2 września
godz. 11.00 – cmentarz żydowski i Pole Gettowe
Historia wśród macew
(wejście na cmentarz od ul. Zmiennej)
godz. 15.00 – Muzeum Kinematografii
– prezentacja książek dla dzieci:
„Jest taka historia. Opowieść o Januszu Korczaku” Beaty Ostrowickiej
„Bezsenność Jutki” Doroty Combrzyńskiej-Nogali
– wystawa „Filmowe portrety Janusza Korczaka”
– film Korczak, reż. Andrzej Wajda
4 września odbędzie się odsłonięcie murali pamięci autorstwa Piotr Saula, które są poświęcone historii wojennej polskich i żydowskich dzieci z Bałut. Przeczytaj więcej o projekcie "Dzieci Bałut".
5 września 1942 roku rozpoczęła się Wielkia Szpera. W jej wyniku z Litzmannstadt Getto wywieziono ponad 15 tysięcy osób, w tym niemal wszystkie dzieci poniżej 10 roku życia. Tym samym zakończyła się trwająca od stycznia do września akcja eksterminacji Żydów w ośrodku zagłady w Chełmnie nad Nerem (Kulmhof).
Na przełomie sierpnia i września 2012 r. odbędą się uroczystości upamiętniające to tragiczne wydarzenie.
Od stycznia do maja 1942 r. zesłano na śmierć 55 tys. Żydów z Litzmannstadt Getto oraz blisko 5 tys. Cyganów z Austrii, ale właśnie jesienna akcja Wielkiej Szpery stała się najważniejszym momentem w dziejach getta, najbardziej tragicznym, najczęściej wspominanym. Najpewniej dlatego, że jej ofiarą padły maleńkie dzieci. Do transportów szły dzieci z sierocińców, przytułków, szpitali, dzieci odrywano od matek i bliskich. Nie ma chyba nikogo, kto przeszedł łódzkie getto i nie został przez te wydarzenia osobiście dotknięty. Wspomnienia Szpery pojawiają się we wszystkich relacjach, dziennikach, wywiadach. Dzieje getta Litzmannstadt dzielą się na okres sprzed Szpery i po Szperze…
Samo słowo „Szpera" pochodzi od niemieckich słów Allgemeine Gehsperre – które oznaczają całkowity zakaz opuszczania domów. Został on wprowadzony 5 września 1942 roku i trwał do 12 września. Był poprzedzony słynnym przemówieniem Chaima Mordechaja Rumkowskiego wygłoszonym 4 września 1942 r. na tzw. placu strażackim, a zaczynającym się od słów „Oddajcie mi swoje dzieci…". Dzieci zostały wywiezione, a getto Niemcy przekształcili w obóz pracy. Od tego czasu wszyscy, którym udało się uratować ze Szpery musieli ciężko pracować.
Od lutego do grudnia 2012 r. realizowany jest przez Centrum Dialogu projekt edukacyjny „Oddajcie mi swoje dzieci…" w szkołach ponadpodstawowych na terenie Łodzi i w kilku miastach województwa (lekcje, prezentacja wystawy, projekcja filmu „Z głębokości wołam…" w reż. Wojciecha Gierłowskiego, wspólne czytanie fragmentów dzienników pisanych przez dzieci, rozmowy z uczniami itd.).
Kulminacją roku będzie cykl wydarzeń w pierwszych dniach września: min. spektakl „Szpera ‘42" w reżyserii Tomasza Rodowicza (Łódź) i Ruth Osterman (Izrael, Tel Awiw) realizowany w koprodukcji z Teatrem Chorea, w którym uczestniczyć będą artyści z Polski i Izraela, a także inne wydarzenia.
Sejm RP ogłosił rok 2012 Rokiem Janusza Korczaka, lekarza z warszawskiego getta, który poszedł na śmierć ze swoimi wychowankami. Także w łódzkim getcie podczas Szpery do transportów szły opiekunki razem z dziećmi z sierocińców. Łódź miała swoich doktorów Korczaków, dlatego najważniejszym tematem, wokół którego organizowane będą tegoroczne uroczystości będzie wywózka dzieci we wrześniu 1942 roku.
Szczegółowy program zaplanowanych do 6 sierpnia uroczystości