Przed nami kolejna Noc Muzeów, która odbędzie się 14 maja 2022 r. W tym roku motywem przewodnim będzie “Noc wspólnoty”. W planach: warsztaty dla najmłodszych i dorosłych, kiermasz ukraiński, minirecital ukraińskiego pianisty Bohdana Krywopusta, pokaz filmu “Georg Brüning- wybitny Europejczyk”, prezentacja starych zdjęć Bytomia, oprowadzania kuratorskie po muzealnych wystawach, opowieści o życiu w familoku, nocne obserwacje owadów, warsztaty z budowania domków dla owadów, zajęcia związane ze społecznością starożytnego Rzymu… Zapraszamy od godziny 18.00. Tej nocy nie pozwolimy Wam się nudzić!
Noc wspólnoty
Gmach Główny
18.00 – Inauguracja Nocy Muzeów
Od 18.30 – Pax Romana – sala 423, wystawa i warsztaty związane ze społecznością starożytnego Rzymu. Dział Archeologii
Pax Romana przyniósł niezwykły okres pokoju i stabilności. Rzymianie byli jednak przede wszystkim zdobywcami, którzy siłą zajęli rozległe tereny sięgające od Eufratu na wschodzie po wybrzeże Atlantyku na zachodzie. Czym więc był tak naprawdę ów „pokój rzymski” i co oznaczał dla ludzi, którzy – chcąc nie chcąc – znaleźli się w zasięgu jego oddziaływania, np. na ziemiach, które później, po niemal tysiącleciu, stały się Polską? Dział Archeologii przygotowuje specjalną wystawę, a także warsztaty, które przybliżą zagadnienie wspólnoty rzymskiej. Będziemy mieć także okazję do własnoręcznego wykonania ozdób, w tym ozdób głowy, zagrania w kości z rzymskim legionistą i spróbowania swych sił w garncarstwie.
Warsztaty (cena: 5 zł):
– wykonywanie naczyń typu terra sigillata
– robienie kolii z paciorków
– pisanie na tabliczkach woskowych.
Dla chętnych: stempel-tatuaż SPQR
Od 18.30 – Sztuka bez granic – sala 112, spotkanie z pracownikami Działu Sztuki
Nie ma na świecie żadnego miejsca, w którym nie istniałaby sztuka. Na warsztatach stworzymy wielką mapę artystycznego świata, ukazującą artystyczne migracje, działania twórcze w obrębie kolonii artystycznych.
Od 19.00 – Wszyscy jesteśmy artystami – sala 112, spotkanie z pracownikami muzealnej Pracowni Konserwacji.
Czy chcielibyście poznać kulisy pracy konserwatora zabytków? Teraz jest to możliwe. W trakcie Nocy Muzeów będziemy mogli zobaczyć przygotowanie tradycyjnych podobrazi malarskich oraz matryc graficznych, a także samemu podjąć wyzwanie ich przygotowania. Podejrzymy również, jak pracowali dawni mistrzowie, a szczególnie zaciekawieni poznają tajniki techniki i technologii malarstwa oraz linorytu.
19.00–20.00, 21.00–22.00, 22.00–23.00 – Życie towarzyskie zwierząt;
20.00–21.00 – Wspólnoty owadów – sala 112. Dział Przyrody
Życie w grupie, przynależność do większej społeczności nie jest zachowaniem przypisanym tylko ludziom. Wręcz przeciwnie – to właśnie w przyrodzie od najdawniejszych czasów tylko życie w stadzie pozwalało wielu gatunkom przetrwać. O tym, jak bogate jest życie społeczne zwierząt, opowiadać będą nasi muzealni przyrodnicy.
19.30, 21.30 – Łączy nas szkło – sala 322, oprowadzanie w przestrzeni wystawy szkła artystycznego. Dział Sztuki
Liczba miejsc ograniczona: 20 osób. Dla wszystkich bilet ulgowy: 3 zł
Wystawa zatytułowana „Szkło z kolekcji Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu” to nie tylko pokaz historycznych, nieeksponowanych wcześniej obiektów muzealnych. To także przestrzeń, w której poczujemy się jak u siebie, odnajdując obiekty z własnych wspomnień. Muzeum jest bowiem miejscem dla każdego, w którym wszyscy mogą odszukać wspólne przestrzenie.
Od 20.00 – Życie w familoku – sale 218–219, opowieści o wspólnocie rodzinnej i życiu codziennym na Śląsku. Dział Etnografii:
20.00 – „Swoi” i „obcy” na Śląsku – opowieść
Dla rodzin śląskich po I wojnie światowej, powstaniach śląskich i plebiscycie zaszły zmiany społeczne i kulturowe. Przybywający w kilku falach „obcy”, nazywani gorolami, w różnym stopniu się asymilowali. Z jednej strony pojawiły się małżeństwa mieszane, gdzie współmałżonek przejmował śląskie zwyczaje i obrzędy, a z drugiej – powstawały animozje i konflikty wewnątrzetniczne: międzyregionalne i międzywarstwowe.
