"Żołnierze wyklęci" to określenie żołnierzy stawiających opór próbie sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 40. XX wieku, ostatni „żołnierz wyklęty” – Józef Franczak ps. „Lalek” z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” – zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami (woj. lubelskie) prawie dwadzieścia lat po wojnie – 21 października 1963 roku.
Jedną z najsilniejszych formacji zbrojnych podziemia antykomunistycznego, działających na terenie dzisiejszego woj. łódzkiego było Konspiracyjne Wojsko Polskie (1945–1948), którego założycielem i dowódcą był generał (wówczas kapitan) Stanisław Sojczyński „Warszyc” – uczestnik kampanii wrześniowej i żołnierz Armii Krajowej. Działania KWP obejmowały: samoobronę, walkę z bandytyzmem, ochronę społeczeństwa przed Armią Czerwoną, likwidację najbardziej aktywnych urzędników władzy komunistycznej. W akcji z 19 na 20 kwietnia 1946 oddział Jana Rogólki ps. "Grot" opanował chwilowo Radomsko i uwolnił 57 aresztowanych z więzienia UB. Dzień później 200-osobową grupę pościgową komunistycznych oddziałów bezpieczeństwa rozbił w kompleksie leśnym Graby 40-osobowy oddział Henryka Glapińskiego ps. "Klinga".
Generał S. Sojczyński został zamordowany przez władze komunistyczne na podstawie tzw. wyroku sądowego w lutym 1947 r. Do dziś nie wiadomo gdzie jest pochowany.
W 1992 r. Sąd Wojewódzki w Łodzi uchylił tzw. wyrok z 1946 r, uznając, że Stanisław Sojczyński działał na rzecz niepodległości państwa polskiego.
Z roku na rok przybywa działań, organizowanych przez instytucje państwowe, jak i inicjowanych przez organizacje społeczne dla pokazania bohaterskiej i tragicznej zarazem historii żołnierzy drugiej konspiracji.
W Łodzi, z inicjatywy Związku Strzeleckiego Rzeczypospolitej powstał Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” woj. łódzkiego, który zaprasza do udziału w zajęciach dotyczących polskiego podziemia niepodległościowego w latach 1944 -1956.
Harmonogram obchodw:
1 marca – dzień edukacyjny
Myślą przewodnią dnia edukacyjnego jest dotarcie do jak najszerszego kręgu odbiorców z wiedzą ogólną, dotyczącą przyczyn i przebiegu działań zbrojnych polskiego podziemia niepodległościowego w latach 1944 – 1956.
Planowane działania
1. Godz. 11.00 Oficjalne rozpoczęcie obchodów w ramach programu „Trzy dni Niezłomnych”. Zarząd Regionu Ziemi Łódzkiej NSZZ "Solidarność", Związek Sybiraków Oddział w Łodzi, Fundacja "Polska się Upomni" oraz delegacja Społecznego Komitetu Obchodów NDP „ŻW” złożą kwiaty przed Pomnikiem Ofiar Komunizmu przy al. Anstadta w Łodzi.
2. Prelekcje w szkołach, od podstawowych do liceów – na podstawie przygotowanych konspektów, wspartych materiałami multimedialnymi (filmy, zdjęcia) przygotowanymi przez Komitet. Temat główny prelekcji „Opór przeciw nowej sowieckiej okupacji – koncepcje, organizacje, osiągnięcia”
3. Projekcje filmowe, w tym w Muzeum Kinematografii, „Elegia o Szarym” w reżyserii Grzegorza Królikiewicza, w godz. 12.00 i 19.30, z komentarzem historycznym.
4. Wystawa „Pamiętaj o Wyklętych” – Namiot wojskowy w al. Shillera, w dniach 1 – 2 marca.
5. Inne lokalne działania edukacyjne, w tym prelekcje, spotkania z historykami lub/i „świadkami historii”, wystawy tematyczne ogólne lub pokazujące wybrane postacie II Konspiracji.
2 marca – dzień promocji poprzez sport
I Łódzki Marszobieg
O puchar gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”
Organizowany w ramach obchodów
Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych
Miejsce: Park Poniatowskiego w Łodzi
Baza imprezy: (zbiórka uczestników) Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 19 im. Kardynała Karola Wojtyły w Łodzi ul. Żeromskiego 115
Godz. 9.30 – 10.15 – przyjmowanie zgłoszeń do zawodów
Godz. 10.30 – uroczyste otwarcie z prezentacją patrona imprezy
Gen. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”.
