Bartosz Szydłowski:
„Tegoroczne motto festiwalu brzmi: Post tenebras lux (po ciemności światło) Chodzi o światło, które rozbija dominujący mrok, które uparcie wskazuje kierunek i nie pozwala się poddawać. To czego doświadczamy w ostatnich miesiącach to niemożliwa do objęcia degradacja świata jaki znaliśmy i w jakim byliśmy zadomowieni. Zdarzenia na wschodniej granicy, upadlający język polityki, prowokacyjne ustawy, wyprowadzające ludzi na ulice, coraz mniej symboliczna przemoc, w końcu bezradność wobec pandemii, groźby kolejnego lockdownu sprawiają, że chociaż trudno się robi festiwal teatralny, to wiara w jego fundamentalną rolę w odzyskiwaniu tego, co głęboko ludzkie jest jeszcze większa. Im ciemniej w rzeczywistości tym jaśniej na scenie teatralnej. Ten paradoks jest zasadą, która wyróżnia sztukę spośród innych ludzkich aktywności.
Artyści na scenie przepracowują trudne tematy. Nie odwracają wzroku od spraw bulwersujących i niewygodnych. Konfrontują się z tym co w realnym życiu coraz wyraźniej podlega manipulacjom i wyparciu. Jednocześnie nie chodzi o doraźną politykę, ale o poszukiwanie sensu w czasach jego utraty. Całe szczęście, że polski teatr nie jest równoległym światem do społecznej sytuacji, ale przecina się z nią, szuka punktów styku, wprost z niej wyrasta, próbując zrozumieć mechanizmy, które nami rządzą. To artyści oraz ich twórczość rozpalają mrok zdarzeń realnych. To sceniczne opowieści chronią wartości humanistyczne i odważnie przypominają o podstawowych obowiązkach człowieka, czyli o byciu empatycznym i nieobojętnym na krzywdę słabszych.
XIV edycja festiwalu będzie świętem i spotkaniem nie tylko w sprawie teatru, ale w imię głęboko humanistycznych wartości, które są warunkiem jego istnienia. Będziemy razem, walcząc o głos dla tego, co nas łączy, dzieląc się z publicznością nadzieją i wiarą w możliwość zmieniania świata na lepsze.”
Żywie Biełaruś!
Zaczynamy bardzo symbolicznym i ważnym gestem. Dzięki inicjatywie i wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego widzowie będą mieli okazję zobaczyć program teatralny poświęcony Białorusinom. Pokażemy najnowszą premierę Teatru im. H. Modrzejewskiej z Legnicy w reż. Łukasza Kosa na podstawie tekstu Andrieja Kurieńczyka „Głosy Nowej Białorusi” będącego prawdziwą historią ofiar represji w kraju uciskanym przez Łukaszenkę. Pokażemy również efekty pracy rezydencji białoruskich artystów związanych z niezależną grupą teatralną Kupałowcy: „Zapiski oficera armii czerwonej” wg powieści Piaseckiego oraz „Najpiękniejszy wschód”, a także performatywne czytania „Policji” S. Mrożka z Teatru Polskiego w Warszawie oraz „Darkroom” Nikity Illijczyka z Teatru Polskiego w Bydgoszczy.
Konkurs
Po rocznej, pandemicznej przerwie Festiwal wraca do konkursu Inferno, z udziałem 9 spektakli zrealizowanych w mijający sezonie. Konkursowy będzie również przegląd spektakli młodych twórców Paradiso /10 spektakli/. Oba konkursy oceniać będą jurorzy z Francji, Rosji, Hiszpanii, Niemiec, Grecji, Rumunii, Bośni i Hercegowiny oraz Litwy. Nagrody festiwalu ufundowane zostały przez Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego. Uroczysta gala odbędzie się 11 grudnia w Teatrze Łaźnia Nowa, a towarzyszyć jej będzie koncert Marysi Peszek, która mówi:
„Cieszę się na ten wieczór (…) przede wszystkim dlatego, że przecięły się nasze z Bartkiem Szydłowskim intuicje, co do tego jak chcemy komunikować się teraz ze światem. Jak egzystować w czasach mroku i deficytu sensu. Niesiemy Wam światło. Światło w mroku.
Chodźcie na koncert! Zagramy dla Was 11 grudnia, w najciemniejszym miesiącu jednego z najciemniejszych lat tej dekady. Bo im ciemniej, tym jaśniej.”
PROGRAM
INFERNO – Konkurs Polski
CZERWONE NOSY
Reżyseria: Jan Klata
Jak będzie wyglądał świat po zarazie? Czy wszelkie osobiste wolności oddamy bez szemrania Kościołowi? Choć Peter Barnes akcję swej komedii osadził w czternastowiecznej Francji podczas i po epidemii dżumy, trudno znaleźć lepszy tekst na dzisiejsze czasy. Przedstawienie Jana Klaty bawi się rozbuchaną formą dramatu, wykorzystuje wszystkie smaki przekładu Stanisława Barańczaka, trafia w punkt diagnozą mówiącą, że tylko śmiech jest w stanie nas ocalić. Pokazuje też ogromne możliwości zespołu aktorskiego Teatru Nowego w Poznaniu. Pierwsze skrzypce gra w nim Łukasz Schmidt w roli ojca Flote’a. W obsadzie również – w niemej partii Sonneriego, zwanego mistrzem dzwonków – Janusz Andrzejewski, który wcielał się w tę postać w słynnym przedstawieniu Eugeniusza Korina zrealizowanym w Nowym na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Inscenizacja Klaty wprost do niego nawiązuje.
