Problem ilości oraz wyboru źródła spożywanej wody pitnej przez przyszłe matki, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią jest niedoceniany, ale bardzo istotny z punktu widzenia pacjentki i jej lekarza. Woda jest podstawowym źródłem nawodnienia organizmu, warunkującym zachowanie dobrego stanu zdrowia matki i płodu. „Początek naszego życia toczy się w środowisku wodnym. Płód rozwija się w wodzie. Dla niego woda, to tak jak dla nas powietrze, bez dobrej wody nie będzie prawidłowego rozwoju" – podkreśla prof. dr hab. med. Romuald Dębski, z Kliniki Położnictwa i Ginekologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie, ekspert Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Rekomendacja Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego to pierwsze oficjalne stanowisko wydane przez uznanych ekspertów, które rozwiewa często pojawiające się wątpliwości dotyczące rodzaju wody najbardziej odpowiedniej dla kobiet ciężarnych i karmiących piersią.
Właściwa podaż wody pozwala wyeliminować nieprzyjemne dolegliwości związane z ciążą.
Zgodnie z zaleceniami opublikowanymi w rekomendacji, zapotrzebowanie kobiet ciężarnych na wodę wynosi co najmniej 3 litry dziennie. Prawidłowe nawodnienie pozwala wyeliminować nieprzyjemne dolegliwości związane z ciążą, takie jak poranne nudności i wymioty, zaparcia, suchość skóry czy infekcje dróg moczowych. Podczas karmienia piersią dobowe zapotrzebowanie na wodę wzrasta nawet o 650-800 ml w stosunku do okresu sprzed porodu i wynosi 3,8 litra. Właściwa podaż wody jest warunkiem utrzymania prawidłowej równowagi organizmu zarówno ciężarnej jak i karmiącej piersią, prawidłowego rozwoju i funkcji tkanek płodu oraz zabezpiecza produkcję mleka na wystarczającym poziomie dla właściwego rozwoju noworodka. „Zarówno dla kobiety w ciąży jak i karmiącej piersią kardynalne znaczenie ma prawidłowe odżywianie, także w okresie poprzedzającym ciążę. Odpowiednie spożycie płynów jest bardzo ważnym elementem racjonalnego żywienia – przy czym istotna jest nie tylko ilość, ale także rodzaj wypijanych płynów" – mówi dr n. med. Agnieszka Jarosz z Instytutu Żywności i Żywienia. „Odpowiedniej jakości woda powinna być podstawą zbilansowanej diety – składnikiem o tyle ważnym, iż nie niesie za sobą dodatkowych kalorii. Najlepiej pić ją powoli i w małych porcjach, tak by stopniowo uzupełniać jej niedobór" – radzi ekspert.
Naturalna woda źródlana to optymalny wybór.
Kobiety w ciąży, karmiące piersią, podobnie jak noworodki, dzieci, osoby w podeszłym wieku oraz z zaburzeniami układu odpornościowego, należą do populacji osób szczególnie wrażliwych na zagrożenia, jakie niesie za sobą nadmierne spożycie chlorowanej lub ozonowanej wody pitnej z ujęć gruntowych lub powierzchniowych. Optymalnym wyborem dla tych grup ludzi jest naturalna woda źródlana, która musi spełniać wysokie standardy dotyczące jej czystości mikrobiologicznej, zawartości toksycznych metali oraz minerałów, jest wolna od większości zanieczyszczeń nieorganicznych i organicznych, w tym pestycydów, często wykrywanych w zwykłej kranowej wodzie pitnej.
Wiele kobiet w okresie ciąży oraz karmienia piersią unika picia wody kranowej, niewiele z nich potrafi jednak wybrać odpowiednią wodę butelkowaną. „Wielokrotnie zastanawiałam się nad tym jaką wodę pić. Niestety, sprzeczne informacje, jakie pojawiają się w prasie czy Internecie, sprawiają, że czuję się zdezorientowana i nie wiem, po jaką najlepiej sięgnąć" – mówi Monika Pojawa, przyszła mama Zosi. „Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące spożycia wody pitnej przez kobiety w okresie rozrodczym, ciężarne oraz karmiące piersią" jest odpowiedzią na ich wątpliwości.
Idealna woda źródlana.
