Otyłość wśród dzieci – jak jej zaradzić?

Otyłość wśród dzieci – jak jej zaradzić?

📅 czwartek 22.09.2016 do czwartek 29.09.2016
Otyłość wśród dzieci - jak jej zaradzić
Ponad 20 % polskich dzieci i nastolatków zmaga się z nadwagą lub otyłością. Jest to bardzo niepokojąca wartość, która skłania do podjęcia radykalnych kroków w walce z tą epidemią. 

Lekceważenie nadmiernej masy ciała, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, może przyczynić się do wielu poważnych konsekwencji. Otyłość bowiem, to nie tylko defekt estetyczny, lecz groźna choroba i główna przyczyna wielu innych chorób, takich jak: choroby układu krążenia (udar mózgu, nadciśnienie tętnicze), cukrzyca typu 2, nowotwory złośliwe (rak jelita grubego, sutka, gruczołu krokowego), czy kamica żółciowa.

Otyłość = styl życia

Wzrost występowania nadwagi i otyłości wśród polskich dzieci jest spowodowany głębokimi zmianami ich stylu życia, w tym głównie ograniczenia aktywności fizycznej i spożywania zbyt dużej ilości wysokokalorycznych przekąsek. Badania pokazują, że ponad 50 % dzieci i młodzieży w Polsce na co dzień żywi się w sposób niezadowalający lub nieprawidłowy. Do najczęstszych błędów w żywieniu dzieci i młodzieży zalicza się: zbyt dużą konsumpcję produktów bogatych w: tłuszcz (zwłaszcza nasycone kwasy tłuszczowe), cukry proste i sól, nieregularne spożywanie posiłków, zmniejszenie liczby posiłków spożywanych w ciągu dnia oraz zastępowanie pełnowartościowych posiłków przekąskami typu drożdżówki, batony, czy inne słodycze.

Jak z nią walczyć?

Zapobieganie otyłości u dzieci powinno dotyczyć trzech najważniejszych aspektów życia dzieci decydujących o środowiskowych czynnikach sprzyjających występowaniu otyłości: modyfikacji zachowań żywieniowych, zwiększeniu aktywności fizycznej lub walce z siedzącym trybem życia. Wprowadzane w wielu krajach programy zapobiegania otyłości u dzieci skupiają się właśnie na tych aspektach. Programy prewencyjne powinny zawierać prosty przekaz i skupiać się na jednym z wymienionych powyżej czynników, na przykład zmianie sposobu żywienia lub zmniejszeniu czasu spędzanego przed komputerem.

Jeść mądrzej

Modyfikacja sposobu żywienia dzieci nie może skupiać się na ograniczaniu ilość dostarczanych kalorii poniżej ich dziennego zapotrzebowania, ponieważ może się to przyczynić do wystąpienia niepożądanej utraty masy ciała u dzieci i innych konsekwencji zdrowotnych. Poprawa powinna dotyczyć sposobu żywienia oraz jakości wybieranych produktów, na przykład poprzez ograniczenie spożycia tłuszczów, zwłaszcza nasyconych kwasów tłuszczowych, cukrów prostych (znajdujących się głównie w słodyczach, czy słodkich napojach) zwiększenie ilości spożywanych owoców i warzyw, ryb, mleka i produktów mlecznych oraz produktów zbożowych z pełnego przemiału.

Ruch to zdrowie

Zwiększenie aktywności fizycznej powinno opierać się na wprowadzeniu zajęć ruchowych, które sprawiają dzieciom najwięcej radości. Niezwykle ważne jest też zwiększenie aktywności fizycznej nastolatków podczas codziennych zajęć oraz rekreacji.

Programy walki z otyłością dążą do wprowadzenia dodatkowych form aktywności fizycznej w szkołach, co ma na celu zarówno poprawę wydolności fizycznej, jak i zmniejszenie zawartości tłuszczu w organizmie dzieci.

Im mniej tapczanu, tym lepiej

Walka z siedzącym trybem życia dzieci, a więc spędzaniem wolnego czasu przed telewizorem, bądź komputerem jest również bardzo istotnym aspektem.  Badanie „Planeta Zdrowie” prowadzone w USA pokazuje, że ograniczenie oglądania telewizji o każdą godzinę jest związane ze zmniejszeniem ryzyka otyłości o 15%.

Depresja dzieci i młodzieży - kurs online

Program szyty na miarę

Program interwencyjny, dążący do zapobiegania nadmiernej masy ciała dzieci, powinien być dopasowany do szczególnych cech grupy dzieci, których program ma dotyczyć. Różnice dotyczą wieku dzieci, rodzaju szkół, do których uczęszczają, dostępności do ośrodków sportowych (hal, basenów, boisk), możliwości zmian dotyczących sposobu żywienia (np. możliwości wyboru pełnowartościowych posiłków w stołówce szkolnej lub sklepiku szkolnym), czy wyboru odmiennych dyscyplin sportowych przez dziewczynki i chłopców.

Szkoła… uczy także jak zdrowo żyć

Najlepszym miejscem na wprowadzenie działań  zapobiegawczych są szkoły, ponieważ można w nich dotrzeć praktycznie do wszystkich dzieci. Ponadto w szkołach można potencjalnie skutecznie wspierać prozdrowotny styl życia i wdrażać programy promowania zdrowia. Z drugiej strony, programy realizowane jedynie w szkołach nie będą skuteczne, jeśli nie będą wspierane przez inne struktury społeczne. Działania muszą być kontynuowane w domach dzieci, co wymaga dużego zaangażowania ze strony rodziców i pozostałych członków rodziny. Pozytywny skutek przyniosłoby również zaangażowanie całego społeczeństwa (przemysł spożywczy, handel, catering) oraz liderów lokalnych społeczności.

Bez umywania rąk. Wielka rola rodziców

Bardzo istotną rolę w zapobieganiu nadwagi i otyłości u dzieci odgrywają rodzice, którzy odpowiadają za ukształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych swoich pociech. Bardzo ważne, aby sami właściwie odżywiając się dawali przykład swoim dzieciom. Wspólna aktywność fizyczna rodziców z dziećmi uchroni je od siedzącego trybu życia.

Rodzic powinien zadbać o różnorodność spożywanych przez dziecko pokarmów, zachęcać do poznawania nowych smaków, zadbać o dużą podaż w ich diecie warzyw i owoców, produktów mlecznych, ryb oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych, natomiast zrezygnować z zakupu słodyczy, słodkich napojów oraz słonych przekąsek. Sól w przygotowaniu posiłków powinno się zastępować ziołami, pozwalając wybierać dziecku jego ulubione przyprawy. Rodzice powinni, na ile jest to możliwe, spożywać posiłki wspólnie z dzieckiem. Rodzice nie mogą nagradzać dzieci za zjedzony posiłek, ani traktować jedzenia (zwłaszcza słodyczy) jako formy nagrody.

Ważne, aby dziecko od najmłodszych lat potrafiło samodzielnie podejmować właściwe wybory żywieniowe oraz rozumiało konsekwencje nieprawidłowego odżywiania. Dobrą formą edukacji może okazać się wspólne dokonywanie zakupów oraz przygotowywanie pełnowartościowych posiłków wraz z rodzicami.

Autorka:
Mgr inż. Adrianna Majchrzak
dietetyk Centrum Leczenia Otyłości, wspierającego akcję Weight Balance

 

zapis na newsletter - prezent
Zapisz się na cotygodniowy newsletter z wydarzeniami w Twoim mieście i odbierz eBook za darmo! wybierz eBook dla siebie
zapis na newsletter - prezent