Produkcja: Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu
Czas trwania: 240 minut (1 przerwa)
Gdzie: Teatr im. Słowackiego, Duża Scena
Kiedy: 3 grudnia, 18:00; 4 grudnia, 19:00
ONKO
Reżyseria: Weronika Szczawińska
Spektakl terapeutyczny, a zarazem terapię kontestujący? Anarchistyczny stand up oswajający śmiechem, obciachem, nieustannym gadaniem najtrudniejsze tematy? Zapewne jedno i drugie. Weronika Szczawińska usłyszała diagnozę: „rak piersi”, doświadczyła inwazyjnego leczenia oraz musiała zmierzyć się z opresyjnym, a chwilami absurdalnym systemem polskiej ochrony zdrowia. Osobisty bagaż posłużył jej do stworzenia porażająco szczerego przedstawienia, w którym cały czas pozostaje na scenie obok zjawiskowego Sebastiana Pawlaka, przy tej okazji rozliczającego się ze swą aktorską przeszłością, nadziejami, marzeniami. Onko wymyka się wszelkim klasyfikacjom. To prawdopodobnie najbardziej bezczelny spektakl, jaki zobaczycie w najbliższych miesiącach. Teatr blisko życia, chyba najbliżej, jak to możliwe.
Produkcja: TR Warszawa
Czas trwania: 75 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Scena Kameralna
Kiedy: 5 grudnia, 17:00
WUJASZEK WANIA
Reżyseria: Małgorzata Bogajewska
Klasyczny dramat Antona Czechowa wciśnięty na maleńką Scenę pod Ratuszem krakowskiego Teatru Ludowego objawia całkowicie współczesny wymiar i siłę. Małgorzata Bogajewska czyta Wujaszka Wanię jako opowieść o wiecznej tęsknocie, lęku, przerażeniu światem. Bohaterowie zagadują swój los, zajadają go, zapijają –w serii brawurowych, nieprawdopodobnie rytmicznych scen, aby na koniec znaleźć się w punkcie wyjścia, ale bez dawnych złudzeń, przez to jeszcze bardziej nam bliscy.
Dowód na to, jak wiele daje zawsze wnikliwa lektura klasycznego tekstu, rezygnacja z doraźności i brak zaufania do scenicznych błyskotek, zastąpione bliską pracą z aktorami. Wspaniałe role tworzą Maja Pankiewicz, Piotr Pilitowski, Piotr Franasowicz, Kajetan Wolniewicz, ale cały zespół tego spektaklu wart jest wszystkich pieniędzy. A my na widowni warci jesteśmy wzruszenia, jakie Wujaszek Wania z Ludowego gwarantuje.
Produkcja: Teatr Ludowy, Kraków
Czas trwania: 150 minut (jedna przerwa)
Gdzie: Teatr Ludowy, Scena Pod Ratuszem
Kiedy: 5 grudnia, 19:00
TYSIĄC NOCY I JEDNA. Szeherezada 1979
Reżyseria: Wojciech Faruga
Reżyser Wojciech Faruga wraz z autorką scenariusza Magdą Fertacz dokonują karkołomnego połączenia Baśni tysiąca i jednej nocy z twórczością i życiorysem wybitnej dziennikarki i reporterki Oriany Fallaci. Podczas islamskiej rewolucji irańskiej w 1979 roku odwiedziła ona na klika dni Teheran, by przeprowadzić wywiad z Ajatollahem Chomeinim. Towarzyszymy jej w tym wyjątkowym czasie – z kulminacją podczas nocy, gdy czuje bezpośrednie zagrożenie życia po tym, jak odważyła się odsłonić włosy podczas spotkania z ortodoksyjnym duchownym. I słuchamy jej opowieści, bo są jedyną bronią, którą ma Fallaci – jak Szeherezada – w walce z opresyjnym światem. Sugestywna, mocna, ale unikająca dosłowności inscenizacja trafiająca w samo sedno współczesności.
Produkcja: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Czas trwania: 120 minut
Gdzie: Teatr im. Słowackiego, Duża Scena
Kiedy: 6 grudnia, 17:00
TIKI I INNE ZABAWY
Reżyseria: Dominika Knapik
Wyobraźmy sobie, że podczas terapii grupowej spotykają się Raniewska i Płatonow, Trigorin i Iwanow, Nina Zarieczna i trzy siostry, które rzecz jasna nie pojechały do Moskwy. To się wydarza w przedstawieniu wybitnej choreografki Dominiki Knapik. Postaci z różnych dramatów Antona Czechowa, dotychczas funkcjonujące osobno, każda w swoim świecie, zyskują nowe wspólne życie. Ze sceny słyszymy zatem frazy z wszystkich sztuk autora Wiśniowego sadu. W zestawieniu z partyturą ruchu tworzą one nową sceniczną rzeczywistość, nawzajem się oświetlają i komentują, w ramach terapii, jakiej mimochodem, niemal niezauważalnie poddawani jesteśmy również my, widzowie. Wszystko z lekkością, świeżością, bez zadęcia. Takiego teatru pantomimy się nie spodziewacie.
