Jaką temperaturę ciała powinien mieć noworodek?
W przeciwieństwie do dorosłego człowieka, który ma zwykle temperaturę ciała wynoszącą 36,6 stopni, ciało noworodka może być cieplejsze. Naturalna ciepłota ciała dla noworodka waha się w granicach 36,6 – 37,5 stopni. Wiąże się to z tym, że tak małe dziecko nie ma jeszcze w pełni wykształconego układu termoregulacji. Jego temperatura zmienia się w zależności od podejmowanej aktywności (wzrasta podczas płaczu i intensywnego ssania piersi), pory dnia, a nawet tego, jak ciepło jest ubrane. To zupełnie normalne, że rano temperatura ciała dziecka będzie niższa, a wieczorem wzrośnie. Temperatura noworodka jest też w dużej mierze zależna od otoczenia.
Rodzice często nadmiernie się niepokoją, bo nie są świadomi tego, jak ciało dziecka różni się od ciała osoby dorosłej. O stanie podgorączkowym mówimy dopiero wtedy, gdy termometr wskaże 37,5-38 stopni, a 38 stopni i więcej traktujemy już jak gorączkę. Tak wysoka temperatura wskazuje, że u dziecka rozwija się infekcja lub zmaga się z jakąś inną dolegliwością.
Gorączka u noworodka zwykle świadczy o stanie zapalnym w organizmie. Może to być objaw infekcji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej. Dobrze jest również pamiętać, że gorączka to nie zawsze zły zwiastun. To sygnał, że układ odpornościowy dziecka jest gotowy do walki z chorobą. Nie należy jednak pozwolić by gorączka utrzymywała się zbyt długo. Podwyższona temperatura może bardzo męczyć tak mały i nieodporny organizm, a nawet doprowadzić do odwodnienia, udaru cieplnego, utraty przytomności, drgawek, a w skrajnych przypadkach – do śpiączki. Noworodek z gorączką musi być pod stałą obserwacją rodziców i lekarza.
Jak poprawnie zmierzyć dziecku temperaturę?
Wyróżniamy cztery sposoby mierzenia temperatury ciała: mierzenie temperatury ciała w odbycie, w ustach, w uchu i pod pachą. W przypadku noworodków należy wykluczyć mierzenie temperatury w ustach i mierzenie temperatury pod pachą. Nie są to bezpieczne metody przy tak małym dziecku i mogą się również wiązać z niedokładnością wyników pomiarów. Dlatego lepiej skupić się na mierzeniu temperatury w odbycie oraz w uchu.
Podczas mierzenia gorączki w odbycie należy pamiętać, że termometr wskaże wynik o 0,5 stopnia wyższy niż pod pachą. Aby uzyskać prawidłowy pomiar, należy zawsze od wyniku odjąć te 0,5 stopnia. Prawidłowa temperatura noworodka zmierzona w odbycie powinna wynosić 36,6-38,5 stopnia (przy czym 38,5 stopnia jest już granicą gorączki). Natomiast temperatura mierzona w uchu powinna wynosić 35,7-38 stopni.
Najwygodniej jest stosować termometry elektroniczne lub cyfrowe, które wystarczy tylko przyłożyć do ucha, aby uzyskać wynik. Należy jednak pamiętać, że nie mierzymy gorączki w uchu, jeśli wiemy, że noworodek cierpi z powodu zapalenia ucha środkowego. Obecnie możemy korzystać z bardzo wielu wygodnych rozwiązań, jeśli chodzi o pomiar temperatury u dziecka. Na rynku dostępne są termometry na podczerwień, a nawet termometry paskowe, które wystarczy tylko umieścić na czole dziecka. Pierwsze wyróżniają się wysoką czułością, ale mają również wysoką cenę. W tym przypadku często bardziej opłaca się zakup termometru elektronicznego. Za to termometry paskowe są wygodne, ale nie mogą się pochwalić zbyt wysoką precyzją.
Jak radzić sobie z gorączką u noworodka?
Jeśli po pomiarze temperatury okaże się, że noworodek ma gorączkę, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Temperatura powyżej 38 stopni to niepokojący objaw. Należy zwrócić również uwagę, czy dziecko ma rozpalone czoło, policzki i plecy, zimny pot, rumień, przyspieszony oddech oraz nienaturalnie błyszczące oczy. Wraz z gorączką może się pojawić również biegunka, wymioty, wysypka, kaszel, katar oraz drgawki. Chore dziecko jest płaczliwe, czasem apatyczne, nie chce jeść ani spać, trudne je uspokoić, głośno krzyczy, podniesione leci przez ręce. Noworodek może również cierpieć z powodu bólu gardła, głowy oraz karku.
Warto pamiętać, że temperatura powyżej 38 stopni zawsze wymaga konsultacji z pediatrą, nawet jeśli dziecko nie zachowuje się niepokojąco. Przed wizytą u lekarza warto zadbać o to, aby noworodek nie był zbyt szczelnie otulony kocami i zbyt grubo ubrany – może to przeszkadzać w zbiciu temperatury. Nie należy też pozwalać, aby dziecko leżało w mokrej pidżamie i pościeli. Trzeba je często przykładać do piersi i zachęcać do jedzenia (choroba może doprowadzić do odwodnienia). Zwykle powodem gorączki jest niegroźne przeziębienie, ale w przypadku tak małego dziecka nie warto ryzykować.
