Piątkowy wieczór, wszyscy domownicy powoli kładą się spać. Nic nie zapowiada katastrofy – aż do chwili, w której czoło waszego dziecka okazuje się być podejrzanie rozpalone. Termometr tylko potwierdza wasze przypuszczenie. Gorączka w całej okazałości! Co robicie? Sięgacie po leki przeciwgorączkowe? Jedziecie na oddział ratunkowy? A może, uparcie i (z pozoru) trochę ryzykownie, nie robicie nic – poza spokojnym czekaniem, obserwowaniem i przygotowaniem smacznej herbaty dla dziecka? Jeśli jesteście przyzwyczajeni do pierwszych dwóch rozwiązań, trzecie może wydawać się wam szczytem rodzicielskiej nieodpowiedzialności. Ale jest słuszne. I powie wam o tym niejeden pediatra.
Gorączka u dziecka – co warto o niej wiedzieć?
Zacznijmy od tego, czym gorączka nie jest. A nie jest stanem podgorączkowym, czyli sytuacją, w której temperatura ciała dziecka mieści się w przedziale 37,5 do 37,9°C. Podwyższenie temperatury ciała oznacza, że komórki układu odpornościowego wykryły intruza (do najczęstszych przyczyn gorączki należą choroby wirusowe). Leczenie stanu podgorączkowego nie jest wskazane – warto dać organizmowi szansę na walkę z patogenami. Nieco inaczej sprawa ma się z gorączką, w której temperatura ciała jest wyższa niż 38,0°C. Tę czasami należy obniżać, ale nie jest to regułą – w większości wypadków wystarczy bacznie obserwować dziecko i czekać. Dlaczego? Ponieważ gorączka jest mechanizmem obronnym organizmu. Już przy 38,0°C organizm produkuje dwadzieścia razy więcej przeciwciał. Jeśli sięgniemy po leki przeciwgorączkowe, temperatura spadnie, a dziecko poczuje się lepiej. Niestety, zniweczymy również wysiłki organizmu i sprawimy, że infekcja będzie się szybciej rozprzestrzeniać.
Przyczyny gorączki – na co zwrócić uwagę?
Gorączka u dziecka jest odpowiedzią na atak czynników zakaźnych. Najczęstszą przyczyną gorączki są zatem infekcje wirusowe (m.in. zakażenia układu oddechowego, zakażenie rotawirusowe), rzadziej bakteryjne (zakażenie układu moczowego, angina paciorkowcowa), a także grzybicze i pasożytnicze. Właśnie dlatego, zamiast uparcie mierzyć temperaturę ciała dziecka, zwróćmy uwagę na to, jak się ono czuje. Jeśli gorączce towarzyszą objawy takie jak m.in. duszność, wymioty, osłabienie (lub jakiekolwiek inne, które nas niepokoją), skontaktujmy się z lekarzem. Jeśli natomiast małe dziecko czuje się dobrze, nie zauważamy żadnych zaburzeń w jego zachowaniu, a jedynym objawem, który się pojawił, jest podwyższona temperatura ciała, obserwujmy dziecko. Pamiętajmy przy tym, że zwiększona ciepłota ciała szybko prowadzi do odwodnienia, dlatego proponujmy dziecku wodę, napar z kwiatów lipy (wykazuje działanie napotne!) lub domowy kompot. Co więcej, w przypadku wysokiej gorączki u dziecka możemy stosować chłodne okłady (do 2°C chłodniejsze od temperatury ciała dziecka).
Wysoka gorączka u dziecka – kiedy należy podać lek przeciwgorączkowy?
A kiedy zbijać gorączkę u dziecka? Cóż, czasami zdarza się, że naturalne metody obniżenia temperatury zawodzą, gorączka utrzymuje się dłużej, niż zakładaliśmy, albo pojawia się zbyt gwałtownie. Wówczas należy rozważyć podanie leków przeciwgorączkowych z paracetamolem (od urodzenia) lub ibuprofenem (od 3. miesiąca życia). Gorączkę powyżej 38°C należy również obniżać u dzieci, w których w przeszłości pojawiły się drgawki gorączkowe (lub ich rodzeństwa). Choć wspomniane wcześniej leki dostępne są w każdej aptece, przed ich podaniem warto skonsultować się z lekarzem. Rozmowa z pediatrą będzie również konieczna, gdy wysoka temperatura pojawi się u noworodka. W przypadku gorączki u tak małych dzieci nie wolno bagatelizować żadnego objawu – zresztą rodzicom dużo trudniej jest dostrzec inne symptomy (które mogą wskazywać m.in. na infekcję bakteryjną wymagającą włączenia antybiotyku), a także dopasować odpowiednią dawkę leku.