Produkcja: Wrocławski Teatr Pantomimy
Czas trwania: 100 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Duża Scena
Kiedy: 7 grudnia, 17:00
WSTYD
Reżyseria: Małgorzata Wdowik
Trzecia – po Strachu i Gniewie – i ostatnia część autorskiego tryptyku Małgorzaty Wdowik. Bazująca na osobistej historii reżyserki opowieść o trzech pokoleniach kobiet z jednej rodziny, które zmagają się z tytułową traumą i jej dziedziczeniem. Wdowik we współpracy z dokumentalistką Agatą Baumgart zastanawia się nad mechanizmem wykluczania, a także sposobami szukania zeń wyzwolenia – i opowiadania o tym. Miesza gatunki i style, łączy teatr z kinem, performance’em, dokumentem. W obsadzie gwiazdy trzech generacji Nowego Teatru – Ewa Dałkowska, Magdalena Cielecka, Jaśmina Polak – w innych niż wszystkie dotychczasowe rolach.
Produkcja: Nowy Teatr, Warszawa
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: MOS Małopolski Ogród Sztuki
Kiedy: 7 grudnia, 19:30
HALKA
Reżyseria: Anna Smolar
Zapomnijcie o klasycznej zgrzebnej Halce Stanisława Moniuszki i Włodzimierza Wolskiego, jednym z najbardziej zajeżdżonych przez operowe sceny „pomników polskości”, jakie możemy sobie wyobrazić. Anna Smolar wraz ze współautorką scenariusza pisarką Natalią Fiedorczuk podpalają lont pod powszechnie znaną Halką i opowiadają tę historię zupełnie na nowo. W ich wersji Halka jest kimś więcej niż tradycyjnie potraktowaną zagubioną wariatką, rozpustnicą, wreszcie ofiarą męskiego świata. Bierze swój los we własne ręce i postanawia nie popełniać samobójstwa i pójść dalej całkiem osobną drogą. Spektakl Anny Smolar jest dekonstrukcją oraz próbą otwarcia nowej drogi, gdy idzie o interpretację opery Moniuszki. Ze znakomitą muzyką duetu Enchanted Hunters i chwilami bezczelnym humorem opowiada nie o Halce, lecz o takich jak ona. Dziś. Bawiąc się formą, językiem, drwiąc z naszych przyzwyczajeń, przedstawia całkiem nową historię (nieudanego) wykluczenia.
Produkcja: Narodowy Stary Teatr w Krakowie
Czas trwania: 220 minut (1 przerwa)
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Duża Scena
Kiedy: 8 grudnia, 17:00
KOMEDIA. WUJASZEK WANIA
Reżyseria: Jędrzej Piaskowski
Anton Czechow uparcie powtarzał, że pisze komedie, i nie krył niezadowolenia, kiedy publiczność podczas premier jego sztuk w miarę regularnie nie wybuchała śmiechem. Byłby zachwycony, oglądając spektakl Jędrzeja Piaskowskiego w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. Młody reżyser uczynił bowiem z Wujaszka Wani komedię jak się patrzy, nawet – żeby nikt nie miał wątpliwości – klasyfikację gatunkową zawarł w tytule. Jest więc śmiesznie, chwilami upiornie śmiesznie, powiedzmy tylko, że w sosnowieckim przedstawieniu służąca jest jednocześnie drobiącą po scenie… kurą. Rozterki bohaterów przybierają wymiar groteskowej szamotaniny, ale nawet o milimetr nie przybliżają ich do wymarzonego „lepszego” życia. Czy takie życie tu i teraz jest bowiem w ogóle możliwe? Po ogromnym sukcesie zrealizowanego w lubelskim Teatrze Osterwy, a pokazywanego na ubiegłorocznej Boskiej Komedii Nad Niemnem, Jędrzej Piaskowski wraz z dramaturgiem Hubertem Sulimą znów podążają trzecią drogą – pomiędzy bezużytecznym konserwatyzmem a hermetyczną nowoczesnością.
Produkcja: Teatr Zagłębia w Sosnowcu
Czas trwania: 135 minut
Gdzie: MOS Małopolski Ogród Sztuki
Kiedy: 8 grudnia, 21:15
SONATA JESIENNA
Reżyseria: Grzegorz Wiśniewski
Grzegorz Wiśniewski mierzy się z jednym z najbardziej kanonicznych scenariuszy filmowych Ingmara Bergmana, a Danuta Stenka wciela się w może najważniejszą rolę w dorobku Ingrid Bergman. Charlotta, światowej sławy pianistka, po długiej nieobecności przyjeżdża do domu swej córki Ewy, która próbuje iść jej drogą. Konfrontacja obu kobiet doprowadza do obnażenia ich lęków i skrywanych przed światem wzajemnych zależności.
