Kijewski/Kocur w Gdańskiej Galerii Miejskiej

Duet stworzony przez Marka Kijewskiego i Małgorzatę Malinowską (Kocur) działał w Warszawie w latach 1996-2007. W swojej twórczości artyści badali różnorodne obszary współczesnej kultury wizualnej i kultury masowej, stosując oryginalną, autorską strategię SSS – surfing, scanning, sampling. Tworzyli obiekty przestrzenne z wykorzystaniem często materiałów „nieartystycznych” takich jak: klocki Lego, żelki Haribo, sztuczne futro, pióra, neony, kamienie szlachetne i 24-karatowe złoto, zestawiając elementy kultury wysokiej ze światem popkultury i konsumpcjonizmu. Prace duetu Kijewski/Kocur prezentowane były w ramach wielu ważnych wystaw zbiorowych oraz licznych prezentacji indywidualnych. Kolejna okazja, aby zobaczyć eksponaty, nadarzy się w piątek, 16 marca. Od 19.30 rozpocznie się wernisaż w Gdańskiej Galerii Miejskiej 2 (ul. Powroźnicza 13/15).

Na okładkę katalogu Marka Kijewskiego, wydanego już po śmierci artysty, który towarzyszył retrospektywnej wystawie „Drżę cały gdy mogę was ozłocić” zrealizowanej przez CSW Zamek Ujazdowski, wybrano graficzny projekt instalacji zatytułowanej Portret Johna Cage’a, którą artysta wykonał w 1994 roku w kościele św. Jana w Gdańsku. We wnętrzu zagruzowanej, nieużytkowanej od czasu zakończenia wojny przestrzeni gotyckiej świątyni, Kijewski złożył hołd współczesnemu amerykańskiemu kompozytorowi, autorowi awangardowego utworu 4’33. Praca znajdowała się w centralnej części nawy głównej i składała się z dwóch części: biało-złotego obiektu przypominającego odwrócony obelisk oraz podwieszonej instalacji złożonej z kilkunastu rozświetlonych na czerwono i niebiesko neonów. Świetlówki tworzyły rytmiczny układ, w swym kształcie nawiązując do żeber sklepienia kościoła. Nieodzownym elementem dzieła była plakietka z fragmentem tekstu prawosławnego teologa Pawła Floreńskiego Ikonostas i inne szkice.

Portret Johna Cage’a doskonale oddaje artystyczne poszukiwania Kijewskiego rozpoczęte na początku lat 90. Artysta rezygnując z estetyki nowej ekspresji, z której się wywodził, skłaniał się do form bardziej ascetycznych, minimalizował środki wyrazu, łącząc je z elementami światła, występującego bardzo często w formie neonów o różnej barwie, na co miały niewątpliwie wpływ pisma Floreńskiego, szczególnie te dotyczące symboliki kolorów.

Dla Kijewskiego wykonanie instalacji w Gdańsku miało zapewne dodatkowe znaczenie. Powrócił on do miasta, w którym się urodził, spędził wiele lat swego życia, tu również – zanim na stałe wyjechał do Warszawy – w połowie lat 70. przez pewien czas studiował na wydziale rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie Akademii Sztuk Pięknych). Kijewski także w Gdańsku, podczas montażu w kościele św. Jana, i w trakcie odbywających się w tym czasie międzynarodowych warsztatów multimedialnych zorganizowanych przez galerię Wyspa, poznał Małgorzatę Malinowską. Artystkę, z którą przez następną dekadę tworzyć będzie w Warszawie legendarny już duet Kijewski/Kocur.

Związana z gdańskim środowiskiem artystycznym Małgorzata Malinowska malowała prace wpisujące się w nurt nowej ekspresji, które wyróżniały się przedstawieniami figur ludzkich. Głównie sugestywnie malowane akty o jaskrawej strukturze barwnej.

Dla obojga spotkanie to było niezwykle znaczące, wyznaczyło cezurę czasową dla ich dotychczasowych dokonań. Malinowska definitywnie porzuciła wówczas malarstwo i przeniosła się do Warszawy, gdzie działała pod pseudonimem artystycznym Kocur. Kijewski natomiast zbliżył się ponownie do sztuki figuratywnej.

