Jeśli nie powiesz, kto będzie wiedział?

Fabuła spektaklu nawiązuje do historii rodzeństwa (10-letniej Ireny i 13-letniego Jurka). W ich domu pojawiają się żołnierze Armii Czerwonej i informuję dzieci oraz ich rodziców, że mają kilka minut na spakowanie, zanim zostaną wywiezieni. W popłochu, wśród nieznajomych, dzieci gubią się w nocy i zamknięte w wagonie, trafiają na Syberię. Opiekują się nimi nieznajomi Polacy. Gdy otrzymują wiadomość, że mogą opuścić Syberię, pod opieką innych rodaków uciekających z łagru wyruszają w morderczą podróż do Meksyku, gdzie spotykają swoją matkę. Historia ta jest oparta na faktach.

Spektakl opowiada o mało znanym epizodzie w historii, który łączy w wyjątkowy sposób Polskę i Meksyk. W czasie II Wojny Światowej, po inwazji ZSRR na Polskę, w lutym, kwietniu oraz w lato 1940 r. zaczęto masowo deportować Polaków w głąb ZSRR. Według IPN liczba deportowanych Polaków, razem z tzw. „czwartą deportacją” z 1941 r., wyniosła prawie milion osób. Po złamaniu przez Hitlera Paktu Ribbentrop-Mołotow tysiące deportowanych Polaków, na mocy tzw. „amnestii” z sierpnia 1941 r., mogło opuścić syberyjskie łagry. W jednej z grup, liczącej prawie 1500 osób, znaleźli się bohaterowie spektaklu „Jeśli nie powiesz, kto będzie wiedział?”, rodzeństwo Irena i Jurek. Po długiej i wyczerpującej podróży przez Iran, Indie i Stany Zjednoczone, grupa ta trafiła do Meksyku do Hacjendy Santa Rosa, w mieście León, w Stanie Guanajuato, by bezpiecznie doczekać końca wojny.

Twórcy spektaklu dzięki różnym środkom teatralnym: grze aktorów, multimediom, lalkom, przedmiotom, muzyce czy zabierają widzów w podróż w czasie i przestrzeni. Nie jest to jednak wyłącznie podróż historyczna. Przed Polską stoi wyzwanie w postaci debaty społecznej o miejscu i roli uchodźców w naszym kraju. Nie wszyscy wiedzą, że podczas II wojny światowej Polacy otrzymywali status uchodźców w Meksyku. Spektakl ten nie tylko zatem odświeża naszą pamięć o Sybirakach, lecz zachęca młodzież do poszukiwania własnych korzeni.

Spektakl powstał we współpracy Teatru Baj i Narodowego Instytutu Sztuk Pięknych w Meksyku.

Więcej informacji o spektaklu:

http://teatrbaj.pl/movies/jesli-nie-powiesz-kto-bedzie-wiedzial/

Zwiastun spektaklu:

https://www.youtube.com/watch?v=fBUciIZcE2o