Sonatą jesienną Grzegorz Wiśniewski udowadnia, że w dziedzinie teatru psychologicznego, najbardziej drobiazgowo analizującego emocje bohaterów, nie ma sobie w Polsce równych. Danuta Stenka pokazuje zaś, że jest aktorką do zadań wyjątkowych, tworząc kreację wstrząsającą, wyróżnioną już najważniejszymi aktorskimi nagrodami sezonu, m.in. na Festiwalu Sztuki Aktorskiej w Kaliszu oraz Nagrodą Zelwerowicza przyznawaną przez redakcję miesięcznika „Teatr”.
Produkcja: Teatr Narodowy w Warszawie
Czas trwania: 110 minut
Gdzie: Teatr im. Słowackiego, Duża Scena
Kiedy: 8 grudnia, 19:00; 9 grudnia, 20:00
PARADISO – Konkurs Młodych Twórców
RAJ. POTOP
Reżyseria: Grzegorz Jaremko
Trylogię klimatyczną austriackiego pisarza młodego pokolenia Thomasa Köcka uznano za najważniejszy niemieckojęzyczny dramat ostatnich lat, a jej autora wyróżniono prestiżową Nagrodą Kleista. Grzegorz Jaremko wystawił w Studio pierwszą część owej trylogii, odczytując z niej gęstą od znaczeń opowieść o nieustającym kryzysie ludzkości. Kryzysie, który niektórzy nazywają rozwojem. Jesteśmy w XIX-wiecznej Brazylii podczas boomu kauczukowego, obserwujemy współczesną rodzinę, ogarniętą obsesją bogacenia się, ale pracującą na śmieciówkach, widzimy także świat po katastrofie klimatycznej, tonący w śmieciach. To się nazywa apokalipsa. Płyniemy wraz z aktorami Teatru Studio przez magmę słów, nie wiedząc, dokąd nas one zaprowadzą. I doceniamy Grzegorza Jaremkę, jednego z najciekawszych reżyserów najmłodszego pokolenia, gdyż częstokroć okrutnie zabawnym spektaklem Raj. Potop formułuje zupełnie nowy, niepodobny do żadnego innego język scenicznej opowieści.
Produkcja: STUDIO teatrgaleria w Warszawie
Czas trwania: 100 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Scena Kameralna
Kiedy: 7 grudnia, 19.15
SILENZIO!
Reżyseria: Ramona Nagabczyńska
W projekcie choreografki Ramony Nagabczyńskiej teatr, taniec i opera łączą się i nawzajem kwestionują. Operze odebrany zostaje zwyczajowy patos, taniec częstokroć sprowadza się do bezruchu, głosy kobiet wybrzmiewają mocno, niejako wbrew światu, częstokroć dążącego do ich zdławienia. Performerki wcielają się w operowe heroiny, słyszymy słynne arie, ale wszystko raz po raz zostaje unieważnione, zniweczone obscenicznością gestu, niestosownością ruchu, unikającym dosłowności obnażeniem. Silenzio to spektakl feministyczny, ale idący w poprzek dominującej w debacie publicznej narracji. Warto go oglądać, pamiętając, jakim nastrojem pulsują ostatnio polskie ulice.
Produkcja: Nowy Teatr w Warszawie
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: MOS Małopolski Ogród Sztuki
Kiedy: 10 grudnia, 17:00
MASZYNA
Reżyseria: Jagoda Szelc
Reżyserka, dzięki filmom Wieża. Jasny dzień oraz Monument, uznana za najbardziej oryginalny głos w polskim kinie ostatnich lat, debiutuje na teatralnej scenie. Z inspiracji twórczością Franza Kafki, przede wszystkim opowiadaniem Kolonia karna, przeprowadza eksperyment zarówno na głównej bohaterce przedstawienia, granej przez Sarę Celler-Jezierską, jak i na nas, widzach. Maszyna bowiem pracuje codziennie, nawet popsuta działa bez zarzutu. Naświetla dźwiękiem, wwierca się w mózg, przenicowuje ludzi. Nie ma przed nią ucieczki. Eksperyment Jagody Szelc, powstały w ścisłej współpracy z zespołem aktorskim Teatru Polskiego w Bydgoszczy, to rzecz całkowicie nowa na polskich scenach. Trzeba doświadczyć go na własnej skórze.
