Japonia z tatami pod stopami

Japonia to jeden z krajów, których nazwa pojawia się często w naszej codzienności, i brzmi coraz mniej egzotycznie. Jednak pomimo tej pozornej bliskości krajów Dalekiego Wschodu, ich kultura pozostaje dla nas – Europejczyków – egzotyczna i zaskakująca. Co można zrobić, żeby to zmienić? Jak można zbliżyć się do codziennej Japonii bez planowania długiego urlopu na podróż?

Tytuł nie jest tylko metaforą zaczerpniętą z tradycyjnych, japońskich wnętrz. Goście będą wędrować po ekspozycji ścieżką ułożoną z prawdziwych mat tatami, pozostawiwszy swoje obuwie na specjalnych pułeczkach przy wejściu, podobnie jak ma to miejsce w japońskim domu lub świątyni. Droga poprowadzi przez pięć przestrzeni tematycznych, w których znajdą się zarówno dzieła sztuki eksponowane w tradycyjny sposób, jak i miejsca zachęcające do współdziałania i wypróbowania swoich sił w różnych dziedzinach.

Podróż rozpocznie się od przestrzeni gier i zabaw, w której obok tradycyjnych, drewnianych zabawek, można będzie zobaczyć robota AIBO, i zobaczyć tradycyjne instrumenty muzyczne. Tutaj też prezentowany będzie film o współczesnej Japonii.

W dalszej części ekspozycji goście będą się spotykali z kulturą tego kraju idąc szlakiem czterech pór roku. Wiosną wyjdą do parku, żeby podziwiać kwitnące wiśnie i poznać tradycje kulinarne. Wielu z nas japońskie jedzenie kojarzy się wyłącznie z sushi, a przecież to różnorodna kuchnia, a przy tym niezwykle estetyczna. Podczas zwiedzania będzie można nie tylko podziwiać naczynia i przyrządy kuchenne, ale także przyjrzeć się z bliska wielu składnikom.

Letnią porę rozpoczynie święto Tanabata, podczas którego zapisuje się życzenia na wąskich karteczkach i zawiesza na bambusach. Za bambusami rozciąga się zaczarowana kraina tkanin i domu japońskiego. Oprócz podziwiania tradycyjnych strojów, warto podnieść głowę, by spojrzeć na rozwieszone w przestrzeni barwne, wielometrowe próbki farbiarskie. Tutaj też można wejść do pokoju washitsu, przymierzyć letni strój yukata i nauczyć się pakować różne przedmioty w chusty furoshiki. Tuż za ścianą znajduje się pokój do spotkań herbacianych – chashitsu – ze stanowiskiem przygotowanym do parzenia zielonego napoju. Filmy odtwarzane na ekranie w tej przestrzeni pokażą, jak się prawidłowo ubrać oraz jak wygląda spotkanie przy czarce herbaty.

Nastrój jesieni odczuje się przy tradycyjnym podziwianiu księżyca, zwanym Tsukimi. Ta przestrzeń jest jednak zdominowana przez zagadnienia dotyczące papieru i pisma. Goście zostaną zaproszeni do spróbowania swoich sił w składaniu figur według zasad origami, wycinania kształtów według wzorów kirigami oraz układania napisów japońskich z przygotowanych kostek ze znakami. Być może szum żurawich skrzydeł nad głowami zainspiruje ich do stworzenia własnych rozwiązań?

Zima to w przyrodzie czas skupienia i wyciszenia, dlatego zapraszamy do spędzenia chwili przy kamiennym ogrodzie. Dużych kamieni nie da się przesunąć, ale dla osób pragnących zaprojektować własny ogród przygotowano małe modele, w których można ustawiać elementy zgodnie z własną wolą.

Za ostatnią bramą stoją półeczki z butami, uświadamiając, że to już koniec wycieczki. Na pamiątkę zostanie przewodnik po galerii i zamieszczone w nim zadania, które można wykonać domu.

Rudyard Kipling powiedział kiedyś, że "Wschód jest wschodem, Zachód zachodem i nigdy się nie spotkają". Może jednak warto zajrzeć do wyjątkowej kultury Japonii i spróbować się z nią oswoić?
Aleksandra Görlich