Wielowymiarowy, artystyczny i społeczno-kulturowy portret Śląska w II Rzeczypospolitej Muzeum w Gliwicach przybliża w ramach dwóch wystaw: „Fedruję śląski krajobraz… Rafał Malczewski – Antoni Wieczorek” oraz „Polska w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka”, których kuratorem jest Marek Meschnik. Prezentowane w ramach ekspozycji prace – obrazy i rysunki Rafała Malczewskiego (syna Jacka Malczewskiego), a także fotografie Antoniego Wieczorka i Jan Bułhaka stanowią nieodłączny element tożsamości regionu i kulturowego dziedzictwa przedwojennej Polski. O Śląsku w okresie międzywojennym, widzianym oczami tych wybitnych twórców, opowiemy podczas zajęć skierowanych do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, a także do grup przedszkolnych.
Zajęcia są bezpłatne, realizowane na platformie ZOOM, prowadzone pomiędzy 2 a 21 lutego 2021, do wtorku do piątku w godz. 09.00, 10.30 i 12.00. Zapisy pod numerem telefonu: 783 560 006.
Tematy zajęć
Czarny, Biały i Zielony Śląsk. O Śląsku w II Rzeczypospolitej
Śląsk w latach 1922-1939 stanowił jedno z najbardziej zindustrializowanych i zurbanizowanych centrów II Rzeczpospolitej. Pomimo tego, że było to wówczas najmniejsze województwo w Polsce, a terytorium plebiscytowe przyznane Polakom po powstaniach śląskich i plebiscycie stanowiło zaledwie jedną trzecią całości, to właśnie tutaj znajdowało się większość górnośląskich kopalń i hut. Błędem byłoby jednak utożsamianie tzw. polskiego Śląska jedynie z „cierpkim pięknem” czarnej, industrialnej ziemi. W jego granicach znajdowała się bowiem cała mozaika terytorialna – od regionu górniczego (Czarny Śląsk), jasnych gleb lublinieckich (Biały Śląsk) aż po piękno zachodniego krańca Beskidów (Zielony Śląsk). Podczas zajęć poświęconych dziejom Śląska w dwudziestoleciu międzywojennym opowiemy, jak doszło do wprowadzenia tego, nieistniejącego już dzisiaj, podziału naszego regionu. Przyjrzymy się polityce władz w stosunku do tego niezwykle bogatego w zasoby naturalne terenu. Dzięki przykładom z prozy Poli Gojawiczyńskiej, Gustawa Morcinka czy refleksjom ks. Emila Szramka poznamy mozaikę narodowościową Śląska oraz jego specyfikę. Lekcji będzie towarzyszyć specjalnie przygotowana mapa polskiego Śląska, dzięki której poznamy rozmieszczenie najważniejszych zakładów przemysłowych biorących udział w tworzeniu gospodarki II RP, a także osoby, które związane były z poszczególnymi miastami i kształtowały ten autonomiczny, jedyny w swoim rodzaju region.
Zajęcia skierowane do uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych.
Polski modernizm na Śląsku
Więcej światła! Minimalizm! Funkcjonalność! To tylko jedne z wielu założeń architektury modernistycznej, przeżywającej swój rozkwit od około 1918 roku. Odradzająca się w tym czasie II Rzeczpospolita stanowi szczególny przypadek państwa, w którym architektura ta kierowała się, oprócz wymienionych haseł, również kwestią dążenia do samookreślenia się narodowego jego obywateli, podkreślenia polskiego charakteru nowopowstałych budynków. Jak pisał Zbigniew Kadłubek: „Budynki nie były jedynie dekoracją, lecz deklaracją”. Śląsk, w swych ostatecznym kształcie przyłączony do II Rzeczpospolitej w 1922 roku, jako region pogranicza, stanowił zatem niebywałe wyzwanie dla architektów tworzących w duchu modernistycznym. Podczas zajęć poświęconych specyfice polskiego modernizmu na Śląsku przyjrzymy się, jakie obiekty powstały w dwudziestoleciu międzywojennym w naszym regionie. Odpowiemy na pytanie, czym charakteryzował się polski modernizm i czym różnił się od stylu innych państw. W wycieczce po kurortach, willach, budynkach użyteczności publicznej i wielu innych perłach modernizmu będzie nam towarzyszyć specjalnie przygotowana mapa Śląska międzywojennego z wizerunkami najważniejszych w owym czasie obiektów. Po tej lekcji nie będą już obce nazwiska Tadeusza Michejdy, Karola Schayera czy Adolfa Szyszko-Bohusza. Nie będzie także dziwił fakt, że Śląsk w tym okresie był określany przez wielu drugą Ameryką!
Zajęcia skierowane do grup przedszkolnych, uczniów szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych.
Artystyczny elementarz dwudziestolecia międzywojennego na Śląsku
Wielowymiarowy, artystyczny i społeczno-kulturowy portret Śląska w II Rzeczypospolitej. Odnajdujemy go w prezentowanych na wystawach w Willi Caro i Czytelni Sztuki obrazach i rysunkach Rafała Malczewskiego (syna Jacka Malczewskiego), a także fotografiach Antoniego Wieczorka i Jan Bułhaka. Ich prace stanowią nieodłączny element tożsamości regionu i kulturowego dziedzictwa przedwojennej Polski. O Śląsku w okresie międzywojennym, widzianym oczami tych wybitnych twórców, opowiemy podczas zajęć skierowanych do najmłodszych. Inspiracją naszego spotkania będzie… najsłynniejszy polski elementarz – elementarz Mariana Falskiego. Jego wersja z dwudziestolecia międzywojennego (z 1921 r.), z nielicznymi modyfikacjami, cieszy się niegasnącą popularnością do dnia dzisiejszego! A zatem – zaczynajmy! A jak Azoty, B jak Bułhak, e jak… – zajęciom będzie towarzyszyła specjalna plansza edukacyjna, na której litery staną się przepustką do poznania konkretnych pojęć, nazwisk, miejsc związanych dwudziestoleciem międzywojennym na Śląsku. A wszystko to ilustrowane unikatowymi dziełami z wystaw przygotowanych przez Muzeum w Gliwicach: „Fedruję śląski krajobraz… Rafał Malczewski – Antoni Wieczorek” oraz „Polska w obrazach fotograficznych Jana Bułhaka”.
Zajęcia skierowane do grup przedszkolnych i uczniów klas 1-5 szkół podstawowych.