Rok, w którym obchodzimy stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości obfituje w wydarzenia przypominające nam o tym wielkim dziele i ludziach, którzy się do niego przyczynili. Ta wyjątkowa rocznica sprawia, że tegoroczne obchody Święta Niepodległości będą miały wyjątkową oprawę, sprzyjającą wyrażeniu radości z tego, że w 1918 Polska po 123 latach niewoli powróciła na mapę Europy.
Muzeum w Gliwicach zaprasza z tej okazji na Koncert pieśni legionowych w wykonaniu Jana Marii Dygi, Danuty Widuch-Jagielskiej, Andrzeja Zaczkowskiego i Krystyny Stryi, który odbędzie się w Willi Caro w niedzielę 11 listopada 2018 o godz. 16.00. Wstęp wolny!
W zbiorze polskich pieśni patriotycznych pokaźną część stanowią utwory powstałe w okresie I wojny światowej. Część z nich towarzyszyła na froncie żołnierzom Legionów Polskich, które powołano do życia w 1914. Pieśni legionowe mają różny charakter i nastrój – część jest bardziej radosna i żywiołowa, inne skłaniają do zadumy. Opowiadają o żołnierskiej codzienności, walce, ale też o tęsknocie za ukochaną. Do najbardziej znanych pieśni legionowych należy z pewnością My, Pierwsza Brygada. Jej pierwsza wersja powstała prawdopodobnie w pociągu, którym internowani legioniści jechali do obozu w Szczypiornie. Popularność szybko zyskały też teksty pisane do melodii ludowych, takie jak Przybyli ułani pod okienko czy O mój rozmarynie. Ta druga wraz z pieśnią Rozkwitały pąki białych róż podejmuje wątek miłości, tęsknoty i śmierci podczas wojny. Warto też wspomnieć o utworach żartobliwych, które żołnierze śpiewali szczególnie chętnie podczas spotkań towarzyskich. Należą do nich m.in. Żurawiejki, których największa liczba powstała w okresie wojny polsko-bolszewickiej. Poszczególne pułki ułanów układały swoje dwuwiersze, które, niejednokrotnie w sposób frywolny, opisywały ich przymioty. Łączącym je motywem był refren: Lance do boju, szable w dłoń/ Bolszewika goń, goń, goń! Jak więc widać pieśni legionowe oferują różnorodność tematów, nastrojów, ale również formy. Mimo upływu wieku od ich powstania, wciąż są dobrze znane i śpiewane, szczególnie przy okazji uroczystości patriotycznych.