Godz. 10.40 – bieg mężczyzn
Godz. 11.10 – bieg kobiet
Około 12.00 – uroczyste zakończenie imprezy – wręczenie nagrody
Szczegóły organizacyjne
• Uczestników marszobiegu obowiązuje strój sportowy
• Organizator zapewnia opiekę medyczną
• Przebieralnie – szatnie i toalety w ZSP nr 19
• W zawodach uczestniczyć mogą osoby zdrowe, bez przeciwwskazań do dużego wysiłku fizycznego.
3 marca
Program uroczystości w Łodzi:
1. „Piknik Niepodległościowy” , plac przed Archikatedrą od strony ul. Piotrkowskiej, w godzinach 9.00 – 13.00. W ramach Pikniku zamierzamy zorganizować:
a. Zlot pojazdów militarnych i zabytkowych, prezentacje grup rekonstrukcyjnych.
b. Stoiska promocyjne wybranych organizacji i instytucji
c. Wystawy tematyczne dot. „Żołnierzy Wyklętych”
d. Grochówka wojskowa i inne elementy piknikowe
2. Uroczystości Centralne (wojewódzkie) –
a. 12.30 Msza św. w Archikatedrze, w intencji „Żołnierzy Wyklętych”, odprawiona przez Arcybiskupa seniora dr Władysława Ziółka
b. Ok. 13.45 Uroczyste złożenie wieńca przy grobie Nieznanego Żołnierza
c. Ok. 14.00 – 15.00 Marsz Pamięci (Przemarsz uzupełniony autobusami MPK) na trasie Katedra – Al. Anstadta ( Pomnik Ofiar Komunizmu )
d. Ok. 15.00 – 15.45 Uroczystości pod pomnikiem Ofiar Komunizmu ul. Anstadta, Apel Poległych, złożenie kwiatów. Po zakończeniu uroczystości, dla chętnych powrót autobusami MPK pod Katedrę.
Ponadto, w ramach Programu, odbędzie się w niedzielę 3 marca otwarcie muzeum „Bunkier Brus”, ul. Konstantynowska 98, godziny otwarcia: 10:00-18:00
Oprowadzanie wycieczek 20-30 osób co 30 min. Prelekcje o Żołnierzach Wyklętych co 30 min.
Atrakcje
– Grupy paramilitarne : – 13. Kompania Rozpoznawczo-Szturmowa przy Związku Polskich Spadochroniarzy stylizująca się na żołnierzy JWK lata 2010-2011 Afganistan oraz Taktyka zielona. W tym wystawa sprzętu.
– Grupa „Żołnierze Świata” stylizująca się na LWP w tym wystawa sprzętu.
– GRH 28 Pułk Strzelców Kaniowskich w tym wystawa sprzętu.
Wystawa radiostacji Łódzkiego Klubu Łączności Militarnej SP-7-KQL
Wystawa eksponatów:
– znaleziska militarne i nie tylko z okresów I i II wojny światowej
– minikolekcja modeli
Ponadto oprowadzanie po obiekcie z przewodnikiem oraz prelekcje z historykiem poświęcone Żołnierzom Wyklętym.
4 marca o godz. 18:00
– Sala Kinowa SRCh ul. Tuwima 34
Koncert Tadeusza Sikory, pieśniarza, poety, barda Solidarności, oraz podsumowanie działań w woj. Łódzkim. Przed koncertem
1. Słowo wstępne wygłosi poseł Witold Waszczykowski oraz historyk, dr Dariusz Rogut
2. Krótkie podsumowanie działań Społecznego Komitetu Obchodów oraz podziękowania dla organizatorów przedstawi przedstawiciel Komitetu.
Serdecznie zapraszamy wszystkich chętnych, a szczególnie członków Społecznego Komitetu Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” woj. łódzkiego.
Organizator
Społeczny Komitet Obchodów NDP „ŻW” woj. łódzkiego
Sympatycy Ruchu Społecznego im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
źródło: reymont.pl
O tym, co się będzie działo w innych miastach naszego regionu, przeczytasz tutaj.
Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” woj. łódzkiego,
ul. Piotrkowska 143