Zgodnie ze stanowiskiem ekspertów „idealna" woda źródlana dla kobiet w okresie reprodukcyjnym, ciąży i karmienia piersią powinna być niskozmineralizowana (suma składników mineralnych nie przekracza 500 mg/litr), bogata w jony magnezu (działanie kardioprotekcyjne) i wapnia (profilaktyka osteopenii/osteoporozy) oraz charakteryzować się niską zawartością jonów sodu (profilaktyka nadciśnienia). W okresie ciąży zaleca się ograniczenie podaży jonów sodu w diecie jako formę profilaktyki i leczenia nadciśnienia, szczególnie że w standardowej diecie rekomendowana ilość sodu, którego podstawowym źródłem jest sól kuchenna, jest zazwyczaj dwukrotnie przekraczana. Dlatego też należy ściśle kontrolować jego podaż Dodatkowo wysoka zawartość sodu w diecie zwiększa wydalanie wapnia z moczem. Wody o wysokiej zawartości wapnia i magnezu są zazwyczaj wodami o dużej koncentracji jonów sodu, więc powinny być ostrożnie spożywane w okresie ciąży, a ich ilość powinna być limitowana. Wody wysokozmineralizowane (suma składników mineralnych przekracza 1500mg/litr) zawierają składniki, które nie są obojętne dla zdrowia i dlatego powinny być ostrożnie spożywane w okresie ciąży a ich dobowa podaż powinna być ograniczana. Tylko bardzo świadomy konsument może decydować o wyborze wody wysokozmineralizowanej, a kobieta ciężarna i karmiąca powinna skonsultować to z lekarzem. Ze względu na to woda źródlana o niskiej zawartości sodu wydaje się być optymalną formą nawadniania kobiety ciężarnej i w okresie laktacji.
Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące spożycia wody pitnej przez kobiety w okresie rozrodczym, ciężarne oraz karmiące piersią zostało opublikowane w Ginekologii Polskiej nr 7/2009.
Wydał je zespół ekspertów w składzie:
Przewodniczący:
prof. zw. dr hab. med. Tomasz Niemiec
(Polskie Towarzystwo Ginekologiczne)
Kierownik Zakładu Zdrowia Prokreacyjnego w Instytucie Matki i Dziecka, 2002-2007 kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii IMID. Od 2007 r. profesor w Uniwersytecie Zielonogórskim. Stypendysta WHO w Wielkiej Brytanii, Fogarty Foundation w USA w zakresie zdrowia reprodukcyjnego oraz London School of Hygiene & Tropical Medicine w zakresie zakażeń HIV u kobiet. Dorobek naukowy prof. Tomasza Niemca obejmuje 290 prac, które ukazały się drukiem w czasopismach krajowych i zagranicznych. Od 1992 r. współpracuje z Przedstawicielstwem Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) oraz Funduszem Narodów Zjednoczonych (UNFPA) w Warszawie. W 2004 r. przewodniczący międzynarodowego zespołu ekspertów misji ONZ w Ugandzie, /" Mission of the New Member States of EU to Uganda for the Provision of Development Aid for Poverty Reduction in Africa"/. Od 2005 r. ekspert WHO w zakresie transmisji wertykalnej HIV, a od 2007 – ekspert UNICEF w krajach Azji Centralnej w zakresie zakażeń HIV u kobiet. Członek Rady Naukowej Instytutu Matki i Dziecka oraz licznych towarzystw naukowych polskich i zagranicznych. Od 2006 r. vice-prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Zainteresowania naukowe Prof. T. Niemca obejmują głównie problematykę zdrowia reprodukcyjnego, w tym: bezpiecznego macierzyństwa, zakażeń przenoszonych drogą płciową oraz nowotworów narządów płciowych u kobiet. Redaktor naukowy raportu UNFPA, UNDP, Ministerstwa Zdrowia oraz IMID w Warszawie: „Raport: Zdrowie Kobiet w wieku prokreacyjnym 15-49 lat. Polska 2006".