Produkcja: Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Mała Scena
Kiedy: 6 grudnia, 18:00
SERCE
Reżyseria: Wiktor Bagiński
„Moja tragedia nie polega na tym, że jestem czarny. Moja tragedia nie polega nawet na tym, że jestem czarnym Polakiem. Tragedia, której najbardziej się obawiam – idąc za Jamesem Baldwinem – polega na zaakceptowaniu teologii, która odmawia życia. Chodzi tutaj o dopuszczenie do siebie możliwości bycia podczłowiekiem. Jeśli taka możliwość, a raczej po prostu myśl, zostanie dopuszczona, wtedy rozpoczyna się walka o swoje człowieczeństwo”, mówi reżyser Wiktor Bagiński, który opowiada w Sercu własną historię dorastania i młodości w ogarniętej rasizmem Polsce. Czasu naznaczonego dodatkowo niemal fizycznie odczuwanym brakiem ojca. Całość łączy narrację autorską z fragmentami Jądra ciemności, ujmując lekkością i bezpretensjonalnością. Wystarczy sprawdzić, jak w alter ego reżysera wciela się Dobromir Dymecki – aktor, który bynajmniej czarnoskóry nie jest ani czarnoskórego nie udaje.
Produkcja: TR Warszawa
Czas trwania: 90 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Scena Kameralna
Kiedy: 9 grudnia, 18:00
BEZPIECZNE MIEJSCE
Reżyseria: Tomasz Fryzeł
Zaczęło się jeszcze przed pandemią. Czworo studentów pod kierunkiem Marcina Wierzchowskiego przygotowało egzamin, próbując odpowiedzieć na pytanie, kim jest bohater naszych czasów i jak pokazać go na scenie. W ten sposób zrodziła się etiuda o pokoleniu współczesnych katastrofistów. Okazała się przy tym na tyle pojemna, iż mogła stać się zalążkiem do pełnego spektaklu, w którym wraz z dwojgiem bohaterów szukamy ucieczki przed dzisiejszym światem lęków i niepewności, szukamy bezpiecznego miejsca w owym świecie i w nas samych. Spektakl katastroficzny oraz sceniczna medytacja na ekstremalnie trudne czasy w jednym godzinnym seansie.
Produkcja: Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Mała Scena
Kiedy: 8 grudnia, 17:00
ARIANIE
Reżyseria: Beniamin M. Bukowski
Bracia Polscy, zwani przez swoich przeciwników arianami, działali w wiekach XVI i XVII. Jako ruch religijny stawiali najbardziej radykalne postulaty – chcieli absolutnej tolerancji, gdy idzie o wyznanie, równości płci i klas społecznych, powszechnego dostępu do edukacji, otwarcie hołdowali pacyfizmowi. Czy dziś możliwe byłoby odrodzenie ariańskiego zboru, czy istnieje wśród nas przestrzeń, w którą można wpisać jego system wartości? Te pytania stają u podstaw autorskiego przedstawienia młodego dramaturga i reżysera Beniamina M. Bukowskiego, rozpisanego na sześć głosów i sześciu aktorów, wchodzących w role Braci Polskich i ich ideowych oponentów. Frapującego i lekkiego, mimo wagi podejmowanych tematów.
Produkcja: Narodowy Stary Teatr w Krakowie
Czas trwania: 105 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Nowa Scena
Kiedy: 8 grudnia, 19:00
POPATRZ NA MNIE
Reżyseria: Ewa Kaim
Studenci wydziału aktorskiego krakowskiej AST, specjalności wokalno-aktorskiej, wybierają się w podróż w przyszłość, kilkadziesiąt lat do przodu. Na naszych oczach przeistaczają się w mieszkańców domu spokojnej starości. Spoglądając na drugą stronę, wolny czas spędzają w świetlicy, oglądają telewizję, bawią się, jak umieją, czasem zażarcie kłócą o przeszłość… I muzykują, muzykują, muzykują. Odzwierciedlenie swoich małych radości, tęsknot i lęków, odnajdując w klasycznych polskich piosenkach. Słyszymy m.in. Kawiarenki, Przetańczyć z tobą chcę całą noc.
Produkcja: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Czas trwania: 120 minut
Gdzie: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Kiedy: 5 grudnia, 20:00
DARWIN ALBO DZIECI EWOLUCJI
Reżyseria: Magdalena Miklasz
Studenci aktorstwa białostockiego wydziału AT w Warszawie pod kierunkiem Magdaleny Miklasz wracają do postaci Karola Darwina. Nie po to jednak, by budować pomnik brytyjskiego geologa ani tworzyć jego tradycyjną biografię, ale by sprawdzić, jak zmienił się świat niemal dwieście lat po słynnej drugiej wyprawie HMS Beagle, w której Darwin wziął udział. Ich przedstawienie to osobista podróż śladami uczonego, podróż w nieznane – zdarzyć się może absolutnie wszystko. W warunkach pandemii oni, a wraz z nimi i my, spotkają gadające małpy, legendarną piosenkarkę, a nawet pewną pracownicę co z tego że nieistniejącego Muzeum Historii Naturalnej i Mniej Naturalnej im. Karola Darwina w Białymstoku. Zagrają nie tylko ludzie, ale i lalki – w końcu to Białystok, stolica polskiego teatru lalkowego.
