Za oknem dzień coraz krótszy i szybko nadchodzi ciemność. W takie dni poszukujemy światła, ale zadajemy sobie też pytania jak kiedyś rozpraszano mrok, jak wyglądały lampy, jak ewoluowały i dlaczego. Odpowiedzi na nie można znaleźć na wystawie „Światło i sztuka. Lampy z XIX i XX wieku”. Prezentuje ona piękne obiekty, o których można powiedzieć dzieła sztuki, np.: lampa salonowa „Przeminęło z wiatrem”, ale też przydatne w przestrzeni zewnętrznej jak np. lampa, która oświetlała wieżę Eiffla w Paryżu w 1889 r. (jedna ze stu) oraz lampki górnicze rozpraszające mrok najbardziej nieprzyjaznych przestrzeni w kopalni, które zupełnie pozbawione są światła dziennego.
Ekspozycja łączy w sobie wiele różnorodnych aspektów związanych ze światłem. Są to przede wszystkim zagadnienia techniczne, związane z dokonującym się postępem technologicznym i naukowym, a także z dziedziny historii sztuki, rzemiosła artystycznego oraz szeroko rozumianej kultury materialnej XIX i XX w.
Warto zobaczyć przede wszystkim kolekcję unikatowych lamp naftowych obejmującą eksponaty z 2. połowy XIX i 1. połowy XX w., które wyróżniają się pięknym wzornictwem, bogactwem form poszczególnych elementów oraz różnorodnością materiałów z jakich je wykonano.
Kolejną część wystawy poświęcono lampom elektrycznym, stopniowo wypierającym wcześniejsze rodzaje oświetlenia. Eksponaty pochodzące z 1. połowy XX w., ukazują dawne piękno i kunszt wykonania najstarszego sprzętu tego typu.
Zbiór lamp technicznych został ujęty w osobną kategorię urządzeń wykorzystywanych głównie do oświetlania różnych przestrzeni zewnętrznych, w których człowiek musiał poruszać się po zmroku. Uwagę przyciąga ich charakterystyczna obudowa, której głównym zadaniem było zabezpieczenie źródła światła przed czynnikami zewnętrznymi, a także stabilne umocowanie, np. na ówczesnych powozach i samochodach.
Trudno wyobrazić sobie pracę bez światła w kopalni gdzie ciemność panuje przez całą dobę. Pokazane więc zostaną także, po raz pierwszy, lampy górnicze zakupione przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w 2019 r. W klimat czasów wprowadzą fotografie z epoki.
Do najcenniejszych i najciekawszych zabytków należą: para lamp naftowych zaadaptowanych z lamp olejnych (I poł. XIX w.); lampa naftowa „Przeminęło z wiatrem” wykonana w Consolidated Lamp & Glass Company w USA z unikatową dekoracją korpusu i bogato zdobionym kloszem; stojąca lampa elektryczna, której podstawę i korpus tworzy mosiężna pełnoplastyczna rzeźba ptaka. Wyjątkową jest lampa łukowa, jedna ze stu, które w 1889 r. oświetlały Wieżę Eiffla w Paryżu. Na wystawie jest prezentowanych około 90 eksponatów.
Kuratorki wystawy: Urszula Mróz i Marta Ajkowska – Mazur
Prezentowane obiekty pochodzą z:
- Muzeum Podkarpackiego w Krośnie
- Prywatnej kolekcji Janusza Chmielniaka „Zaginione światło”
- Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
fot. D. Kołakowski
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Kopalnia soli - podziemne ekspozycje Muzeum Podziemna ekspozycja Muzeum na gł. 135 m (III poziom) jest jedną z dwóch standartowych tras udostępnionych turystom do zwiedzania. Turyści w ramach jednego biletu i usługi przewodnickiej mogą zwiedzić: Trasę Turystyczną – …
32-020 Wieliczka
(0-12) 278-32-66, (012) 278 58
informacja@muzeum.wieliczka.pl
http://www.muzeum.wieliczka.pl