telefony, a także meble w miejscu pracy, np. krzesła, stoły w regulowaną wysokością blatu. Doskonale wiedzą o tym producenci tych właśnie sprzętów, opracowując takie kształty i funkcje projektowanych produktów, aby jak najlepiej służyły one człowiekowi i jego indywidualnym potrzebom.
W kontekście lewo i praworęczności, zdobycze ergonomii niezwykle przysługują się dzieciom rozpoczynającym naukę pisania. Stawianie pierwszych literek bywa trudne zwłaszcza dla dzieci leworęcznych: zwykłe, uniwersalne długopisy mogą być dla nich niewygodne. Zdobywanie pierwszych szkolnych doświadczeń ułatwiają jednak lepiej dopasowane do budowy dłoni dziecka, ergonomiczne ołówki, kredki czy długopisy, dzięki którym nauka pisania będzie szła dużo szybciej i przyjemniej. Ergonomiczne wyprofilowanie uchwytu pozwala użytkownikowi wygodniej trzymać długopis czy pióro, a przez to pisać szybciej, łatwiej i dłużej.
Rodzice muszą zdawać sobie sprawę, że dzieci leworęczne napotkają na swojej drodze więcej trudności, ponieważ nasz świat stworzony jest dla osób praworęcznych – podkreśla psycholog Jolanta Wroniewicz-Czapczyk. – Dlatego szczególny obowiązek spoczywa na rodzicach dzieci leworęcznych do zdobywania wiedzy na ten temat, do rozumienia przyczyn pojawiających się w rozwoju trudności, do poszukiwania sposobów na ich pokonywanie. Dzięki wsparciu rodziców i ich pomocy w organizowaniu przestrzeni, uważnym doborze przedmiotów oraz bezwarunkowej akceptacji dziecko zdoła przezwyciężyć wszystkie przeszkody.
CIEKAWOSTKI O LEWORĘCZNOŚCI:
• Zauważa się zależność genetyczną leworęczności: dwoje leworęcznych rodziców ma 46% szans na leworęczne potomstwo. Rodzice praworęczni jedynie w 2% przypadków wychowują leworęczne potomstwo.
• Osoby leworęczne cechuje empatia, kreatywność, wrażliwość estetyczna, myślenie abstrakcyjne oraz umiejętność całościowego postrzegania problemów.
• Wśród osób uzdolnionych plastycznie, muzycznie jest wielu leworęcznych.
• Wśród najczęściej poszukiwanych przedmiotów codziennego użytku przystosowanych dla osób leworęcznych znajdują się: nożyczki, pióra, długopisy i linijki, otwieracze do konserw oraz noże kuchenne.
• Średnio 10% ludzkości jest leworęczna. Jednak wśród Eskimosów i Izraelitów ten odsetek może sięgać do 20% społeczeństwa. Najmniej leworęcznych jest wśród obywateli Chin i Japonii. Spośród 43 prezydentów USA, aż 8 było leworęcznych.
• Różnice między przedmiotami dla osób prawo i leworęcznych: nożyczki dla leworęcznych mają złożone na odwrót ostrza: górne ostrze biegnie od uchwytu z lewej strony; linijka dla osób leworęcznych posiada podziałkę rozpoczynającą się po stronie prawej i rosnąca w lewą stronę, odwrotnie niż w standardowych linijkach; temperówki dla osób leworęcznych mają ostrze ustawione odwrotnie niż temperówki dla osób praworęcznych; długopisy i pióra kulkowe dla leworęcznych posiadają wyprofilowany ergonomiczny uchwyt dostosowany do lewej dłoni.
SŁYNNI LEWORĘCZNI:
Wśród leworęcznych osób jest wielu wybitnych artystów, sportowców i uczonych. Są to m.in.:
Paul McCartney, Sting, Jimmy Hendrix, Robert Schumann, jazzman Wynton Marsalis, Natalie Cole, Ringo Starr, Bob Dylan, Robert Plant, Albert Einstein, Ludwig van Beethoven, Nicolo Paganini, Juliusz Cezar, Leonardo da Vinci, Michał Anioł Buonarroti, Rafael Santi, Anton van Dyck, Hans Holbein, Henri de Toulouse-Lautrec, Pablo Picasso, Napoleon Bonaparte, Aleksander Wielki, Joanna d′Arc, Friedrich Nietzsche Marilyn Monroe, Mariusz Frystenberg, Barack Obama, Kennedy, Bill Clinton, książę Karol, Nicole Kidman, Tom Cruise, Charlie Chaplin, Greta Garbo, Robert de Niro, Whoopi Goldberg, Kim Basinger, Bruce Willis, Julia Roberts, Diego Maradona, Pele, Monika Seles, Rafael Nadal, John McEnroe, Martina Navratilova, Emilia Krakowska, Andrzej Mleczko, Andrzej Wajda, Ludovic Obraniak, Małgorzata Glinka.
OBCHODY DNIA LEWORĘCZNOŚCI
Międzynarodowy Dzień Leworęcznych jest obchodzony na całym świecie od 1992 roku. Od tamtej pory organizowany jest coroczny zlot osób leworęcznych w Londynie. W Warszawie Międzynarodowy Dzień Leworęcznych jest obchodzony od 2005 roku. Informacje na temat leworęczności można znaleźć na stronie www.leworecznosc.pl.
