Smutek, gniew, obojętność, zamknięcie się w sobie i niechęć do rozmowy. Dziecięce reakcje na rozwód rodziców mogą być rozmaite. Zawsze jednak oznaczają ból. Terapeutka i autorka poradnika „Pomóż dziecku przetrwać rozwód” daje wskazówki, jak uczynić przeżycie rozwodu mniej bolesnym.
Ktoś, kto już przez to przeszedł, może twierdzić, że żadna teoria tutaj nie pomoże, że życie i ludzkie emocje żądzą się swoimi prawami, że żadne poradniki nie oddadzą autentycznych sytuacji. Walorem książki „Pomóż dziecku przetrwać rozwód” jest jednak to, że bazuje ona na konkretnych doświadczeniach, rozmowach i spotkaniach z rozwodzącymi się rodzicami, kontakcie z dziećmi rozwodzących się, „żywych” historiach rodzin. Autorka jest bowiem terapeutką specjalizują się w terapii małżeństw i terapii rodzin podczas rozwodu. Prowadzi kursy dla rozwodzących się rodziców i to właśnie one stały się inspiracją do napisania poradnika, w którym znajdziemy wiele przykładów, odniesień do rozmów podczas kursów dla rodziców, opisów konkretnych problemów, o których mówili uczestnicy kursów itd.
Samodzielne RodzicielstwoWieloletnia praktyka i obserwacje terapeutki złożyły się na przydatną, jasno i przystępnie napisaną pozycję, mogącą stanowić wsparcie dla tych, którzy go szukają. Bo bez wątpienia rozwód jest wydarzeniem, w trakcie którego możemy się czuć zagubieni, zdezorientowani, samotni…Nie wiemy, jak sobie poradzić z własnymi emocjami, a co dopiero z dziecięcymi, które czasem schodzą na drugi plan, są niezauważone, pomijane, niezrozumiane. Autorka poradnika przyznaje, że rozwód jest wydarzeniem bolesnym i burzącym dotychczasową rzeczywistość, ale nie musi być działaniem niszczącym. Możemy zmniejszyć poczucie traumy i bólu u dziecka, jeśli skupimy się na tym, co ono czuje, przyglądniemy się własnej postawie, naprawimy błędy, jakie popełniamy stając do walki z byłym małżonkiem.
Z publikacji dowiemy się, jak zmniejszyć ryzyko urazu u dziecka, jak powiedzieć mu o rozwodzie, kiedy, gdzie i co konkretnie. Terapeutka na poszczególnych stronach książki pomaga nam przejść przez poszczególne etapy rozwodu, od początku do końca drogi, która oznacza zmiany dla całej rodziny. Dowiemy się np. jak ważne jest zaakceptowanie pierwszej reakcji dziecka i pomoc w uporaniu się z emocjami, a także posłuchamy o roli przyjaciół i krewnych oraz szukaniu u nich wsparcia. Rozwodzący się rodzice dostają wskazówki, jak zatroszczyć się o siebie dla dobra dzieci, jak minimalizować przyczyny stresu towarzyszące nam podczas rozwodu, jak sobie radzić z problemami czy agresją rodzącą się między rozstającymi się małżonkami. Odrębny rozdział poświęcony jest ustalaniu zakresu obowiązków rodzicielskich po rozwodzie.
Znajdziemy tutaj także wykaz najczęściej zadawanych pytań przez rodziców i kwestii, które ich trapią. Autorka odpowiada na nie szczegółowo i konkretnie. Jakie najczęściej błędy popełniają rozwodzący się ludzie? I jak tych błędów unikać? Na te pytania również możemy otrzymać odpowiedź, sięgając po poradnik „Pomóż dziecku przetrwać rozwód”. Dzięki temu dowiemy się, jak wpływa na dziecko krytykowanie w jego obecności drugiego rodzica, używanie niewłaściwych sformułowań, kłótnie i wzajemne obwinianie się w obecności pociechy. Autorka przestrzega przed konsekwencjami takich zachowań, jak wykorzystywanie dziecka do roli szpiega i informatora, zmuszanie dziecka do opowiadania się po stronie jednego z rodziców, traktowanie dziecka jako powiernika, któremu przekazujemy zbyt dużo informacji i dzielimy się problemami.
Dużą zaletę książki stanowi uwzględnienie wieku dzieci rozwodzących się rodziców i zamieszczenie charakterystyki poszczególnych etapów rozwoju. Inne wskazówki znajdziemy bowiem dla rodziców niemowląt, inne dla maluchów i przedszkolaków, a jeszcze inne dla nastolatków. To, jak powinniśmy postępować i rozmawiać z dzieckiem, jakie reakcje z jego strony spotkamy itd. jest silnie związane z wiekiem naszej pociechy – musimy uwzględniać różne aspekty, czynniki, cechy rozwojowe itd. Znając etapy rozwoju, łatwiej nam zrozumieć dziecięce emocje i zachowania.
W książce nie zabraknie też wypunktowanych kwestii do przedyskutowania przez rozwodzących się rodziców oraz pytań, które rodzice powinni sobie zadać. Na końcu „oczami dziecka” patrzymy na rozwód. Ostatni rozdział traktuje bowiem o problemach natury emocjonalnej, jakich najczęściej doświadczają dzieci rozwodzących się par lub takich, które już są po rozwodzie. Przeczytamy tutaj zapis tego, co mówią i czują takie dzieci. Posłuchamy o tym, co je najbardziej rani, jakie zachowania rodziców są dla nich bolesne. Tak praktyczne podejście do tematu, odwołanie się do „żywych” ludzi czyni książkę bardzo sugestywną, przejmującą, a jednocześnie dającą wsparcie i zbiór fachowych wskazówek, które mogą się okazać bezcenne w tak trudnym czasie, jakim jest rozstanie się dwojga ludzi.
Katarzyna Klimek-Michno
Lisa René Reynolds
Pomóż dziecku przetrwać rozwód
Poradnik dla rozwodzących się rodziców
Tłumaczenie Anna Pajek
Wydawnictwo BIS
