opowiada: Beata Frankowska
Kto mieszka w koronie białej brzozy? Jaką tajemnicę kryją trzy namioty rozstawione w samym środku niezmierzonego lasu, którym wędruje smutny i samotny żołnierz wracający z wojny? Czy znajdzie dom wśród drzew? I kto z kogo zdejmie czar?
Posłuchajcie rosyjskiej opowieści, którą pierwszy raz usłyszałam z ust norweskiego opowiadacza. I zapuściła we mnie korzenie. Może gdyby ludzie potrafili wśród konarów dostrzec Panią Drzewa, nie ważyliby się ich ścinać — bezmyślnie i na taką skalę? Może musieliby wtedy uznać, że drzewa mają dusze — jak my?
Beata Frankowska — opowiadaczka historii, edukatorka, animatorka kultury, związana z pierwszym w Polsce stowarzyszeniem skupiającym opowiadaczy Grupa Studnia O. (www.studnia.org). W swoim opowiadaniu łączy baśń, opowieść tradycyjną, opowiadanie literackie, małe narracje osobiste i historyczne w jedną całość. Współtworzy Międzynarodowy Festiwal Sztuki Opowiadania w Warszawie (www.festiwalopowiadania.pl). Od 2020 roku, razem z Olą Pronobis-Polatyńską, prowadzi kilkuletni projekt warszawski Drzewo życzeń. Opowieści z bliska i z daleka (www.drzewozyczen.waw.pl), którego ważnym elementem jest zbieranie opowieści o drzewach wśród dzieci, dorosłych i seniorów. Współtworzy również fundację edukacji ekologicznej Musszelka z siedzibą w Milanówku (www.musszelka.pl); od 2021 roku, razem z Joanną Miś-Skrzypczak, zainicjowała międzynarodowy projekt Drzewa cenniejsze niż złoto i kształci się na inspektorkę drzew. Od niedawna pracuje też w Mazowieckim Instytucie Kultury, gdzie jako członkini Zielonego Patrolu działa na rzecz transformacji MIK-u w zieloną instytucję kultury. W wolnych chwilach pisze wiersze i przytula się do drzew.
Rhizopolis Joanny Rajkowskej jest podziemnym miastem utworzonym pod lasem przez uciekinierów z powierzchni Ziemi po katastrofie kończącej epokę człowieka. Ich rolę gramy my — widzowie odwiedzający wystawę. Zaaranżowana przez artystkę sytuacja daje nam szansę na zbliżenie się do tajemniczego, cichego podziemnego świata, do życia korzeni drzew, ale także na to, aby na nowo przemyśleć umiejscowienie człowieka w świecie i jego fundamentalną zależność od natury. To zaproszenie do równoległego świata, który może stać się naszym hipotetycznym schronieniem, a być może także szansą na zbudowanie bardziej organicznych relacji z przyrodą.
W obliczu katastrofy niewątpliwie należy przemyśleć świat od nowa, ale w poszukiwaniu inspiracji warto również sięgać „do korzeni”. Przeczucie, że jesteśmy silnie związani z drzewami było wyrażane w mitach, baśniach i pieśniach wielu kultur. Wieczorynki z podziemnego miasta to cykl trzech opowieści o drzewach, zwierzętach i ludziach eksplorujących relacje oparte na współzależności, a nie na dominacji. Opowieści transmitowane będą z przestrzeni Rhizopolis. Opowiadaczki, siedząc pod korzeniami drzew, opowiedzą o chłopcu, którego ciekawość zaniosła do krainy bocianów, o tajemniczej Pani Drzewa i o Egle, królowej węży. Wprowadzeniem do Wieczorynek będzie wykład Małgorzaty Litwinowicz, która sięgając do antropologicznych źródeł, opowie o znaczeniu drzew w tradycji kultury.