Produkcja: Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Filia w Białymstoku
Czas trwania: 150 minut
Gdzie: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Kiedy: 6 grudnia, 20:00
HEY U
Reżyseria: Agnieszka Glińska
Spektakl dyplomowy studentów wydziału aktorskiego krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych, bezdyskusyjny zwycięzca tegorocznego Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi. Zamiast odtwarzania napisanych wcześniej postaci, budowania tradycyjnych ról mamy opowieść o tym, co to znaczy być pośród ludzi, co znaczy poznać drugiego człowieka, naprawdę go czuć. I o tym, czym jest relacja z Drugim, ta prawdziwa, nie udawana. Seans zbiorowej (auto)terapii, a może raczej wspólnego doświadczania świata i człowieka.
Produkcja: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Czas trwania: 120 minut
Gdzie: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Kiedy: 9 grudnia, 20:00
KLUB
Reżyseria: Weronika Szczawińska
„To jest taki klub / Po szwedzku klubben / To ważne, że po szwedzku / Bo przypominam, że jesteśmy w Sztokholmie / Czyli w Szwecji / W bardzo szwedzkiej Szwecji / To ważne, wiecie państwo, że w ogóle nie jesteśmy w Polsce” – mówią bohaterki spektaklu Klub. Przedstawienie oparte zostało na reportażu Matildy Gustavsson przedstawiającego kulisy seksualnego skandalu w Akademii Szwedzkiej i zrodziło się z inicjatywy studentek warszawskiej AT, chcących z bliska przyjrzeć się mechanizmom nie tylko seksualnej przemocy i wykluczania. Do swojego kolektywu młode aktorki zaprosiły reżyserkę Weronikę Szczawińską. Całość powstała na zasadzie równościowej współpracy wszystkich twórczyń, bez uwzględniania relacji mistrz–uczeń albo reżyser–aktor.
Produkcja: Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, TR Warszawa
Czas trwania: 120 minut
Gdzie: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Kiedy: 8 grudnia, 21:00
PURGATORIO
PURIFICATION
Reżyseria: Katarzyna Kalwat
Purification to nie pierwsze w karierze Katarzyny Kalwat artystyczne przedsięwzięcie z pogranicza teatru i muzyki. W głośnym Rechnitz. Anioł zagłady wstrząsający tekst towarzyszył niczym słowa w operowych ariach muzyce Wojtka Blecharza. Tym razem aktorka Iwona Budner staje na scenie wraz z zespołem muzycznym pod kierownictwem Andrzeja Bauera. Współtwórczynią przedsięwzięcia jest Agata Zubel, jedna z najwybitniejszych polskich kompozytorek współczesnych. Co niesie tak niecodzienne spotkanie teatru i muzyki i co wynika z napięcia, które wytwarza się pomiędzy tymi dwiema sferami?
Produkcja: Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Duża Scena
Kiedy: 4 grudnia, 17:00
DEBIL
Reżyseria: Piotr Ratajczak
To będzie opowieść o Kubie. O mężczyźnie z niepełnosprawnością intelektualną, który ma „czterdzieści lat skończone”. Kuba lubi zupę, swoich przyjaciół ze Stumilowego Lasu i chce żeby wszyscy byli „dobzi”. Kuba nie lubi bigosu, schodów i złych ludzi. Dlatego Kuba marzy, by zmienić świat, by zrobić go lepszym. I kiedy zdobywa taką możliwość, to robi to. Tak jak potrafi. Debil to prapremiera dramatu uhonorowanego Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną za najlepszy tekst 2020 roku. Dramatu, który w przewrotny i dowcipny sposób porusza złożony temat osób z niepełnosprawnością i temat świata, który próbuje – a czasem nie próbuje wcale – z tym tematem dialogować. A dialogować trzeba; byle robić to mądrze, z empatią i czułością.
Produkcja: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Czas trwania: TBA
Gdzie: Teatr im. Juliusza Słowackiego, Dom Machin (Scena Miniatura)
Kiedy: 7 grudnia, godz. 17:00 i godz. 21.00
KRESZANY
Reżyseria: Olena Apczel
Olena Apczel pochodzi ze wschodniej Ukrainy, nieopodal granicy z Rosją. Dziś te tereny ogarnięte są rosyjską okupacją. Choć artystka może pracować poza granicami kraju, trauma, której doświadczyła jej ojczyzna, odbija się bezpośrednio we wszystkich jej projektach. W Ukrainie pracowała przede wszystkim w Charkowie, w Polsce – poprzednio w Tarnowie oraz w Teatrze Wybrzeże, gdzie wyreżyserowała głośny, nagrodzony m.in. na bydgoskim Festiwalu Prapremier spektakl Więzi. Teraz powraca do nas prawdopodobnie najbardziej niezwykłym swym przedsięwzięciem, powstałym w koprodukcji Teatru Zagłębia w Sosnowcu oraz Festiwalu Boska Komedia. Kreszany to próba napisania alternatywnej historii Słowiańszczyzny, a więc ziem szczególnie Apczel bliskich. Co by było, gdyby losy Polaków, Ukraińców, Rosjan, Białorusinów potoczyły się inaczej? Czy byliby skazani na to wszystko, co ich spotykało i nadal spotyka? Spektakl powstawał na bazie rodzącego się na próbach scenariusza reżyserki, Olgi Maciupy i Wojtka Zrałka-Kossakowskiego oraz improwizacji aktorskich. Zakończy go wspólny rave – zabawa artystów i publiczności.
