Powitanie wiosny w skansenie

Cykl przemian pór roku jest procesem stałym i niezmiennym. W świecie, w którym zegar i kalendarz ścienny należały do luksusów zarezerwowanych dla wyższych warstw społecznych, to on stanowił podstawę rachuby czasu. Jemu podporządkowane były też codzienne obowiązki i obrzędowość mieszkańców dawnej wsi. Egzystowali oni w oparciu o tradycję i przekonanie o konieczności dokonywania pewnych zabiegów w celu zapewnienia jej ciągłości. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu pragnie przypomnieć niektóre z nich. Dlatego też już 21 marca skansen zaprasza na imprezę plenerową „Powitanie wiosny w skansenie”. Na uczestników czeka wiele emocji, zabawa i spotkanie z folklorem Mazowsza.

Najważniejszymi rekwizytami związanymi ze zwyczajami wypędzenia zimy i powitania wiosny były kukła zwana Marzanną, Moreną, bądź Śmiercichą oraz Gaik Zielony. W czwartą niedzielę wielkopostną, określaną jako Biała lub Czarna młodzież wiejska wykonywała ze słomy postać kobiecą, na którą nakładano strój druhny – białą sukienkę, gorsecik, fartuszek, wianek dziewczęcy i wstążki w warkoczach. Barwa jej szaty symbolizowała zimno, mróz i śmierć. Maszkarę wynosili następnie o zmroku za wieś, śpiewając przy tym okolicznościowe pieśni. Po drodze musiała się ona „pokłonić” każdemu domostwu, zabierając z niego wszelkie strapienia i choroby. Poza zabudowaniami podpalali ją i wrzucali w nurt rzeki. Potem musieli oddalić się jak najszybciej z miejsca symbolicznej egzekucji, pod żadnym pozorem nie oglądając się za siebie, by nie sprowadzić na siebie żadnego nieszczęścia. Natura nie znosi pustki. Na miejsce wypędzonych chłodów należało sprowadzić wiosenne ciepło. Następnego dnia więc wnosili między obejścia zieloną, przystrojoną barwnymi wstążkami gałąź sosnową, nazywaną Latkiem. Jej kolory oznaczały odradzające się życie i radość płynącą z powrotu ciepłych dni. Odwiedzali wszystkich sąsiadów, składając im życzenia. Wizyty te stanowiły zwiastun dużych plonów i dorodnego przychówku w gospodarstwie.

Pragnąc kontynuować te tradycje Muzeum zaprasza dzieci i młodzież do udziału w konkursie „Najciekawsza Marzanna” odbywającego się w ramach odbywającej się 21 marca imprezy plenerowej „Powitanie wiosny w skansenie”. Jest on skierowany do grup zorganizowanych – wychowanków przedszkoli, ośrodków kultury, placówek edukacyjnych, uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych i średnich (zespół liczyć powinien co najmniej 3 osoby). Zadaniem uczestników jest zrobienie Marzanioka ze słomy i kolorowych szmat według własnego pomysłu. Swoim wyglądem ma nawiązywać do przemiany pór roku – odejścia zimy i przyjścia wiosny, a zarazem zawierać elementy odwołujące się do współczesnych trosk uczniów. Liczy się też jej trwałość, musi bowiem przetrwać paradę kukieł. By wziąć udział w rywalizacji należy dokonać rezerwacji przyjazdu drużyny i w dniu wydarzenia przybyć wraz z pracą przed muzealną karczmę. Uczestnicy szukać będą pierwszych wiosennych kwiatów i pąków na drzewach oraz wypatrywać kluczy wracających ptaków, poznają symbolikę Śmiercichy, a także wezmą udział w obrzędzie jej utopienia. Powołana zarządzeniem Dyrektora Komisja konkursowa dokona oceny zgłoszonych Marzann i przyzna autorom najciekawszych trzy nagrody i jedno wyróżnienie. Laureaci otrzymają pamiątkowe dyplomy i nagrody rzeczowe w postaci sprzętu sportowego oraz rekreacyjnego. To nie koniec atrakcji, które Muzeum szykuje dla swoich młodych gości. Po emocjach konkursowych czeka na nich też zwiedzanie z przewodnikami wystawy „Wielkanoc na Mazowszu” prezentowanej we wnętrzach dziesięciu chałup chłopskich, zabytkowego kościoła i dwóch dworów szlacheckich. Odkryją najważniejsze tradycje związane z Wielkim Tygodniem i Świętami Zmartwychwstania, dowiedzą co znaleźć się musiało w koszyku ze święconką i jak bawiono się w śmigusa-dyngusa. Wydarzenie zakończy wspólna zabawa przy ognisku z pieczeniem kiełbasek.

Więcej informacji na temat imprezy „Powitanie wiosny w skansenie” oraz regulamin konkursu znaleźć można na stronie mwmskansen.pl i na muzealnym profilu na facebooku. Zgłoszenia udziału w imprezie przyjmowane są pod adresem: rezerwacje@mwmskansen.pl i pod numerem telefonu 24 275 28 83, wew. 36, 37, 54.

Serdecznie zachęcamy do udziału w wydarzeniu i przeżycia prawdziwej podróży w czasie oraz przestrzeni na wieś sprzed ponad stu lat.