Mamy to! Tradycja budowy wyjątkowych w skali świata szopek krakowskich została wpisana na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO! Jest to pierwszy wpis o który wystąpiło Państwo Polskie i ogromne wyróżnienie dla krakowskiego szopkarstwa.
Tradycja szopkarska w Krakowie trwa nieprzerwanie od XIX wieku. Pierwotnie wykonywaniem szopek trudnili się rzemieślnicy z ówczesnych przedmieść Krakowa, szczególnie Krowodrzy i Zwierzyńca. Mniejsze szopki chętnie nabywali mieszczanie, którzy ozdabiali nim swoje domy i obdarowywali najbliższych. Większe, ze wspaniałymi lalkami-kukiełkami i rozświetlone od wewnątrz płomykami świec, pełniły funkcję przenośnego teatrzyku, który w okresie świątecznym przy wtórze odgrywanej na żywo muzyki gościł w domach zamożnych krakowskich rodzin.
W XX stuleciu funkcje obrzędowe szopki zaczęły wygasać. Nie wygasło jednak samo szopkarstwo. Do jego umocnienia i wyniesienia na najwyższy poziom artystyczny znacząco przyczynił się dr Jerzy Dobrzycki, kierownik Biura Propagandy Miejskiej, a po II wojnie światowej wieloletni dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. W 1937 roku Dobrzycki zainicjował Konkurs Szopek Krakowskich, który odbywa się corocznie po dziś dzień pod patronatem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Co roku w pierwszy czwartek grudnia szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Szopki ocenia jury składające się z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów, plastyków.
W organizowanym co roku w konkursie na najpiękniejszą szopkę bierze udział ok. 50 szopkarzy z kategorii seniorów i kilkuset w kategoriach dziecięcych i młodzieżowych. Twórcami szopek są osoby w różnym wieku i o różnym statusie zawodowym. Część z nich pochodzi z rodzin, w których tradycje szopkarskie sięgają pokoleń. Przygotowania do konkursu niejednokrotnie trwają wiele miesięcy, a nawet lat. Konstrukcje szopek najczęściej wykonane są z drewna, dykty i tektury, a do ich ozdabiania wykorzystuje się kolorowy papier, bibułę i staniol – wielokolorową, błyszczącą, metaliczną folię. Architektura szopek obowiązkowo nawiązuje do zabytkowej architektury Krakowa i stanowi jej twórczą interpretację. Najczęściej wykorzystywane są motywy kościoła Mariackiego, kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, Barbakanu, Sukiennic, Bramy Floriańskiej. Tożsamość szopki podkreślają symbole Krakowa i Polski: monogram „K”, orzeł w koronie, flagi biało-niebieska i biało-czerwona. Centralne miejsce w szopce zajmuje oczywiście scena Bożego Narodzenia.
6 grudnia 2018 roku na Rynku Głównym w Krakowie odbędzie się 76. Konkurs Szopek Krakowskich.
Wszystkie szopki będą prezentowane na wystawie w oddziale Celestat (ul. Lubicz 16), która trwać będzie od 10 grudnia 2018 r. do 24 lutego 2019 r.
Na otwarcie ekspozycji, połączone z zaświeceniem szopki w Ogrodzie Strzeleckim, zapraszamy 9 grudnia o godzinie 16.00.
