Umocnienia Ostrowa Tumskiego umożliwiające obronę okrężną stanowiły dodatkową cytadelę wewnętrzną poznańskiej twierdzy poligonalnej zrealizowaną do 1862 roku. W jej skład wchodziła Śluza Katedralna będąca jedną z pierwszych budowli hydrotechnicznych twierdzy. Zrealizowana w zasadniczej części w latach 1834-1838 pełniła przede wszystkim funkcję jazu spiętrzającego w przypadku zagrożenia wody Cybiny. Zapewniała ona także komunikację między Tumem oraz Śródką. Obecnie jest ona częścią Bramy Poznania, prezentującej dziedzictwo Ostrowa Tumskiego. Unikatem na wyspie jest również redita Przyczółka Mostowego zbudowanego w latach trzydziestych i czterdziestych XIX wieku. Jest to bowiem jedyna taka budowla zachowana z wszystkich poznańskich fortów twierdzy poligonalnej.
Dwa lata temu Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia przy współpracy z Centrum Turystyki Kulturowej Trakt przygotowało zwiedzanie Śluzy Katedralnej, wówczas rewitalizowanej dla potrzeb Bramy Poznania. Zainteresowanie było bardzo duże i wówczas pojawił się zamysł cyklicznego kontynuowania przedsięwzięcia.
W tym roku największymi atrakcjami będzie możliwość sobotniego zwiedzania redity Przyczółka Mostowego oraz, po raz pierwszy publicznie, maszynowni międzywojennej „Nowej Centrali Elektrowni Miejskiej" z turbozespołami kondensacyjnymi Pierwszej Brneńskiej Fabryki Maszyn oraz szwajcarskiej firmy Brown-Boveri. Z kolei w niedzielę w przestrzeni Ostrowa Tumskiego pojawią się rekonstruktorzy przybliżając klimat dawnych lat. W tym roku obchodzimy 70 rocznicę zakończenia drugie wojny światowej i temu też wydarzeniu będzie dedykowana inscenizacja historyczna „O jeden most za daleko".
Program:
Sobota 20 czerwca:
11.00, 12.30, 14.00, 15.30 – zwiedzanie Przyczółka Mostowego oraz po raz pierwszy maszynowni międzywojennej „Nowej Centrali Elektrowni Miejskiej" z oryginalnymi turbozespołami kondensacyjnymi. Zapisy: +48 609 293 423, w godz. 16.00-21.00 (Elektrociepłownia Poznań-Garbary, ul. Panny Marii),
Niedziela 21 czerwca:
10.00-15.00 – obóz wojskowy różnych formacji z pojazdami wojskowymi (ul. Dziekańska):
- w przestrzeni wyspy pojawią się rekonstruktorzy przybliżając klimat dawnych lat. Będzie można zobaczyć zarówno umundurowanie oficerów, jak i żołnierzy, nie zabraknie również wykwintnych strojów kobiecych oraz dziecięcych;
- retrozabawy dla dzieci – „Wędrówki z Fortecznym Misiem Gustavem" przez dawną szkołę, szpital polowy oraz plac zabaw; będzie też można wziąć udział w „Operacji Miś";
- będzie można zobaczyć między innymi niemiecki pojazd rozpoznawczy SPz 11 oraz słynną amerykańską ciężarówkę „dwójkę i pół" GMC CCKW 352/353;
- nie zabraknie możliwości przejażdżki po urokliwych uliczkach wyspy jedyną w Polsce ciężarówką Chevrolet Canada C60-S;
- dzięki współpracy z Fabryką Umundurowania Braci Kłoskowskich Hero Collection imprezie towarzyszy okazjonalna ekspozycja pokazująca przekrojowo uniformy stron walczących w drugiej wojnie światowej;
- na kolejnej ekspozycji będzie można obejrzeć nieznane fotografie z przedwojennej prasy bohaterów powstania wielkopolskiego;
- prezentacje dorobku grup zajmujących się eksploracją pod hasłem „Co można znaleźć w ziemi?";
- strzelnica, kantyna wojskowa z tradycyjną grochówką, stoisko księgarskie z publikacjami o tematyce historycznej;
- stoisko Poczty Polskiej, na którym będzie dostępny okolicznościowy datownik oraz limitowana seria znaczków opracowana specjalnie na Dni Twierdzy;
- w kawiarnię z czasów cesarskich zamieni się Hyćka na Śródce. Będzie też można w niej obejrzeć wystawę fotograficzną ze zdjęciami z naszych inscenizacji w ujęciu fotografów współpracujących ze Stowarzyszeniem (Restauracja Hyćka, Rynek Śródecki 17).
