„Archeologiczna autostrada – Wykopaliska przy wielkich inwestycjach drogowych pod Krakowem"
WYSTAWA CZASOWA
Muzeum Archeologicznego w Krakowie
i Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad sp.j.
„Archeologiczna autostrada" opowiada o jednym z największych w historii polskiej archeologii przedsięwzięć badawczych, jakim były wykopaliska wyprzedzające realizację wielkich inwestycji drogowych w Polsce z lat 1997-2010. Ekspozycja przybliża jeden z odcinków autostrady A-4, łączącej Kraków z Tarnowem, przebiegający przez obszary zaliczane do najintensywniej zasiedlonych terenów pradziejowej Europy. Prace wykopaliskowe prowadzone na niespotykaną wcześniej skalę dostarczyły olbrzymiej ilości nowych źródeł. Przebadano ponad 170 stanowisk archeologicznych, ze śladami pradziejowego i nowożytnego osadnictwa, z czego 121 w rejonie Krakowa. Badania prowadzone były na podstawie umowy z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, a wcześniej Agencją Budowy i Eksploatacji Autostrad przez Krakowski Zespół do Badań Autostrad, powołany na podstawie porozumienia między Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Archeologicznym w Krakowie i Uniwersytetem Jagiellońskim.
Obok najważniejszych dla nauki rezultatów badań wykopaliskowych oraz prezentacji znalezisk, z których najstarsze liczą 15 tys. lat, a najmłodsze pochodzą z XIX w., jednym z głównych celów realizacji wystawy było przybliżenie archeologicznych metod odkrywania i badania śladów pradziejowego osadnictwa. Wybrane znaleziska można „obserwować" od momentu ich odkrycia w ziemi, poprzez prace zabezpieczające i konserwatorskie, aż po wyeksponowanie w gablocie. Finalnym etapem tej drogi są rekonstrukcje komputerowe i fotograficzne osób, biżuterii, broni, a także grobów, domów, studni i pieców garncarskich z czasów ich użytkowania przed wiekami i tysiącleciami. Prezentowane tu zdjęcia przenoszą nas na wykopaliska, a rekonstrukcje daleko w przeszłość.
Wśród ponad 600 prezentowanych przedmiotów są między innymi: gliniana figurka kobiety sprzed 7500 lat odkryta w Modlnicy; amfora gliniana sprzed 6500 lat z Targowiska, zdobiona płaskorzeźbą w kształcie sylwetki ludzkiej; skarb złożony z ponad 50 ozdób (bransolet, szpil, zawieszek, guzów oraz napierśnika) ukryty około 2700-2800 lat temu na terenie dzisiejszych Aleksandrowic; biżuteria młodej kobiety pochowanej około 2900 lat temu na terenie dzisiejszego Krakowa Bieżanowa; wyposażenie celtyckiego wojownika z Aleksandrowic.
Albert Zastawny