Członkowie:
prof. dr hab. med. Romuald Dębski
(Polskie Towarzystwo Ginekologiczne)
Kierownik II Kliniki Położnictwa i Ginekologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. W latach 1991-1994 pełnił funkcję sekretarza Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, w latach 1994-1997 oraz od 2000 do 2003 roku wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego, od 2003 do 2006 prezes Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy. Członek wielu prestiżowych stowarzyszeń, m.in.: European College of Obstetrics & Gynaecology, International Society of Pediatric and Adolescence Gynaecology, American Medical Association i European Menopause and Andropause Society oraz The Endocrine Society, International Society Ultrasonography Obstetrics & Gynaecology, Polskie Towrzystwo Ginekologii Onkologicznej, Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne. Redaktor naczelny „Ginekologii po Dyplomie". Członek Komitetu Redakcyjnego: Journal of Obstetrics and Gynecology – wydanie Polskie, Medycyna Praktyczna – Ginekologia i Położnictwo, Ginekologia Polska Medycyna Perinatalna, Ultrasonografia w Ginekologii i Położnictwie Przegląd Menopauzalny, Przegląd Seksuologiczny.
prof. dr hab. med. Jan Kotarski
(Polskie Towarzystwo Ginekologiczne)
Kierownik I Katedry i Kliniki Ginekologii Onkologicznej UM w Lublinie.
dr hab. n. med. Teresa Jackowska
(Polskie Towarzystwo Pediatryczne)
Absolwentka AM w Warszawie, pediatra, specjalista z zakresu onkologii i hematologii dziecięcej. W latach 1978-2007 asystent i adiunkt Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (początkowo Kliniki Endokrynologii i Zaburzeń Rozwojowych, a od 1986 roku Kliniki Pediatrii, Hematologii i Onkologii). Od 2007 roku kierownik Kliniki Pediatrii, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie, ordynator Klinicznego Oddziału Pediatrycznego Szpitala Bielańskiego w Warszawie. Autor 94 publikacji i ponad 150 doniesień zjazdowych w czasopismach krajowych i zagranicznych. Otrzymywała nagrody naukowe międzynarodowe, Ministra Zdrowia i Rektora Akademii Medycznej w Warszawie. Za pracę dydaktyczno-wychowawczą trzykrotnie miała przyznane nagrody Rektora Akademii Medycznej w Warszawie.
Od 2002 roku przewodnicząca Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, a od 2007 roku wiceprzewodnicząca Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Członek towarzystw pediatrycznych i hematologicznych zagranicznych (SIOP, ASH, ESH, AAP) i krajowych (PTP, PTHiOD, PTHiT, PTW).
dr n. med. Agnieszka Jarosz
(Instytut Żywności i Żywienia)
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie. Tytuł doktora nauk medycznych uzyskała na II Wydziale Akademii Medycznej w Warszawie. Pracuje w Instytucie Żywności i Żywienia. Aktualnie pełni funkcję kierownika Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, działającego w Instytucie. Pracuje również w Poradni Chorób Metabolicznych. W ramach pracy w IŻŻ bierze udział w badaniach dotyczących wpływu żywienia na zdrowie, oceny czynników ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych, zapobiegania i leczenia chorób cywilizacyjnych. Prowadzi również działalność edukacyjno – szkoleniową.
dr n. med. Jacek Tomaszewski
(Polskie Towarzystwo Ginekologiczne)
Adiunkt II Katedry i Kliniki Ginekologii UM w Lublinie. Dyplom lekarza medycyny AM w Lublinie uzyskał w 1990 roku. Pierwszy stopień specjalizacji w zakresie położnictwa i ginekologii zdobył w roku 1994, następnie w 1996 tytuł doktora nauk medycznych, a rok później uzyskał drugi stopień specjalizacji w zakresie położnictwa i ginekologii.
Od 1990 – do chwili obecnej – związany z II Katedrą i Kliniką Ginekologii UM w Lublinie (kierownik Katedry i Kliniki prof. Tomasz Rechberger), gdzie prowadzi działalność naukowo-dydaktyczną. Od 2007 roku pełni funkcję sekretarza Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Autor/współautor ok. 200 publikacji naukowych krajowych i zagranicznych w tym kilku monografii krajowych i tłumaczeń podręczników z dziedziny ginekologii i położnictwa. Główne zainteresowania: uroginekologia, endokrynologia, onkologia ginekologiczna
dr hab. n. med. Halina Weker
(Instytut Matki i Dziecka)
Specjalista w zakresie żywienia dzieci, pracownik naukowy w Instytucie Matki i Dziecka, członek Komisji Żywienia Dzieci i Młodzieży Komitetu Żywienia Człowieka Polskiej Akademii Nauk i wielu towarzystw żywieniowych. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych i popularnonaukowych, nauczyciel akademicki, praktyk. Od ponad 20 lat zajmuje się zagadnieniami bezpiecznego żywienia i żywnością wysokiej jakości dla najmłodszych dzieci.