10.00, 11.00, 13.00 – zwiedzanie z przewodnikiem Śluzy Katedralnej oraz Rezerwatu Archeologicznego Genius loci (Brama Poznania – Śluza Katedralna, ul. Dziekańska);
12.00 – „W samo południe…" – prezentacja mundurów oraz strojów cywilnych z epoki. Spotkanie rozpocznie salut armatni Bractwa Kurkowego (Brama Poznania – Śluza Katedralna, ul. Dziekańska);
12.20 – prezentacja przez Michała Kępskiego, współautora wystawy czasowej poświęconej historii Śluzy Katedralnej, książki „Z rzeką w tle" przybliżającej biografię tego budynku od czasów jego budowy w XIX wieku do współczesności (Brama Poznania – Śluza Katedralna, ul. Dziekańska);
12.00-13.30 – swoje książki będzie podpisywał Leszek Adamczewski specjalizujący się w drugowojennej historii Wielkopolski. Będzie między innymi dostępna najnowsza publikacja naszego znamienitego gościa „Ucieczka przed bombami" (ul. Dziekańska);
14.00 – inscenizacja historyczna „O jeden most za daleko" nawiązująca do 70. rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej (Most Jordana);
15.00 – sesja popularnonaukowa z prelekcjami na temat fortecznego dziedzictwa kulturowego oraz związanej z nim turystyki. Agnieszka Stempin (Genius Loci) opowie o konstrukcji wczesnośredniowiecznych umocnień na Ostrowie Tumskim, dr Tomasz Karpiński o poznańskiej XVIII-wiecznej twierdzy, dr Magdalena Maćkowiak (Uniwersytet Przyrodniczy) o interpretacji fortecznego dziedzictwa kulturowego w turystyce, architekt Przemysław Wojciechowski o odbudowie Zamku Królewskiego w Poznaniu (Rezerwat Archeologiczny Genius loci, ul. Księdza Ignacego Posadzego 3).
Dodatkowe informacje: www.tmmlsh.pl, facebook.com/tmmlsh
Kontakt: Przemysław Maćkowiak, tel. +48 604 869 102.
Organizatorzy: Towarzystwo Miłośników Miasta Lubonia; współpraca: Centrum Turystyki Kulturowej Trakt, Rezerwat Archeologiczny Genius loci, Muzeum Techniki i Machin Wojennych w Gnieźnie, Grupa Rekonstrukcji Historycznej Rex, GRH Poczta Polowa 44/100, Bractwo Kurkowe Poznań zał. 1253, Towarzystwo Bambrów Poznańskich, Sekcja Rowerowa Unilever Polska S.A. Poznań, Automobilklub Wielkopolski, Pasjonaci Podziemi, Lubuskie Stowarzyszenie Historyczne Lubusz, Grupa militarno-historyczna Szaruga, Szczep ZHP Żabikowo im. hm. Kazimierza Grendy z Lubonia oraz Fabryka Umundurowania Braci Kłoskowskich Hero Collection, Restauracja Marago, Wydawnictwo Rebis, Poczta Polska, Veolia Energia Poznań ZEC S.A., Iron Sky, ZDM Poznań i Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna.
Wstęp jest bezpłatny, serdecznie zapraszamy!
© Przemysław Maćkowiak
Ilustracje:
1. W ubiegłym roku inscenizacja przygotowana na Ostrowie Tumskim prezentowała scenkę z życia garnizonu poznańskiej twierdzy czasu Wielkiej Wojny. W tym roku będzie ona związana z drugą wojną światową i odbędzie się pod hasłem „O jeden most za daleko". Fot. © Mark Krol
2. Na ulicy Dziekańskiej będzie można zobaczyć między innymi niemiecki pojazd rozpoznawczy Schützenpanzer SPz 11-2 zbudowany na podstawie francuskiego Hochkiss′a TT6. Fot. © Mark Krol
