Towarzyszy mu, oczywiście oprócz tłumu widzów, chorąży niosący majestatyczną chorągiew z Białym Orłem, dwudziestu włóczków (flisaków wiślańskich) w kolorowych strojach oraz ośmioosobowa kapela „Mlaskoty”, której muzyka nadaje rytm przemarszowi. Początki tej krakowskiej tradycji są dla nas nieuchwytne. Legenda mówi, że Lajkonik jest pamiątką ocalenia Krakowa przed najazdem Tatarów w XIII wieku, kiedy to wspomniani włóczkowie bohatersko odparli najeźdźców na podkrakowskim Zwierzyńcu, zabijając ich wodza. Następnie jeden z flisaków, włożywszy szaty pokonanego chana, wjechał triumfalnie do miasta, ogłaszając mieszkańcom zwycięstwo. Czy rzeczywiście takie są korzenie tej tradycji, historycy nie są pewni (doszukują się ich także w czasach pogańskich, jak i w uroczystościach kościelnych), ale wiemy z pewnością, że Lajkonik przemierza swoją trasę corocznie już od kilku stuleci i jest jednym z najważniejszych symboli Krakowa, a nad jego ochroną i pielęgnowaniem czuwa Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Na trasie pochodu wstrzymywany jest ruch samochodów i tramwajów, a Tatarzyn wraz ze swym orszakiem odwiedza miejscowe sklepy, bary i restauracje odbierając „haracz” należny najeźdźcom. Warty ujrzenia jest trudny taniec z chorągwią, który Lajkonika wykonuje trzykrotnie w ciągu pochodu (patrz mapa). Lajkonik uderza lekko przechodniów swoją buławą. Ci wcale jednak nie uchylają się przed razami – wierzą, że przynoszą one szczęście. Pochód kończy się wieczorem na Rynku Głównym, gdzie Lajkonik spotyka się z władzami Krakowa, odbiera jako daninę sakwę z pieniędzmi, a następnie wznosi toast za pomyślność miasta i wykonuje końcowy taniec.
Trasa przemarszu Lajkonika:
12.30 Siedziba Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, ulica Senatorska 1.
Barwny korowód wyrusza sprzed siedziby Wodociągów Krakowskich. Dzieci mogą tutaj liczyć na słodki poczęstunek od Lajkonika.
Plac Na Stawach
Lajkonik odwiedza tutejszych kupców i zbiera "podatek" należny wodzowi Tatarów.
13.00–13.30 Klasztor Sióstr Norbertanek
Na dziedzińcu klasztoru Lajkonik wykonuje pierwszy taniec. Następuje krótki odpoczynek w gościnie u ksieni klasztoru.
13.30–15.00 Przemarsz ulicą Kościuszki
Lajkonik i jego orszak odwiedzają przydrożne sklepy w celu odebrania „haraczu”.
15.10–15.15 Orszak przekracza skrzyżowanie z aleją Krasińskiego
15.20–16.00 Odpoczynek orszaku w barze "Lajkonik"
16.00–17.15 Przemarsz ulicą Zwierzyniecką
Tutaj również Lajkonik składa wizytę u lokalnych kupców
17.15 Skrzyżowanie przy Filharmonii Krakowskiej
W pobliżu miejsca, gdzie kiedyś stały mury obronne i zaczynał się Kraków, na chwilę wstrzymywany jest ruch drogowy, aby Lajkonik mógł wykonać swój drugi taniec
17.30–18.30 Przemarsz ulicami Franciszkańską i Grodzką do Rynku Głównego
Pałac Biskupi
Lajkonik składa pokłon
19.00–19.30 Rynek Główny
Lajkonika wkracza na scenę pod Wieżą Ratuszową. Staje przed władzami miasta Krakowa, od których odbiera "haracz" w wielkiej sakwie. Razem z Prezydentem wznosi toast za pomyślność krakowian i wykonuje trzeci taniec zwany urbem salutare (pokłon miastu).
19.30–20.30 Odpoczynek orszaku w restauracji "Wierzynek"
20.30–21.00 Finałowy przemarsz korowodu wokół Rynku Głównego
21.00–22.00 Kolacja w restauracji "Hawełka"