21.00 – Wspólnota rodzinna – przestrzeń „swojska” w familoku – opowieść
Jeszcze do połowy XX wieku przestrzenią wspólną dla mieszkańców familoków była sień, w której znajdował się kran oraz ubikacja. Przy ausgusie spotykały się kobiety, które pielęgnowały sąsiedzkie kontakty oraz wymieniały się informacjami dotyczącymi aktualnych wydarzeń. Do współdzielonej przez mieszkańców przestrzeni należał także plac i brama. To właśnie podwórko pełniło funkcję gospodarczą, rekreacyjną i było miejscem umacniania więzi lokalnych. Co więc działo się na placu, w sieni czy w bramie familoków?
22.00 – Wspólnota sąsiedzka – przestrzeń „wspólna” w familoku – opowieść
Możliwość pracy zarobkowej poza sektorem rolnictwa, pojawiająca się na Górnym Śląsku na początku XIX wieku, wprowadziła szereg niezwykle istotnych, głębokich zmian zarówno w strukturach społecznych, jak i rodzinnych. Zmiana miejsc zamieszkania z chałup wolnostojących na mieszkania w familokach niejako „skróciła” symboliczną miedzę do grubości ściany, a zmiana organizacji pracy zawodowej i zarobkowej, gdzie w miejsce pracujących wspólnie członków jednej rodziny tworzyły się grupy pracujących wspólnie „obcych” – współpracowników – wpłynęła na organizację życia rodzinnego, zarówno w strukturze spędzanego razem czasu, jak i podziału obowiązków. Jak zatem wyglądało życie rodzinne i przestrzeń „swojska” w familoku w XIX i XX wieku?
Paweł Wróbel – kronikarz przedmieść – prezentacja obrazów
Paweł Wróbel interesował się życiem codziennym osiedli robotniczych i kolorytem familoków, przez co nazywany był „kronikarzem przedmieść”. Portretował zbiorowość, wspólnotę, a pojedyncze osoby są anonimowe i pozbawione rysów twarzy. Na swych obrazach uwieczniał wspólnotę z najbliższego mu kręgu, czyli podwórka, na którym spotykali się sąsiedzi, ludzi podczas rozmów w maglu, mężczyzn pijących piwo po pracy czy gołębiarzy.
20.30–21.30, 21.30–22.30 – Uniwersalny język sztuki – oprowadzanie po Galerii Malarstwa Polskiego. Dział Edukacji
Język sztuki – obrazu i kształtu – jest jednym z najbardziej uniwersalnych języków, łączący często bardzo różne kultury. W naszej galerii znaleźć możemy bardzo wiele obrazów i rzeźb udowadniających, że nie trzeba rozumieć języka artysty, by odczytać przesłanie jego dzieł.
Budynek przy ul. Korfantego
Od 18.00 – Kiermasz ukraiński – Sala Kolumnowa
Poznawanie tradycji i odmienności kulturowej naszych najbliższych sąsiadów ubogaca nas i daje szansę na stworzenie trwałych pozytywnych relacji. W czasie trwania kiermaszu będziemy mieli okazję nie tylko zakupić produkty wykonane przez naszych ukraińskich gości, ale również poznać tradycyjne ukraińskie rzemiosło. Jak tworzy się koralikowe obrazy? Jak smakuje tort… z wątróbki? To tylko kilka z niespodzianek, jakie przygotowali dla nas nasi goście.
19.30–20.00 – Melodie naszych sąsiadów – Sala im. G.G. Gorczyckiego, minirecital pianisty ukraińskiego Bohdana Krywopusta
Bohdan Krywopust to znany ukraiński kompozytor i pianista, laureat licznych międzynarodowych konkursów i festiwali kompozytorskich i pianistycznych. Jest m.in. autorem nagrodzonej w 2021 roku „Uwertury ukraińskiej” – symfonicznego dzieła, skomponowanego na XXX-lecie niepodległości Ukrainy. Artysta zaprezentuje utwory własne oraz kompozycje Borysa Latoszyńskiego.
19.00–20.00, 20.30–21.30 – Ślad pokoleń – sala 108, oprowadzanie po wystawie o tematyce żydowskiej. Dział Historii
Czas, miejsca, ludzie, przedmioty – w tych czterech słowach zamyka się sens i koncepcja wystawy „Ślad pokoleń. Od synagogi do Żydowskiego Domu Modlitwy w Bytomiu”. Historia zbiorowości i losów jednostkowych stanowi punkt wyjścia dla dogłębnej próby ich poznania poprzez sięganie do kontekstów historycznych, politycznych, kulturoznawczych czy obrzędowych. Narracja wystawy dotyczy historii gminy żydowskiej w Bytomiu przed wojną, w czasie jej trwania i po wojnie, z uwzględnieniem tak ważnych miejsc, jak synagoga i Żydowski Dom Modlitwy.
