Spotkanie z suką biłgorajską w muzeum

Szkoła Suki Biłgorajskiej gościnnie we Wrocławiu
Zbigniew Butryn
Marta i Krzysztof Butrynowie

Wstęp wolny

Sobota 21 stycznia 2012

14.00-15.00 warsztaty robienia instrumentów ludowych – teoria i praktyka

15.00-17.00 warsztaty gry na suce, basach i bębenku,

przerwa

18.00-21.00 – Koncert kolędowy w wykonaniu rodziny Butrynów,
zabawa taneczna i wspólne muzykowanie

Szkoła Suki Biłgorajskiej to szereg działań, na które składają sie m.in: lekcje gry na instrumentach ludowych, warsztaty, prezentacje, a także spotkania z wiejskimi muzykantami i śpiewakami. Szkoła swą siedzibę ma w Janowie Lubelskim w blisko stuletniej chałupie, zamieszkiwanej kiedyś przez lokalnego muzykanta Władysława Bieńko.

Głównym celem Szkoły jest edukacja muzyczna młodych ludzi w zakresie muzyki ludowej regionu janowsko-biłgorajskiego, a także ożywienie i wprowadzenie na nowo suki biłgorajskiej do praktyki muzycznej. Przede wszystkim prowadzona jest nauka gry na suce – archaicznym instrumencie smyczkowym. Adepci mają okazję poznać budowę i techniki gry na suce, a także nauczyć się typowych dla naszego regionu melodii m.in: oberek, podróżniak, krowiarz, polka.

Nauka gry odbywa się ze słuchu. Zajęcia Szkoły Suki to sytuacja stosunkowo otwarta, dlatego też w jej ramach można terminować na skrzypcach, bębenku czy basach.

Tradycyjna kapela biłgorajsko-janowska składała się często z dwójki skrzypiec i bębenka czyli "sitka", dlatego też koniecznym elementem zajęć jest ćwiczenie na "sitku" rytmów i akcentów charakterystycznych dla Roztocza Zachodniego.Oprócz warsztatów muzyki instrumentalnej prowadzimy również naukę śpiewu tzw. "białym głosem", bazując na rodzimym repertuarze pieśniowym. Przy Szkole Suki Biłgorajskiej działa również dziecięca „Kapela Bosa Nóżka", która ma w repertuarze szereg zabaw, wyliczanek i melodii dla dzieci, a w instrumentarium sukę biłgorajską, skrzypce, basy, bębenki, gwizdki, etc.

Współpracujemy z lokalnymi wiejskimi muzykantami skrzypkami Stanisławem Głazem z Dzwoli, Bronisławem Bidą z Gródek oraz śpiewakami Stanisławem Fijałkowskim z Chrzanowa i Janiną Chmiel z Wólki Ratajskiej. Tak więc nieodzownym elementem uczestnictwa w Szkole są także spotkania z lokalnymi artystami."

Twórcy o Szkole:
„Muzyka ludowa towarzyszy nam od zawsze. Jest naszą życiową pasją. Staramy się kontynuować tradycje muzyczne naszego regionu w sposób jak najbardziej naturalny i zbliżony do pierwowzoru, tzw. in crudo czyli bez stylizacji… Konsekwencją tego było założenie kilka lat temu nieformalnej Szkoły Suki Biłgorajskiej (oddolna, prywatna, niezależna inicjatywa) która już skupia wcale niemałe grono uczniów i admiratorów muzyki tradycyjnej".

Zbigniew i Krzysztof Butrynowie – ojciec i syn, pochodzą z Janowa Lubelskiego. Graja na sukach biłgorajskich, unikatowym instrumencie smyczkowym, który po stuletniej przerwie powraca do praktyki muzycznej właśnie dzięki nim, a także Ewie Dahlig-Turek, Marii Pomianiowskiej, Andrzejowi Kuczkowskiemu. Obaj są samoukami, muzykami ludowymi, grającymi ze słuchu i w zgodzie z lokalnym stylem. Sukę traktują nie jako instrument wirtuozerski, solowy, ale przedewszystkim jako instrument akompaniujący śpiewowi, stosownie do jego tradycyjnej roli.
Zbigniew Butryn jako lutnik-amator wykonał kilkadziesiąt instrumentów – suk, basów, bębnów, skrzypiec ludowych. Na bazie swoich kilkunastoletnich doświadczeń stworzył Pracownię Instrumentów Ludowych w Janowie Lubelskim. Przez wiele lat grał na basach w Kapeli Dudków ze Zdziłowic. Kapela ta o bogatych tradycjach i ponad 140-letniej historii rodzinnego muzykowania uznawana jest za jedną z czołowych w regionie i kraju.
Krzysztof jest z wykształcenia etnologiem, gry na suce nauczył się od ojca. Wraz z nim tworzą rodzinną kapelę ludową. Ich zainteresowania skupiaja się wyłącznie na dawnej muzyce wiejskiej okolic Janowa Lubelskiego, Frampola i Biłgoraja – są próbą odtworzenia najstarszego repertuaru tych stron. Na ich repertuar składają się oberki, podróżniaki, krowiarze i polki (pykane, trzęsione, kulawki) przejęte m.in od takich muzykantów jak Bronisław Dudka ze Zdziłowic, Leon Widz z Modliborzyc, Stefan Moskal z Białej, Józef Góra z Krzemienia. Ze skrzypkiem Stanisławem Głazem, Bronisławem Bidą wykonują również muzykę taneczną.

Marta Graban-Butryn – etnolog, folklorysta, doktorantka w Instytucie Kulturoznawstwa UMCS, gdzie prowadziła m.in. warsztaty śpiewu tradycyjnego, zainteresowania badawcze – folklor muzyczny i obrzędowość rodzinna Słowian, stypendystka International Visegrad Fund, od wielu lat poznaje i śpiewa muzykę tradycyjną Roztocza Zachodniego i Łemkowszczyzny. Uczestniczka wielu wypraw terenowych oraz przedsięwzięć muzycznych z udziałem wiejskich muzykantów i śpiewaków (Szkoła Suki Biłgorajskiej, zespół InCrudo, Kapela Braci Dziobaków z Woli Destymflandzkiej i in.), autorka artykułów dotyczących obrzędowosci rodzinnej Łemków, na co dzień mama 3 letniego Olesia.

www.sukabilgorajska.pl
http://kolorykultury.pl/2011/08/22/dziecko-w-swiecie-tradycji/