Fundacja Aktywnej Rehabilitacji, Oddział Małopolski

Fundacja zapewnia kompleksową pomoc osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim w powrocie do normalnego życia osobistego, społecznego i zawodowego.

Fundacja Aktywnej Rehabilitacji (FAR) jest organizacją pozarządową, działającą w całej Polsce od roku 1988. W 2003 roku uzyskała status organizacji pożytku publicznego. FAR powstał, aby pomagać osobom po urazie rdzenia kręgowego (URK), które na skutek wypadku bądź choroby poruszają się na wózku inwalidzkim, w powrocie do normalnego życia prywatnego, społecznego i zawodowego. Fundacja prowadzi kompleksowy program usprawniania osób z URK. Poczynając od pierwszego kontaktu, który obecnie ma miejsce często już w szpitalu, przez obozy AR i działalność w regionach, a na pomocy w aktywizacji zawodowej poprzez prowadzenie kursów komputerowych kończąc. Warto dodać, że program Aktywnej Rehabilitacji powstał w środowisku osób na wózkach i jest przede wszystkim przez nie realizowany. Osoby sprawne ruchowo biorą w nim udział, i choć jest on istotny i niezbędny, to ma jedynie charakter wspomagający.

OBOZY AKTYWNEJ REHABILITACJI

Fundacja Aktywnej Rehabilitacji organizuje obozy: I stopnia – wprowadzające, dla osób krótko po URK lub takich, które wcześniej z różnych przyczyn z nich nie skorzystały, oraz obozy II stopnia, które są kontynuacją aktywnej rehabilitacji.  

Obozy dla młodzieży i dorosłych mają na celu przygotowanie osoby po urazie rdzenia kręgowego do możliwie samodzielnego funkcjonowania. Zajęcia prowadzone są przez instruktorów na wózkach.  

W ramach programu obozu uczestnicy biorą udział w zajęciach: techniki jazdy na wózku, na których uczą się pokonywania barier architektonicznych i terenowych, treningu kondycyjno-siłowego, pływania, tenisa stołowego i łucznictwa. Wpływają one na poprawę kondycji, motoryki i ogólne wzmocnienie uczestnika, co pomaga mu w odzyskaniu samodzielności. Uczestnicy mają okazję spróbować różnych form aktywności ruchowej i wybrać taką, która najbardziej im odpowiada i którą chcieliby się zająć. Ruch, aktywny tryb życia i uprawianie jakiegoś sportu daje osobie po URK, podobnie jak pełnosprawnej, satysfakcję i wiarę we własne możliwości.  

W trakcie każdego obozu odbywają się pogadanki, na których są omawiane istotne dla uczestników kwestie, takie jak: problemy prawne, zasady doboru i dopasowania wózka aktywnego, nowoczesne metody zapobiegania i leczenia odleżyn, problemy związane z urologią oraz seksem i prokreacją osób po urazie rdzenia kręgowego. Wykłady prowadzone przez instruktorów, możliwość wymiany doświadczeń, a także uzyskania odpowiedzi na nurtujące pytania, jest wręcz nieocenioną pomocą dla ludzi, którzy znaleźli się w zupełnie dla nich nowej sytuacji egzystencjalnej.  

Fundacja organizuje również obóz przeznaczony dla kobiet po URK, a także obozy specjalistyczne: konny, nurkowy i żeglarski. Warunkiem udziału w obozach specjalistycznych jest samoobsługa.  

W okresie wakacyjnym odbywają się obozy dla dzieci w wieku od 7 do 13 lat, z przepukliną oponowo-rdzeniową, które poruszają się na wózku inwalidzkim. Treningi na tych obozach mają podobne cele jak na obozach dla dorosłych, tyle tylko, że zawierają elementy zabawy. Obozom dziecięcym I stopnia towarzyszą bezpłatne zajęcia dla rodziców i opiekunów.  

W obozach Aktywnej Rehabilitacji, oprócz kadry na wózkach, uczestniczą też pełnosprawni wolontariusze, są to często rehabilitanci, lekarze, pielęgniarki, studenci i słuchacze szkół medycznych z całego kraju oraz nauczyciele wychowania fizycznego. Organizowane są również szkolenia dla personelu medycznego i wolontariuszy, na których stara się im pokazać świat widziany z perspektywy wózka inwalidzkiego, a także uczy jak skutecznie udzielać pomocy osobom po urazie rdzenia.  

Udział we wszystkich obozach organizowanych przez FAR jest całkowicie bezpłatny. Uczestnik co prawda wpłaca kaucję (w 2005 roku wynosiła ona 200 PLN), która jest mu zwracana w dniu wyjazdu. Podstawą zakwalifikowania na obóz AR jest odesłanie wypełnionej karty zgłoszeniowej, którą można pobrać na stronie internetowej Fundacji www.far.org.pl/download.php Obozy odbywają się w ośrodkach dostosowanych do potrzeb osób poruszających się na wózkach.  

Obozy Aktywnej Rehabilitacji są często dla osób po URK przełomem w powrocie do samodzielnego życia, aktywności społecznej i zawodowej. Można powiedzieć, że stanowią pomost pomiędzy życiem sprzed wypadku i po nim.  