W swoich dziełach, które od 1995 roku wykonywali wspólnie, twórczo się uzupełniali i inspirowali, o czym świadczą słowa Marka Kijewskiego: Trafiłem na dziewczynę (Kocura), która ma w sobie rodzaj niezdefiniowanego ciepła. Ciepła, które potrafi przekazać przez rzeźbę figuralną. Czasem patrzę a ona w ciągu trzech dni potrafiła szkicowo wykonać coś, czego ja nigdy nie potrafiłbym tak estetycznie, perfekcyjnie zrobić.*

*cyt. za: Marek Kijewski. Drżę cały gdy mogę was ozłocić, [kat. wyst], CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa 2008, s. 174.

Obiekty zgromadzone na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, galerii Propaganda oraz kolekcji prywatnych z Polski i Niemiec. Uzupełnieniem przekrojowej prezentacji twórczości duetu Kijewski/Kocur jest pochodzący z 2001 roku film nakręcony przez Pawła Sosnowskiego, zatytułowany Leksykon osobisty Marka Kijewskiego i Małgorzaty Malinowskiej, opowiadający o źródłach tej bogatej i różnorodnej twórczości.

Marek Kijewski (1955 – 2007)

Urodzony w 1955 r. w Gdańsku. W latach 1975-1979 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie Akademia Sztuk Pięknych) na kierunku rzeźby, początkowo w pracowni doc. Janiny Stefanowicz-Schmidt, następnie u prof. Franciszka Duszeńki. Od 1978 r. będąc na urlopie dziekańskim przebywał w Norwegii, uczęszczał tam wówczas jako wolny słuchacz do Akademii Królewskiej w Oslo. Po powrocie z Norwegii przeniósł się do Warszawy. W latach 1982-1985 studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, broniąc w 1985 r. dyplom pod kierunkiem prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Od 1985 do 1987 współtworzył z Mirosławem Bałką i Mirosławem Filonikiem grupę artystyczną Neue Bieriemiennost (Świadomość). Początkowo tworzył figuratywne rzeźby w duchu nowej ekspresji, przechodząc do form abstrakcyjnych z użyciem światła neonów, jarzeniówek oraz koloru. Od 1996 r. współpracował przy realizacji wszystkich prac z Małgorzatą Malinowską (Kocur). W latach 90. częściej wykorzystywał do tworzenia rzeźb gotowe przedmioty i materiały. Zmarł w Warszawie w 2007 r.

Małgorzata Malinowska (Kocur) (1959-2016)

Urodzona w 1959 r. w Sopocie. Studiowała malarstwo w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie Akademia Sztuk Pięknych), gdzie w 1986 r. na Wydziale Malarstwa i Grafiki otrzymała dyplom w pracowni prof. Jerzego Zabłockiego. W latach 1987-1988 przebywała na prywatnym stypendium artystycznym w Essen. Była stypendystką Ministerstwa Kultury i Sztuki za lata 1988-1990. Od 1990 do 1992 odbywała praktyki w studiach graficznych w Mediolanie, Rawennie i Olbii (Sardynia). W 1993 r. przebywała w Olbii na rocznym prywatnym stypendium artystycznym. Po powrocie mieszkała w Gdyni. Związana była wówczas z gdańskim środowiskiem artystycznym. W 1994 roku przeniosła się do Warszawy tworząc z Markiem Kijewskim duet Kijewski/Kocur. Po śmierci Kijewskiego zajmowała się twórczością indywidualną a także konserwacją starych prac, powstałych w trakcie ich wspólnej działalności. W 2016 r. zginęła w wypadku samochodowym.

Prace Marka Kijewskiego oraz Małgorzaty Malinowskiej znajdują się w zbiorach publicznych m. in.: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Galerii Arsenał w Białymstoku, Biurze Wystaw Artystycznych Bielsko-Biała oraz prestiżowych kolekcji prywatnych w kraju i zagranicą.

KIJEWSKI/KOCUR

Wernisaż: 16.03.2018, piątek godz. 19.30

Wystawa: 16.03 – 29.04.2018

Artyści: Marek Kijewski, Małgorzata Malinowska (Kocur)

Kurator: Andrzej Zagrobelny