Nietrzymanie moczu po cesarce i po porodzie naturalnym – przyczyny zjawiska
Nietrzymanie moczu po ciąży może wystąpić zarówno u kobiet, które rodziły siłami natury, jak i u pacjentek, u których wykonane zostało cesarskie cięcie. Samo osłabienie mięśni dna miednicy (odpowiedzialnych za kontrolowanie wycieku moczu) wynika bowiem nie tyle z krótkich okresów parcia w procesie porodu naturalnego, ile ze stopniowego poddawania omawianych mięśni rosnącemu naciskowi. Nacisk ten jest oczywiście spowodowany powiększającym się dzieckiem, dużą ilością wód płodowych, masą ciała i – ogólnie – ciężarem tkanek ciążowych, takich jak łożysko. Dodatkowo ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu w połogu zwiększają konkretne czynniki:
- nadmierne zwiększenie masy ciała w ciąży i/lub choroba otyłościowa obecna u pacjentki przed zajściem w ciążę;
- praktykowanie nieprawidłowych nawyków toaletowych (dotyczy to zarówno ciężarnych, jak i osób niebędących w ciąży) – w tym między innymi przesiadywanie przez długi czas na toalecie, siłowe wymuszanie wypróżnienia (długotrwałe parcie), przyjmowanie niewłaściwej pozycji do mikcji czy defekacji;
- zaparcia ciążowe, które niestety nierzadko powodują u ciężarnej potrzebę długiego i częstego parcia podczas wizyt w toalecie (co oczywiście osłabia MDM);
- nieprawidłowe wzorce ruchowe, sprzyjające zarówno obniżeniu, jak i osłabieniu mięśni dna miednicy – w tym podnoszenie przedmiotów na wyprostowanych nogach, z szarpnięciem, kichanie bez skrętu tułowia, ogólny brak aktywności fizycznej.
Podsumowując, należy wyraźnie zaznaczyć, że poród siłami natury nie determinuje z pewnością wystąpienia inkontynencji poporodowej, a przeprowadzenie cesarskiego cięcia nie chroni przed tym problemem. Modyfikując wymienione powyżej czynniki można za to zminimalizować ryzyko nietrzymania moczu w połogu.
Nietrzymanie moczu po porodzie – ćwiczenia i leczenie
Podstawową formą terapii inkontynencji w połogu są ćwiczenia na nietrzymanie moczu po porodzie. Mają one na celu wzmocnienie mięśni dna miednicy, ich uelastycznienie, ale jednocześnie również naukę ich rozluźniania (nadmiernie spięte MDM mogą bowiem prowadzić także do inkontynencji, a oprócz tego do bólów podbrzusza, częstszych infekcji pęcherza moczowego, utrwalenia nieprawidłowej postawy ciała i innych, niepożądanych objawów).
Zestaw ćwiczeń na mięśnie dna miednicy, które mają służyć zniwelowaniu nietrzymania moczu, najlepiej opracować z fizjoterapeutą uroginekologicznym. To specjalista, który zarówno oceni stan MDM, zdiagnozuje ich osłabienie i/lub nadmierne napięcie, poprowadzi terapię manualną (w gabinecie) i nauczy pacjentkę, jak poprawnie wykonywać ćwiczenia na MDM. Warto tutaj dodać, że samodzielne wykonywanie takich ćwiczeń (zwłaszcza polegających na zatrzymywaniu strumienia moczu w trakcie mikcji) może przynieść więcej szkody, niż pożytku, dlatego w tej sprawie konieczna jest wizyta u specjalisty.
W przypadku braku osiągnięcia zadowalających efektów, terapia nietrzymania moczu uwzględnia także wykonywanie zabiegów miejscowych (m. in. elektrostymulacja), a w najcięższych przypadkach – zabiegów chirurgicznych. W trakcie leczenia, w celu zapewnienia sobie pełnego komfortu codziennego funkcjonowania, warto sięgnąć po dyskretne artykuły higieniczne dla osób z inkontynencją: https://www.doz.pl/apteka/k4697-Nietrzymanie_moczu.
Ile trwa nietrzymanie moczu po porodzie? Jak długo utrzymuje się ten problem? Tempo zachodzenia pozytywnych zmian u pacjentki zależy przede wszystkim od stanu wyjściowego MDM, a także od zaangażowania w terapię. U niektórych osób objawy inkontynencji ustąpią już po kilku tygodniach, a u innych trzeba będzie czekać na pełne efekty nawet kilka miesięcy. Niemniej należy tu zaznaczyć, że bez podjęcia jakiejkolwiek interwencji problem może się pogłębiać, dlatego nie warto czekać z wizytą u specjalisty – można udać się do niego już w połogu.
Źródła:
Dr n. med. R. Drabczyk, Nietrzymanie moczu – rodzaje, leczenie i sposoby zapobiegania [w:] Medycyna Praktyczna, 31.03.2022
Prof. dr n. med. V. Skrzypulec-Plinta, Czy wysiłkowe nietrzymanie moczu jest wskazaniem do cięcia cesarskiego? [w:] Medycyna Praktyczna, 22.01.2013
Dr n. med. A. Rogowski, prof. dr hab. n. med. W. Baranowski, Nietrzymanie moczu u młodych kobiet [w:] Ginekologia po Dyplomie 05/2015
Lek. S. Bender, lek. J. Borowski, dr n. med. T. Borkowski, dr n. med. C. Torz, prof. dr hab. med. P. Radziszewski, Nietrzymanie moczu [w:] Medycyna po Dyplomie 6/2011
W. Majkusiak, E. Barcz, Schorzenia dna miednicy. Uzasadnienie dla opracowania rekomendacji klinicznych [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 4
S. Jędrzejczyk, K. Lau, B. Rutkowska, A. Rżanek, A. Bobeff, M. Wieczorek, Nietrzymanie moczu po operacjach ginekologiczno-położniczych w świetle badań urodynamicznych [w:] Ginekologia Polska 5/2010
Artykuł sponsorowany