19.30 – Od Darwina do banku DNA – sala 103, oprowadzanie po wystawie. Dział Przyrody
Ukazując współczesną strategię rozwoju muzealnictwa, wystawa odwołuje się do czterech filarów misji zdefiniowanych już w czasach Biblioteki Aleksandryjskiej w III wieku p.n.e., a pozostających aktualnymi do dzisiaj. Są nimi: gromadzenie, zabezpieczanie, opracowywanie i udostępnianie zbiorów z zakresu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Zwiedzając wystawę, zapoznamy się z tzw. nauką obywatelską – „citizen sciences” – oraz dowiemy się, jaka jest rola muzealników w propagowaniu tej formy działalności poprzez rozwijanie licznych stowarzyszeń społecznych.
21.00–21.30, 22.00–22.30 – Bytom na szkle i celuloidzie. Obraz miasta na fotografiach z XIX i XX w. ze zbiorów Działu Historii MGB – Sala im. G.G. Gorczyckiego, pokaz zdjęć z komentarzem. Dział Historii
Oglądając stare fotografie Bytomia, skupiamy się zazwyczaj na architekturze. Podziwiamy detale, porównujemy wygląd obiektów ze zdjęć ze stanem istniejącym dziś. Próbujemy odczytywać widoczne na zdjęciach szyldy sklepów, zakładów usługowych i restauracji. Niekiedy czyjąś uwagę przyciągną widoczne na ulicy pojazdy – zaprzęgi konne, tramwaje lub samochody. A przecież miasto jest organizmem stworzonym przez kogoś i dla kogoś. I właśnie ten „ktoś” – mieszkańcy – jest zwykle najbardziej niedostrzeganym elementem zdjęcia. Bo to przecież takie naturalne, że po ulicach i placach chodzą ludzie. Zapraszamy do pokazu starych fotografii Bytomia, w którym skupimy się na jego mieszkańcach – przechodniach, sprzedawcach z targu, dorożkarzach, żołnierzach, kolejarzach, dzieciach… Wspólnym mianownikiem będzie utrwalenie ich na fotografii w przestrzeni miasta – zazwyczaj przypadkowo, niekiedy jako uczestników ważnych wydarzeń. Jak bardzo różnimy się od nich my, bytomianie z roku 2022?
21.30–22.00, 22.30–23.00 – Georg Brüning – wybitny Europejczyk – Sala im. G.G. Gorczyckiego. Dział Historii
Georg Brüning sprawował urząd burmistrza Bytomia przez 36 lat (1883–1919). Był niewątpliwie jednym z najdłużej urzędujących burmistrzów śląskich miast i wpisał się na trwałe do annałów historii jako twórca i kreator wizerunku miasta. To dzięki niemu w Bytomiu powstało wiele nowoczesnych obiektów użyteczności publicznej, miasto zostało skanalizowane, powstały wodociągi, sieć energetyczna i gazowa. Za czasów Brüninga wybudowano również budynki teatru (obecnie Opera Śląska), szkoły realnej (IV Liceum Ogólnokształcące), Królewskiego Instytutu Higieny (Sanepid przy ul. Moniuszki), starych koszar (budynek Urzędu Miejskiego przy ul. Smolenia), uruchomiono pierwszą w mieście linię tramwajową, jak również rozwinęła się kolej, łącząc Bytom z innymi miastami Górnego Śląska. W dowód uznania za zasługi dla Bytomia ofiarowano mu na własność willę wybudowaną w 1901 roku przy niegdysiejszej Kürfurstenstrasse 4, a dzisiaj al. Legionów, która jest jednym z najpiękniejszych zabytków w naszym mieście.
18.00–20.00 – Tę pszczółkę, którą tu widzicie… – ogród muzealny, zajęcia plastyczne dla dzieci. Dział Edukacji
Jak wyglądałby świat bez pszczół? Czy to prawda, że te wspaniałe owady wymierają? Jak można im pomóc? Czym jest domek dla robali? Wspólnie poszukamy odpowiedzi na te pytania, dowiemy się, jak zbudować domek dla zapylaczy, oraz odkryjemy, czym tak naprawdę jest łąka.
18.30–20.00 – Osiedle na osiedlu – ogród muzealny, pokaz przygotowania domków dla owadów. Dział Przyrody
Owady, mimo iż w wielu ludziach budzą strach czy niechęć, są niezwykle ważnym elementem otaczającego nas świata. Dzięki nim mamy nasze ulubione owoce i warzywa, a nasze oczy cieszą kolorowe kwiaty. Warto więc stworzyć naszym małym przyjaciołom dobre warunki do życia. Zacznijmy od poznania tego, jak przygotować całe osiedle mieszkaniowe dla pożytecznych owadów.
22.00–24.00 – Nocne obserwacje owadów – ogród muzealny. Dział Przyrody
Kiedy my śpimy, przyroda wcale nie zamiera. W każdym razie nie cała. O tym, co robią wtedy owady, dowiemy się na naszych nocnych obserwacjach prowadzonych pod kierunkiem pracowników Działu Przyrody.
