Akademia Khana. Szkoła bez granic. Recenzja

Zaczęło się od refleksji na temat współczesnej edukacji, pomysłów na zmiany i od udostępnienia lekcji matematyki w portalu YouTube. Tak powstała Akademia Khana, która najpierw miała tylko jedną uczennicę, lecz szybko przerosła najśmielsze oczekiwania i przyciągnęła tłumy. Obecnie kilka milionów uczniów, studentów, rodziców i nauczycieli otrzymuje pomoc w nauce właśnie z Akademii, sięgając po filmy i ćwiczenia zamieszczone na kanale YouTube. Setki milionów odsłon, tysiące materiałów edukacyjnych udostępnionych jest za darmo i praktycznie na każdy temat. Akademia stała się bardzo popularną platformą edukacyjną w internecie, a jej znaczenie w świecie nauki ciągle rośnie.

Nie wkuwać na pamięć, bezrefleksyjnie, lecz postawić na aktywny udział, dopasowanie do możliwości uczniów, indywidualizm i emocje – taki model edukacji wyznaje Salman Khan, założyciel i pierwszy wykładowca w instytucji: Akademia Khana, który napisał książkę Akademia Khana. Szkoła bez granic. Propaguje on ideę szkoły bez granic i przekonuje, że postęp techniki może sprawić, że edukacja będzie bardziej elastyczna, indywidualna i mobilna. Nie trzeba tkwić w szkolnej ławce, w odgórnie narzuconych ramach czasowych i powtarzać materiał również odgórnie ustalony. Innowacyjne podejście do edukacji tkwi w lekcjach wideo i aplikacjach interaktywnych, których popularność pokazała, że jest wśród ludzi zapotrzebowanie na taką właśnie formę kształcenia. Jak czytamy w Akademii Khana, portal zyskał zainteresowanie szerokiej społeczności. Informacje o nim przekazywali sobie uczniowie, nauczyciele, rodzice. W różnym wieku i o różnym statusie ekonomicznym.

Aby poznać bliżej całą ideę i proces powstawania Akademii, warto sięgnąć właśnie po książkę Akademia Khana. Autor analizuje w niej różne zjawiska, przywołuje poglądy, zestawia różne myśli. Przeczytamy tutaj m.in. o „urabianiu” kreatywności, wadach wykładów i zadań domowych, przyszłości dzienniczków i indeksów, szkolnych doświadczeniach autora i różnych uczniów. Najlepsza edukacja za darmo dla wszystkich, w każdym zakątku świata – głosi wstęp książki. Brzmi intrygująco i zachęcają, by zaglądnąć również do rozdziałów tej publikacji. Jak tłumaczy autor, dotychczasowy model edukacji przestał spełniać oczekiwania społeczeństwa, które dynamicznie zmieniające się i ewoluują. Bierne przyswajanie informacji już nie wystarczy, skoro świat oczekuje od nas aktywności w przyswajaniu i przetwarzaniu wiadomości. Podział na grupy wiekowe i przypisywanie określonego programu nauczania wszystkim uczniom są – zdaniem Khana – niewystarczającym czynnikiem warunkującym efektywną naukę. Co proponuje ten innowator? Spojrzenie w stronę technologii i wykorzystanie ich możliwości, by każdemu móc zapewnić edukację. Dawne i nowe metody nauczania dzieli przepaść systemowa, w którą co dzień wpadają dzieci i młodzież na całym świecie – stwierdza autor, tłumacząc, że zmiany w systemie nauczania zachodzą o wiele wolniej niż zmiany społeczne, wciąż pozostają w tyle za światem.

Akademia Khana szuka odpowiedzi na pytania m.in. czy w epoce cyfrowej wykłady i samodzielne, wieczorne odrabianie zadania domowego mają sens, dlaczego uczniowie nie pamiętają tego, co się nauczyli, już kilka tygodni po egzaminie. Jednocześnie autor stara się przedstawić wizję, jak edukacja mogłaby wyglądać, gdyby ją wyzwolić z dotychczasowych ograniczeń i wad. Staje się przy tym wiarygodny dzięki swojej pasji i zaangażowaniu, a także doświadczeniu i przywoływanych historiach, spostrzeżeniach dotyczących uczniów i funkcjonowania szkół.

Książka porusza bardzo ważne aspekty. Skupia się na nauce, ale nie w kontekście statystyk, pokazujących ile osób zdobyło wykształcenie, ile zdało egzamin. Bardziej istotna staje się tutaj refleksja, jak te wszystkie fakty, edukacyjne szczeble, osiągnięcia naukowe wpływają na nasze życie, czy potencjał jest rozwijany czy może pozostaje niewykorzystany. To lektura nie tylko dla rodziców, którzy chcą pomóc swoim dzieciom w edukacji, ale także dla nich samych. Jak ćwiczyć pamięć po zdobyciu dyplomu i opuszczeniu murów uczelni? Czy dalej nam się chce rozwijać? Co robić, żeby nie rozleniwiać umysłu? Dlaczego czujemy rozdźwięk między tym, czego uczyliśmy się w szkołach, a tym, co robimy w życiu i czego oczekuje od nas świat. Tego typu kwestie poruszane są właśnie na łamach Akademii Khana.
Sal Khan, przekonuje, że w interesie wszystkich jest zapewnienie edukacji dla każdego – na najwyższym poziomie.

Katarzyna Klimek-Michno

Akademia Khana. Szkoła bez granic 
autor: Salman Khan
przekład: Maciej Potulny
Wydawnictwo Media Rodzina