Badanie wieku kostnego pozwala określić prawdopodobny przyszły wzrost dziecka, jednak stosuje się je przede wszystkim do ustalenia wieku biologicznego oraz w diagnostyce zaburzeń wzrastania (niskorosłości). Na czy to badanie polega?
Wiek kostny – badanie RTG dłoni lub kolana
Z kości można wyczytać wiele informacji. Zajmują się tym nie tylko bioarcheolodzy, lecz również specjaliści z zakresu endokrynologii i diabetologii dziecięcej. Oceniając dojrzałość kości małego pacjenta, dowiadują się ile ma lat, upewniają, czy wzrasta prawidłowo, a także… przewidują przyszły wzrost dziecka. Dzięki temu można zaspokoić rodzicielką ciekawość i ułatwić trudne, życiowe wybory (dotyczące na przykład edukacji i drogi zawodowej dziecka), a co ważniejsze, w razie potrzeby rozpocząć właściwe leczenie.
Badanie wieku kostnego jest cennym narzędziem diagnostycznym, tym bardziej, że jest proste, bezbolesne i małoinwazyjne. Polega na wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego (RTG) ręki i nadgarstka, u niemowląt i małych dzieci stawu kolanowego, (niedominującej kończyny) i poddanie go ocenie lekarskiej. RTG najpierw ocenia radiolog, a następnie endokrynolog, który posługuje się tabelami Bayleya i Pineau (lub innymi metodami). Badanie przeprowadza się w specjalistycznych placówkach medycznych.
Wiek kostny a wzrost dziecka
Wiek kostny określa radiolog, biorąc pod uwagę obecność poszczególnych jąder kostnienia w nasadach, przynasadach i aprofinach kości. Obraz RTG porównywalny jest z odpowiednimi tabelami (np. Tannera i Withehouse’a). Dalsze obliczenia przeprowadza endokrynolog lub diabetolog dziecięcy. Do określenia docelowego wzrostu z wieku kostnego dziecka stosuje się skomplikowane wzory, obejmujące szereg zmiennych i obarczone niemałym marginesem błędu. Niekiedy pacjent zostaje skierowany na badanie przy pomocy ultradźwięków w systemie BoneAge. Trzeba pamiętać, że nawet najbardziej najnowocześniejsze metody i najbardziej precyzyjne nie przyniosą nic więcej niż spekulacje. Każdy wynik jest jedynie prawdobny, więc wcale nie musi odpowiadać rzeczywistości.
Chcąc dowiedzieć się, jak wysoki będzie syn lub córka nie trzeba sięgać po specjalistyczne narzędzia diagnostyczne. Wystarczy przyjrzeć się sobie w lustrze. Zazwyczaj niscy rodzice mają niskie dzieci, a wysocy wysokie. Wzrost jest uwarunkowany genetycznie. To geny w dużym stopniu decydują tym, czy w kolejnym pokoleniu wystąpi wysoko-, średnio- czy niskorosłość, choć oczywiście nie tylko geny.
Jeśli wiek kostny nie mieści się w normie, a wzrost dziecka jest opóźniony lub przyspieszony, zawsze trzeba sprawdzić, czy nie kryją się za tym pewne zaburzenia. Mogą to być problemy endokrynologiczne, metaboliczne, genetyczne, choroby autoimmunologiczne i nowotworowe. Badanie wieku kostnego pomaga je rozpoznać. Warto je wykonać zwłaszcza wtedy, gdy zauważa się u pociechy widoczne zmiany, które wystąpiły w krótkim czasie. Nagłe zahamowanie wzrostu (jak również wagi!) pojawia się w przebiegu wielu chorób genetycznych. Spowolnione tempo wzrostu bywa przejawem alergii oraz astmym oskrzelowej. Rozwój dziecka powinien monitorować lekarz rodzinny, pediatra, zgodnie z obowiązującymi standardami.
O wzrost swoich dzieci najczęściej martwią się rodzice niskich chłopców i wysokich dziewczynek. Jednak, jeśli krzywa na siatkach centylowych nie spada zbyt nisko (poniżej 3 centyla) ani zbyt wysoko(powyżej 97 centyla), a dziecko rośnie miarowo, nie ma się czym martwić. Każdy człowiek rozwija się w swoim tempie. Zdarza się, że niewysoki uczeń szkoły podstawowej pod koniec liceum stoi wśród najwyższych w klasie. Na tempo wzrostu oprócz genów ma wpływ codzienny styl życia, dlatego chcąc dać pociesze wszystko, co najlepsze, przede wszystkim należy zapewnić mu odpowiednią dietę, możliwość aktywności fizycznej i dobrej jakości sen. W ten sposób korzystnie wpływa się na rozwój wzrostu i nie tylko…