Produkcja: Teatr Zagłębia w Sosnowcu
Czas trwania: TBA
Gdzie: Teatr Ludowy, Duża Scena
Kiedy: 6 grudnia, 20:00
OBYWATELKA KANE
Reżyseria: Wiktor Rubin
Wiemy, kim był obywatel Kane, bohater słynnego filmu Orsona Wellesa z 1941 roku, powszechnie uważanego najwybitniejsze dzieło w historii kina. Wiemy też sporo o jego rzeczywistym pierwowzorze, którym był magnat prasowy William Randolph Hearst. Duet Jolanta Janiczak i Wiktor Rubin bohaterką swego najnowszego przedstawienia czynią wnuczkę Hearsta Patty. W 1974 roku jako dwudziestoletnia studentka została porwana przez tajemniczą grupę SLA, kojarzoną z lewicowym terroryzmem. Następnie wstąpiła w jej szeregi, biorąc udział w wielu akcjach mających na celu podważenie społecznego porządku zbudowanego między innymi przez jej rodzinę. Janiczak i Rubin, dwukrotni laureaci Boskiej Komedii, znów przyglądają się samotnej walce jednostki w opresyjnym społeczeństwie.
Produkcja: Narodowy Stary Teatr w Krakowie
Czas trwania: TBA
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Duża Scena
Kiedy: 5 grudnia, 19:15
ŚNIEG
Reżyseria: Bartosz Szydłowski
Bartosz Szydłowski czyta wielką powieść Orhana Pamuka poprzez nabrzmiewające we współczesnym świecie fundamentalizmy, ideowe wojny prowadzące wprost do rozlewu krwi, wreszcie opresyjny porządek religijny zmierzający do wykluczania i eliminacji niechcących się przystosować. Poeta Ka wraca po kilkunastu latach pobytu na Zachodzie do rodzinnego miasta Kars. Oficjalnie – na pogrzeb matki. Nieoficjalnie – bo pochłania go seria samobójstw młodych dziewczyn, więc rozpoczyna nieformalne śledztwo. Śnieżyca odcina miasto od świata zewnętrznego. Za chwilę zacznie się rewolucja… Z wnikliwej lektury powieści tureckiego noblisty, ale także z poprzednich doświadczeń reżysera (przede wszystkim spektaklu Konformista 2029) rodzi się inscenizacja mocna, ale nieśpieszna, przesycona podskórnym niepokojem, przeczuciem apokalipsy, melancholią.
Produkcja: Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, STUDIO teatrgaleria w Warszawie, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, Gdański Teatr Szekspirowski
Czas trwania: 180 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Duża Scena
Kiedy: 9 grudnia, 18:00; 10 grudnia, 19:00
DZIADY
Reżyseria: Maja Kleczewska
Ostatnio gościła na Boskiej Komedii ze znakomitym spektaklem Pod presją na motywach filmu Johna Cassavettesa. Teraz powraca na festiwal z własną wizją arcydzieła Adama Mickiewicza, jakże odległą od szkolnej jego interpretacji. Dziady Mai Kleczewskiej to Dziady Anno Domini 2021, Dziady w podzielonym, skłóconym jak nigdy wcześniej i niezdolnym do wzajemnego wysłuchania społeczeństwie, kraju dwóch gotowych do wojny narodów. A pomiędzy nimi stają Poeci, mimo że niepotrzebni jednej i drugiej stronie. W roli Gustawa Konrada Dominika Bednarczyk, jako Nowosilcow – Jan Peszek.
Produkcja: Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Czas trwania: TBA
Gdzie: Teatr im. Słowackiego, Duża Scena
Kiedy: 11 grudnia, 19:00
AGON
Reżyseria: Dominika Knapik
„Agon” to mockument choreo-terapeutyczny inspirowany doświadczeniem łączenia życia zawodowego z macierzyństwem. Dominika Knapik wraca na scenę jako perfomerka, żeby opowiedzieć o pracach „na całe życie”: tej artystycznej i tej matczynej. Staje przy tym do walki z własną biografią: choreografki-pracoholiczki oraz odwiecznym poczuciem winy wobec dziecka wychowywanego przez zapracowaną matkę. Towarzyszką w tym pojedynku jest Pytia – choreoterapeutka, której nie umknie żaden szczegół. Na warsztat zostaje wzięty głęboko osobisty materiał, który jest detonowany poprzez autoironiczną formę mockumentu („fałszywego dokumentu”). W tym spektaklu owocuje to zdystansowaną, szkatułkową narracją, odbijającą performatywność reprezentacji – dzięki niej widzowie mogą wybiec w przyszłość, jednocześnie cofając się w czasie. Wynikiem jest krytyczne, ale i niepozbawione poczucia humoru, studium o sensie uprawiania (artystycznego) zawodu i łączenia go z macierzyństwem.
