kurator: Magdalena Godlewska
Anna Konik, W tym samym mieście, pod tym samym niebem…
Bohaterami twórczości Anny Konik są ludzie. Zawsze na pierwszym planie, oprowadzają artystkę po swoich miejscach i po swoim życiu. Anna Konik opowiada ich historie czasami stojąc za kamerą, czasami fizycznie pokazując się na planie filmu. Niezależnie od tego czy jest widoczna czy też nie, wiemy że razem z nimi przeżywa ich skomplikowane losy. Należy do grona artystów zajmujących się problemem osób wyalienowanych ze społeczeństwa. Doznających wykluczenia ze względu na status określony wiekiem, chorobą, narodowością. Jej bohaterowie są przezroczyści albo wręcz przeciwnie – bardzo widoczni. Od jednych i drugich chcemy uciec. Chcemy ich nie zobaczyć albo przynajmniej nie zapamiętać. Są "obcy", pozostają na marginesie życia społecznego. Anna Konik nam ich przedstawia, pokazuje że o to są. Tylko nie wiadomo dlaczego nie spotykamy ich w "naszym" sklepie, w "naszym" parku, na "naszej" ulicy.
Prezentowany obecnie w Galerii Arsenał, najnowszy projekt artystki "W tym samym mieście, pod tym samym niebem…" przekracza tę granicę przed, którą jeszcze możemy się czuć bezpiecznie gdyż problem pozornie nas nie dotyczy.
Jest to 14 filmów wideo, w których historie kobiet , emigrantek i uciekinierek z Czeczenii, Afganistanu, Syrii, Somalii, Iraku, Turcji, Kurdystanu, Inguszetii opowiadają mieszkanki Sztokholmu i Białegostoku. Prezentacja składa się z 7 filmów zrealizowanych podczas pobytu rezydencyjnego artystki w Szwecji. Kolejnych 7 filmów i 7 opowieści o sytuacji kobiet z Czeczenii i Inguszetii mieszkających w Białymstoku powstało podczas warsztatów edukacyjnych Placu Zabaw Arsenał. Wystawa jest refleksją nad losem ludzi zmuszonych do porzucenia swego kraju, konfrontuje nas z historią tych, którzy pojawili się w naszym mieście. Stawia też pytanie na ile humanitarne współczucie ofiarom wojen widzianym w telewizji, umiemy okazać w realnej sytuacji, gdy stają się one naszymi sąsiadami. Wystawie będzie towarzyszył panel dyskusyjny z udziałem autorki wystawy, krytyków sztuki, Czeczenów mieszkających w Białymstoku, organizacji społecznych.
Anna Konik mówi o pierwszej części projektu "W tym samym mieście, pod tym samym niebem…", powstałego w Sztokholmie – "moja praca dotyka problemu emigrantów mieszkających w betonowych przedmieściach Sztokholmu – odepchniętych niechcianych kobiet. (…) Wszystkie mieszkają na przedmieściach, czują się tam miedzy swoimi, akceptowane. Miasto ich nie rozumie i w efekcie dokonuje segregacji. Przedmieścia nie są jedynie ich domem ale zaplanowaną przestrzenną izolacją od centrum. Wielkie osiedle zamiast dać szanse aklimatyzacji, staje się gettem. By umożliwić zaistnienie kobietom emigrantkom, siedem kobiet szwedzkich w swoich mieszkaniach wypowie historie nieznanych sobie emigrantek mieszkających w getcie sztokholmskim. Te, które nigdy nie miały doświadczenia wojny, upokorzenia, społecznego odepchnięcia, powiedzą historie tych, które to przeżyły. To kobieta z centrum, to jej mieszkanie, to jej poprawny szwedzki język, pozwoli na prawdziwe zaistnienie tej innej. (2012 r.)
Bliźniaczy projekt filmowy powstał w Białymstoku , jego bohaterkami są uciekinierki z Czeczenii i Inguszetii. Mieszkają w białostockim Ośrodku dla Uchodźców, ale też w wynajętych mieszkaniach w Białymstoku. Mieszkają z rodzinami. Niektóre mają mężów, niektóre same wychowują dzieci. Wszystkie uciekły z bardzo ważnego powodu. Nie wszystkie opowiedzą najtrudniejszą część swojej historii. Jak mówić o zamordowaniu syna w odwecie za działalność jego ojca? Z obawy o los bliskich pozostałych w Czeczenii chcą pozostać nierozpoznane. Również w części białostockiej projektu, losy uchodźczyń zostały opowiedziane przez Białostoczanki. Poprzez ogłoszenia w lokalnych mediach poszukiwaliśmy kobiet będących rówieśnicami naszych Czeczenek. Było to jedyne kryterium doboru uczestniczek warsztatów multimedialnych. W Polsce, również w Białymstoku, obecność emigrantów, uchodźców jest stosunkowo nowym doświadczeniem. Losy emigrantek zamieszkujących w Szwecji są opowieścią o alienacji ale też trwaniu w nowej ojczyźnie z nadzieją, że dzieci mają zapewnione lepsze życie. Opowieści zarejestrowane w Białymstoku mają swój ciąg dalszy. Większość kobiet, które zdecydowały się opowiedzieć nam swoje historie, opuściło już Polskę gdyż nadal szukają lepszego świata.
otwarcie w piątek 1 marca 2013 godz. 18.00
wystawa czynna do 30 marca 2013
I samma stad, under samma himmel… część sztokholmska projektu została wyprodukowana przez MAP, Mobile Production Art 2012, partnerami projektu był Instytut Polski w Sztokholmie oraz IASPIS Stockholm. Powstała podczas pobytu rezydencyjnego artystki w IASPIS, 2011/2012.
W tym samym mieście, pod tym samym niebem… część białostocka projektu powstała w ramach programu edukacyjnego "Plac Zabaw Arsenał 2012", dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w ramach stypendium artystki z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
15-222 Białystok