Objawy chorób skóry u dzieci
Objawy chorób skóry u dzieci są różnorodne – od przejściowych wysypek po utrzymujące się plamy, grudki czy pęcherzyki. Ten sam objaw (np. zaczerwienienie) może wynikać z bardzo różnych przyczyn: alergii, infekcji wirusowej, bakteryjnej, grzybiczej, zaburzeń bariery naskórkowej czy choroby przewlekłej. Dlatego ważne jest obserwowanie całej skóry dziecka, a nie tylko pojedynczych zmian. Typowe objawy chorób skóry u dzieci:
- zaczerwienienie lub przebarwienie skóry (plamy, rumień);
- swędząca, sucha lub łuszcząca się skóra, czasem z pęknięciami;
- krostki, grudki, pęcherzyki lub „guzki” na skórze;
- wysypki plamisto-grudkowe (np. w przebiegu chorób wirusowych);
- niewielkie, kopułowate grudki z zagłębieniem w środku;
- sączące się nadżerki, strupy w kolorze miodowym (typowe dla niektórych infekcji bakteryjnych, np. liszajca zakaźnego);
- bąble pokrzywkowe (pokrzywka), które pojawiają się nagle i szybko zmieniają lokalizację;
- zasinienie, obrzęk lub silna tkliwość skóry (mogą sugerować głębszy stan zapalny).
Rozpoznanie choroby skóry nie opiera się wyłącznie na wyglądzie wysypki. Podczas badania lekarz pyta o czas trwania dolegliwości, przyjmowane leki, choroby współistniejące, kontakt z chorymi, nowe kosmetyki czy pokarmy, a następnie ocenia rozległość i charakter zmian na skórze. Jeśli zajdzie taka potrzeba, może zlecić dodatkowe badania (np. badania krwi, wymaz, skrobanie ze skóry, czasem biopsję) lub skierować dziecko do dermatologa dziecięcego. Dane kontaktowe lekarzy znajdują się na stronie centrum medycznego Doctorpro.
Jakie choroby może rozpoznać dermatolog?
Dermatolog dziecięcy zajmuje się zarówno częstymi, jak i rzadszymi chorobami skóry u niemowląt, dzieci w wieku przedszkolnym oraz nastolatków. Należą do nich m.in. schorzenia o podłożu alergicznym, zapalnym, infekcyjnym i zaburzenia rogowacenia, a także zmiany barwnikowe i naczyniowe. Wiele z tych stanów ma charakter przewlekły lub nawrotowy, dlatego ważna jest regularna kontrola i współpraca z rodzicami. Schorzenia skóry u dzieci, które może rozpoznać i leczyć dermatolog:
- atopowe zapalenie skóry (AZS, egzema) – przewlekła choroba zapalna z suchą, swędzącą skórą, typowo w zgięciach łokciowych i kolanowych, na twarzy czy dłoniach;
- kontaktowe zapalenie skóry – reakcja na drażniące lub uczulające substancje (np. kosmetyki, metale, detergenty), zlokalizowana w miejscu kontaktu;
- łojotokowe zapalenie skóry niemowląt– żółtawe, łuszczące się płaty na owłosionej skórze głowy;
- pokrzywka – nagle pojawiające się, swędzące bąble, często wywołane infekcją, pokarmem lub innym czynnikiem;
- trądzik – od trądziku niemowlęcego po typowy trądzik młodzieńczy związany z aktywnością gruczołów łojowych;
- brodawki wirusowe– grudkowate, szorstkie zmiany spowodowane zakażeniem HPV, częste na dłoniach i stopach;
- liszajec zakaźny– bakteryjne zakażenie skóry z sączącymi się zmianami i miodowo-żółtymi strupami, głównie wokół ust i nosa;
- grzybicze zakażenia skóry – okrągłe, łuszczące się ogniska z zaczerwienionym brzegiem;
- mięczak zakaźny – grudki o perłowym kolorze z wgłębieniem w środku, najczęściej na tułowiu i kończynach;
- łuszczyca – przewlekłe ogniska rumieniowo-złuszczające, zwykle na łokciach, kolanach, skórze głowy;
- wysypki wirusowe (np. ospa wietrzna, choroba „piąta”, odra, różyczka, rumień nagły) – z typowym obrazem wysypki i objawami ogólnymi;
- zakażenia bakteryjne głębszych warstw skóry – z zaczerwienieniem, ociepleniem i obrzękiem tkanek.
Wizyta u dermatologa dziecięcego jest szczególnie istotna, gdy zmiany skórne utrzymują się dłużej, nawracają, towarzyszy im gorączka, ból, znaczny świąd lub pogorszenie samopoczucia. Konsultacji wymagają także zmiany barwnikowe, które szybko rosną, zmieniają kształt lub kolor, a także każda wysypka u dziecka z obniżoną odpornością.
Leczenie i zapobieganie chorobom skóry u dzieci
Leczenie chorób skóry u dzieci zależy od rozpoznania, wieku dziecka, nasilenia zmian i ewentualnych chorób towarzyszących. W wielu przypadkach wystarczające są zmiany pielęgnacji, unikanie czynników drażniących i krótkotrwałe leczenie miejscowe, ale część infekcji czy chorób przewlekłych wymaga leków przepisanych przez lekarza. Ważne jest, by nie stosować silnych preparatów bez konsultacji z lekarzem. W leczeniu i profilaktyce chorób skóry u dzieci wykorzystuje się:
- codzienną, łagodną pielęgnację: krótkie kąpiele w letniej wodzie, delikatne środki myjące bez intensywnych detergentów, regularne nawilżanie skóry emolientami;
- leki miejscowe dobrane do przyczyny: kremy przeciwzapalne, maści z antybiotykami przy zakażeniach bakteryjnych, preparaty przeciwgrzybicze przy grzybicach;
- leczenie ogólne, jeśli jest potrzebne: leki przeciwhistaminowe przy nasilonym świądzie, antybiotyki lub leki przeciwgrzybicze doustne przy bardziej rozległych zakażeniach, leki przeciwwirusowe lub inne preparaty w wybranych chorobach;
- postępowanie niefarmakologiczne: unikanie znanych alergenów i czynników drażniących, dbanie o krótkie paznokcie (mniejsze ryzyko rozdrapywania), luźne, bawełniane ubrania, odpowiednią temperaturę i wilgotność w pomieszczeniu;
- szczepienia ochronne: zgodnie z kalendarzem szczepień; zmniejszają ryzyko niektórych chorób przebiegających z wysypką (np. odry, różyczki, ospy wietrznej).
Nie wszystkim wysypkom można skutecznie zapobiegać, ale można ograniczyć ryzyko niektórych problemów skórnych. Pomaga w tym dobra higiena rąk, rozsądne stosowanie pieluszek i kremów ochronnych, unikanie nadmiernie drażniących kosmetyków, a także szybkie reagowanie na pierwsze objawy podrażnienia czy infekcji. W przypadku przewlekłych chorób skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca, duże znaczenie ma stała współpraca z lekarzem i przestrzeganie zaleceń.
Artykuł sponsorowany
