29 marca – 15 kwietnia 2011
Kolorowe „pająki", bibułowe kwiaty, bukiety, girlandy złożą się jedną z dwóch świątecznych ekspozycji przygotowanych przez wrocławskie Muzeum Etnograficzne.
Kolorowe ozdoby bibułkowe odmieniały nieco szarą rzeczywistość polskiej wsi. Trwające przez niemal pół roku słoty, śniegi i często zachmurzone niebo wywoływały atawistyczne pragnienie żywych barw. Tym można częściowo wytłumaczyć fenomen rozwoju bibułkarskiej sztuki we wszystkich prawie polskich regionach. Jej kanon ustalił się w ciągu niespełna kilku dekad – pomiędzy okresem uwłaszczeń w trzech zaborach, a czasem światowych wojen. Decydujący wpływ na rozwój tej gałęzi rzemiosła wiejskiego miał wzrost produkcji kolorowego papieru na przełomie XIX i XX w. Nie bez znaczenia pozostaje tu także oddziaływanie idei ogrodu zimowego Drugiego Cesarstwa lansującej na szeroką skalę wprowadzanie kwietnych dekoracji do wnętrz mieszkalnych. W polskiej sztuce ludowej zaowocowało to oryginalną formą sztuki tworzenia bibułkowych kwiatów, które wypełniły wnętrza mieszkalne i stały się ozdobą rekwizytów obrzędowych. Bibułkowe ozdoby odmieniały rzeczywistość oferując ich wykonawcom doznanie głębokiej satysfakcji z własnego mistrzostwa. Były odzwierciedleniem talentu, wrażliwości i artystycznej inwencji. Każdego roku powstawały dzieła, a nawet arcydzieła – kruche i niepowtarzalne, których wykonanie wymagało skupienia i uważności. Są w naszej kulturze jakby dalekim echem buddyjskich mandali, tworzonych z także kruchego i ulotnego materiału.
Barwne kwiaty z bibuły ozdabiały w formie wianków i bukietów przedmioty kultu religijnego, a także stoły i parapety okien. Były częścią słomkowych pająków. Zdobiły ślubne korony, dożynkowe wieńce i choinki. Do dziś umiejętność ich wyrobu jest powszechna wśród mieszkanek wsi. Na Dolnym Śląsku znajdujemy je w wielkiej rozmaitości regionalnych odmian. Są częścią niematerialnego dziedzictwa kulturowego zasługującą na popularyzację i ochronę.
Pokazywane prace wykonały artystki z Czerwonej Wody, Gościszowa, Henrykowa, Kamienia, Krotoszyc, Radostowa, Radwanic, Żarek Średnich, Podgórek, Mirska, Mroczkowic, Mysłakowic, Ocic i Pobiednej
„Pisanki i palmy wielkanocne"
29 marca – 15 kwietnia 2011
Pisanki zdobione techniką batikową, rytowniczą oraz aplikacyjną, palmy plecione z suszonych, barwionych kwiatów i traw, gliniane baranki, drewniane ptaszki oraz wiele innych świątecznych dekoracji będzie można oglądać na tej wystawie.
W obrzędowości wielkanocnej szczególną rolę pełniło jajko, którego niezwykła symbolika sięga czasów przedchrześcijańskich. W wielu kulturach świata symbolizowało życie, płodność oraz odradzanie się przyrody. Według najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych wierzeń uważano je za praźródło, prapoczątek wszelkiego życia na ziemi. Zdobione jajko miało zapewniać szczęście, powodzenie i ochronę przed urokami, używano go w rytuałach płodności, zabiegach uzdrawiających i działaniach magicznych. W okresie Świąt Wielkanocnych pełniło też rolę obrzędowego daru, który wręczano sobie wzajemnie wyrażając w ten spsoób sympatię i miłość (zakochani przesyłali sobie pisanki zabarwione na czerwono). Na wystawie pokazane zostaną między innymi pisanki wykonane przez współczesnych twórców na motywach huculskich, suwalskich, opolskich czy rzeszowskich, ale również takie, które łączą tradycyjne techniki z nowymi sposobami zdobienia na przykład technikę batikową z podmalowywaniem wzorów flamastrem. Dzisiejsi artyści obok motywów zapamiętanych z dzieciństwa stosują, które są wyrazem ich indywidualnych możliwości i wyobraźni. Wystawa zakończy się kiermaszem, podczas którego można będzie kupić prezentowane rekwizyty i ozdoby świąteczne.
KIERMASZ WIELKANOCNY
16.04 godz. 10.00 – 16.00
Coroczny kiermasz wielkanocny, podczas którego można będzie kupić palmy wielkanocne, pisanki zdobione różnymi technikami i inne ozdoby świąteczne.
Wstęp wolny.