KURSY KOMPUTEROWE

Uraz rdzenia zmienia całkowicie życie człowieka i jego bliskich. Musi on na nowo uczyć się wykonywania podstawowych, oczywistych czynności, takich jak wstawanie z łóżka, ubieranie się, poruszanie po mieszkaniu i miejscowości, w której mieszka, prowadzenie samochodu, czy korzystanie z innych środków transportu. Dla osoby, która jest krótko po wypadku, stanowi to nie lada wyzwanie. Kiedy jednak pokona te trudności, nauczy się żyć w nowej sytuacji i samodzielnie funkcjonować, pojawia się pytanie: co dalej? Wypadkom często ulegają ludzie młodzi, którzy jeszcze nie zakończyli swojej edukacji lub dopiero rozpoczęli karierę zawodową. Nie zawsze mogą powrócić do szkoły czy na uczelnię, w której się kształcili, ponieważ nie zapewniają one odpowiednich warunków dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim (dostępność budynku i jego pomieszczeń, itd.). Podobnie jest z pracą, którą wykonywali przed urazem rdzenia. Nie zawsze mogą ją kontynuować, ze względu na jej charakter (np. praca w terenie) lub nieprzystosowanie ich miejsca pracy dla osoby na wózku. Taka sytuacja zmusza osoby po URK do przekwalifikowania się, co związane jest z koniecznością zdobycia nowych umiejętności. W odpowiedzi na potrzebę tego środowiska FAR organizuje bezpłatne kursy komputerowe. Umiejętność obsługi komputera i korzystania z Internetu, a także znajomość konkretnych programów zwiększa ich szanse na rynku pracy, jak również daje możliwość dalszej edukacji. Szczególnie ważne jest to dla ludzi pochodzących ze wsi czy małych miejscowości, którzy nie mają możliwości kształcenia się w miejscu swojego zamieszkania, a Internet daje im szanse nauki na odległość.  

Istotny jest fakt, że szkolenia te są bezpłatne. Często sytuacja finansowa osób niepełnosprawnych jest zła i nie stać ich na odpłatne kursy, co zamyka im drogę do dalszego kształcenia, a to z kolei uniemożliwia im podjęcie zatrudnienia i tak krąg się zamyka. Po przystosowaniu się do nowej sytuacji (zakupie odpowiedniego wózka inwalidzkiego, dostosowaniu mieszkania i nauce samoobsługi), ważny jest także powrót do aktywności zawodowej, i to nie tylko ze względów materialnych, ale i psychicznych.  

Fundacja Aktywnej Rehabilitacji organizuje kursy komputerowe: stacjonarne (w Zespole Szkół Rolniczych, w Miętnem k. Garwolina, 60 km od Warszawy) i – od tego roku – internetowe.  

Kursy stacjonarne trwają trzy tygodnie i są przeznaczone głównie dla osób niepracujących. Zajęcia odbywają się codziennie (po 6 godzin), przy czym w czasie wolnym uczestnicy mogą korzystać z komputerów i Internetu. W pracowni zawsze dyżuruje jeden z nauczycieli prowadzących kurs, który w razie potrzeby służy radą i pomocą. Aby wziąć udział w kursie, nie trzeba posiadać komputera, ani znać podstaw jego obsługi. Każde szkolenie kończy się egzaminem, po zdaniu którego uczestnik otrzymuje certyfikat. W jednym kursie stacjonarnym uczestniczy średnio 15 osób. Zespół Szkół Rolniczych w Miętnem jest w pełni przystosowany do potrzeb osób poruszających się na wózkach. Podobnie jak wszystkie obiekty, z których korzystają uczestnicy (internat, stołówka, obiekty sportowe: basen, siłownia, sala gimnastyczna). Ważne jest, że osoby wymagające pomocy są zobowiązane do przyjazdu na kurs z własnym opiekunem, a koszty jego pobytu FAR pokrywa w 50 %.  

Kursy internetowe FAR wprowadził do swojej oferty od tego roku jako odpowiedź na zapotrzebowanie środowiska. Są one przeznaczone dla osób, które chcą podnieść swoje kwalifikacje i nabyć nowe umiejętności, a nauka czy praca nie pozwala im na dłuższy wyjazd. Aby wziąć udział w takim kursie, uczestnik musi znać obsługę komputera w stopniu podstawowym, a także mieć dostęp do Internetu, ponieważ szkolenia odbywają się na odległość z wykorzystaniem specjalnej aplikacji internetowej. Taki kurs trwa dwa miesiące. Instruktor sprawdza stopień opanowania kolejnych zagadnień przez uczestnika za pomocą testów. Natomiast szkolenie kończy się dwudniowym spotkaniem z instruktorem i egzaminem, po którego zdaniu uczestnik otrzymuje certyfikat. Kurs internetowy, podobnie jak stacjonarny, jest bezpłatny.  

Tematy kursów są dobierane na podstawie zgłaszanego zainteresowania. Są to szkolenia m.in. z zakresu podstaw obsługi komputera, obsługi pakietu biurowego MS Office, grafiki komputerowej, tworzenia baz danych, obsługi Internetu i projektowania stron www.

FAR proponuje zajęcia w regionie, koszykówkę dla paraplegików, rugby na wózkach dla tetraplegików, technikę jazdy na wózku i treningi ogólnokondycyjne dla wszystkich, oraz zajęcia dla dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową. Dla naszego – małopolskiego regionu zajęcia odbywają się w Krakowie, w XXX Liceum Ogólnokształcącym, na os. Dywizjonu 303 (w Nowej Hucie), w soboty i w niedziele od godziny 14.00 do 16.00. Należy dodać, że udział w tych zajęciach jest bezpłatny.