Produkcja: Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie
Czas trwania: 60 minut
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Mała Scena
Kiedy: 7 grudnia, 15:00
RODZEŃSTWO
Reżyseria: Krystian Lupa
W październiku minęło dwadzieścia pięć lat od premiery Rodzeństwa w krakowskim Starym Teatrze. Dziś przedstawienie Krystiana Lupy jest fenomenem – minęło ćwierć wieku, a ono wciąż utrzymuje się na afiszu narodowej sceny w niezmienionej obsadzie. Agnieszka Mandat, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik i Piotr Skiba nasycają swe postaci coraz to nowymi emocjami. Ich Ritter, Dene i Voss z upływem lat nabierają życiowej goryczy, tracą resztki złudzeń. Krystian Lupa natomiast przypomina, że jest jedynym takim inscenizatorem twórczości Thomasa Bernharda. Podąża za nim krok w krok, wypełnia własnym widzeniem świata i filozofią. Rodzeństwo dwóch aktorek, Ritter i Dene, oraz filozofa Vossa, który właśnie opuścił zakład dla obłąkanych, spotyka się podczas długiego rodzinnego obiadu. Na pojednanie jest już jednak za późno, zostaje powolne staczanie w otchłań narastającego obłędu.
Produkcja: Narodowy Stary Teatr w Krakowie
Czas trwania: 180 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Scena Kameralna
Kiedy: 11 grudnia, 18:00; 12 grudnia, 18:00
3SIOSTRY
Reżyseria: Luk Perceval
Światowej sławy reżyser Luk Perceval po raz pierwszy pracował w Polsce z zespołami aktorskimi TR Warszawa i Narodowego Starego Teatru w Krakowie, tworząc autorską parafrazę klasycznego dramatu Antona Czechowa, opowiadaną innymi słowami, ale wierną duchowi autora. W czasie gdy podróż do Moskwy nie jest już żadnym problemem, trzy siostry powracają wspomnieniami do dawno minionej młodości. Świat stacza się ku ostatecznej katastrofie, bohaterowie pogrążają się w somnambulicznych drgawkach, z trudem w ogromnej przezroczystej tafli rozpoznając swe odbicia. W mistrzowsko precyzyjnej inscenizacji Percevala dostajemy nowy teatr esencji, Czechow spotyka się z Kantorem i Beckettem, spektakl zasysa bez reszty, nie dając szansy na obojętność. Wielkie zwycięstwo zespołowego aktorstwa, bo nie ma tu ról ważnych i mniej ważnych, prawdziwie wspólnotowe doświadczenie.
Produkcja: TR Warszawa, Narodowy Stary Teatr w Krakowie
Czas trwania: 130 minut
Gdzie: Narodowy Stary Teatr, Duża Scena
Kiedy: 11 grudnia, 19:15; 12 grudnia, 19:15
ODYSEJA. HISTORIA DLA HOLLYWOODU
Reżyseria: Krzysztof Warlikowski
Krzysztof Warlikowski w swoim najnowszym przedstawieniu łączy Odyseję Homera z dwoma utworami Hanny Krall – Król kier znów na wylocie i Powieść dla Hollywoodu. Wędrówka mitycznego bohatera prowadzi do świata Izoldy, Żydówki, która podczas wojny dokonywała niezwykłych czynów tylko po to, by ocalić męża. Na to wszystko nakłada się plan amerykańskiego filmu – Izoldę ma bowiem zagrać sama Elizabeth Taylor. Warlikowski zderza mitycznych i historycznych bohaterów, wskrzesza spór między Martinem Heideggerem a Hanną Arendt. Wszystko to w inscenizacji pełnej rozmachu, a mimo to zaskakująco – jak na jego najnowsze dzieła – surowej, pozbawionej wszystkiego, co w tej opowieści niekonieczne.
Produkcja: Nowy Teatr
Czas trwania: 4 godziny
Gdzie: Teatr Łaźnia Nowa, Duża Scena
Kiedy: 14, 15, 16 stycznia 2022, godz. 18.00
MAŁA BOSKA KOMEDIA
PRZEMIANY
Reżyseria: Michał Borczuch
Reżyser Michał Borczuch oraz autorka dramaturgii i scenariusza Joanna Bednarczyk łączą starożytną mitologię, a dokładniej Metamorfozy Owidiusza, z improwizacjami powstałymi podczas prób przedstawienia, w którym bierze udział młodzież wyłoniona w drodze castingów. Opowieści o współczesnym dojrzewaniu w świecie pełnym pokus i barier spotykają się z historiami Narcyza, Faetona, Prozerpiny, Ceres. Niepostrzeżenie odkrywamy, jak wiele je łączy. Wszystko to w spektaklu zaskakująco lekkim i bezpretensjonalnym, napędzanym energią młodych wykonawców oraz sprawnością, siłą i poczuciem humoru aktorów z Warszawy i Bydgoszczy.
Produkcja: STUDIO teatrgaleria w Warszawie, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy
Czas trwania: 150 minut
Gdzie: Teatr Ludowy, Duża Scena
Kiedy: 9 grudnia, 18:00